Chuyển đất nông nghiệp sang thổ cư: Đề xuất giảm 70% tiền sử dụng đất

Bộ Tài chính vừa công bố lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Giảm gánh nặng tiền sử dụng đất cho người dân

Trong đó, đáng chú ý là đề xuất quy định mới về tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Theo đó, mức thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong hạn mức giao đất ở tại địa phương thì tiền sử dụng đất được tính bằng 30% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Với phần vượt hạn mức giao đất tại địa phương nhưng không quá 01 lần hạn mức, người dân sẽ nộp 50% chênh lệch. Còn nếu phần vượt quá 01 lần hạn mức, khoản phải nộp là toàn bộ chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở như hiện hành.

Mức thu này chỉ được áp dụng một lần cho một hộ gia đình, cá nhân (tính trên 01 thửa đất); lần chuyển mục đích sau tính tiền sử dụng đất bằng 100% chênh lệch.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhiều thửa đất (kể cả nhiều thửa đất trong phạm vi nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì được lựa chọn 01 thửa đất để áp dụng tính tiền sử dụng đất theo quy định tại Nghị quyết này.

Nhu cầu chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở hiện nay vẫn rất lớn

Hiện tại, theo quy định mới tại Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 1/8/2024) người dân phải nộp tiền sử dụng đất trên toàn bộ phần chênh lệch giữa giá đất đất ở và đất nông nghiệp. Điều này khiến chi phí chuyển đổi tăng vọt so với quy định trước đó (áp dụng mức 30% với diện tích trong hạn mức và 50% với diện tích vượt hạn mức).

Ngoài ra, nhiều địa phương cho rằng Bộ Tài chính việc bảng giá đất mới trên địa bàn tăng cao, kéo theo tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp càng tăng mạnh, có trường hợp cao gấp nhiều lần so với trước đây.

Điều này khiến không ít gia đình gặp khó khăn trong hợp thức hóa đất ở, nhất là khi nhu cầu tách hộ, xây nhà mới vẫn rất lớn. Đây là vấn đề cấp bách liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội và nhu cầu đất ở của người dân, Bộ Tài chính cho rằng cần sớm có chính sách tháo gỡ trước khi Luật Đất đai 2024 được sửa đổi.

Hoàn trả tiền cho hộ, cá nhân đã nộp tiền sử dụng đất mức 100%

Về xử lý chuyển tiếp, Bộ Tài chính đề xuất trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thuộc thuộc các trường hợp nêu trên từ ngày 01/8/2024 đến trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành, nếu cơ quan thuế chưa ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất thì cơ quan thuế thực hiện tính tiền sử dụng đất theo quy định tại Nghị quyết này.

Trường hợp cơ quan thuế đã ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất nhưng hộ gia đình, cá nhân chưa nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì đề nghị cơ quan thuế tính lại khoản tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định tại Nghị quyết này. Hộ gia đình, cá nhân phải nộp khoản tiền chậm nộp tiền sử dụng đất (nếu có) theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã nộp một phần tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì được đề nghị cơ quan thuế tính lại tiền sử dụng đất theo quy định tại Nghị quyết này.

Nếu số tiền sử dụng đất sau khi tính lại cao hơn so với số tiền đã nộp thì người sử dụng đất phải nộp số tiền sử dụng đất còn thiếu, đồng thời, phải nộp số tiền chậm nộp tính trên số tiền còn thiếu từ thời điểm thông báo thu tiền đến thời điểm nộp tiền.

Nếu số tiền sử dụng đất sau khi tính lại thấp hơn so với số tiền đã nộp thì người sử dụng đất được Nhà nước hoàn trả số tiền chênh lệch.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã nộp đủ tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì cũng sẽ được Nhà nước hoàn trả số tiền chênh lệch.

Nguyên tắc hoàn trả tiền chênh lệch như sau: Nhà nước hoàn trả số tiền chênh lệch bằng cách trừ vào nghĩa vụ về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì trừ vào nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật về quản lý thuế; trường hợp không còn nghĩa vụ tài chính nào khác để trừ thì hoàn trả bằng tiền theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước hoặc pháp luật khác có liên quan.

Hà Loan