Chuyển CSGDĐH công lập về Bộ GDĐT để tránh tình trạng 'nhiều cấp quản lý'

Theo nhiều chuyên gia, để tạo sự đồng bộ, nhất quán trong hệ thống giáo dục đại học toàn quốc, dễ dàng kiểm soát và điều chỉnh chất lượng đào tạo, kiểm định và đánh giá các trường trên cùng một tiêu chuẩn thì nên chuyển các trường đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ các trường thuộc khối công an, quân đội) về trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo là hợp lý.

Thống nhất một đầu mối trong quản lý, gỡ khó cho các trường

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Quang Báo - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội bày tỏ: "Trừ các trường khối công an, quân đội thì theo tôi, các cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực chuyển về trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo là hợp lý, giúp thống nhất và đồng bộ trong quản lý hệ thống giáo dục. Còn các bộ, ngành khác là đơn vị sử dụng "sản phẩm" đào tạo, họ sẽ đưa ra các tiêu chí, yêu cầu đối với nguồn nhân lực lĩnh vực đó".

Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Quang Báo – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Ảnh: moet.gov.vn

Ngoài ra, theo thầy Báo, khi các trường đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực về Bộ Giáo dục và Đào tạo có nhiều điểm thuận lợi, tạo điều kiện cho giáo dục đại học phát triển. Lúc này, Bộ sẽ thống nhất quản lý lĩnh vực giáo dục đào tạo từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Thầy Báo cũng nhìn nhận, việc chuyển về Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý các trường công lập đa ngành, đa lĩnh vực là hoàn toàn đúng với tinh thần tinh gọn bộ máy, một việc không giao cho hai người.

Hơn thế nữa, việc thống nhất một đầu mối trong quản lý cũng gỡ khó cho các trường, tránh tình trạng "nhiều cấp quản lý" đã tồn tại từ lâu. Việc này tạo ra sự cạnh tranh công bằng cho các trường, thúc đẩy cơ sở phải nâng cao chất lượng.

"Lĩnh vực giáo dục đào tạo thì nên để Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, là đầu mối thống nhất. Bởi Bộ đã có một quy trình, hệ thống quản lý... hay nói cách khác là "thạo" nghề, quản lý đúng việc, đúng người. Bộ đã có những cơ quan nghiên cứu, đào tạo, quản lý do đó đưa các trường về một đầu mối quản lý là đúng đắn", nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho hay.

Thầy Báo cũng nêu, để quản lý vừa tinh gọn, vừa hiệu quả cần chú ý đến những điểm đặc trưng, yêu cầu đặc thù về nguồn nhân lực của từng lĩnh vực khác nhau. Theo đó, khi xây dựng chương trình đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên lấy ý kiến của các bộ, ngành bởi mỗi bộ, ngành sẽ có những tiêu chí, chỉ số kỹ thuật khác nhau về nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, cần phát huy và nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành.

Sự đồng bộ và nhất quán trong hệ thống giáo dục đại học là vô cùng quan trọng

Cùng trao đổi với phóng viên, một Đại biểu Quốc hội bày tỏ: "Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm cho rằng việc tạo ra sự đồng bộ và nhất quán trong hệ thống giáo dục đại học là vô cùng quan trọng. Đề xuất chuyển các trường đại học đa ngành (trừ các trường thuộc khối công an, quân đội) về Bộ Giáo dục và Đào tạo là một hướng đi hợp lý".

Đại biểu này cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc bộ, ngành, địa phương giúp tận dụng được nguồn lực, chuyên môn và được hỗ trợ chính sách, phát triển chuyên sâu các lĩnh vực. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến thực trạng thiếu đồng bộ, nhất quán trong chính sách và quản lý; khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng đào tạo và xây dựng một hệ thống giáo dục thống nhất, hiện đại.

Hơn thế nữa, sự phân tán nguồn lực, chồng chéo trong quản lý, hạn chế quyền tự chủ của các trường và cạnh tranh không lành mạnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng đào tạo và hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học.

Đại biểu cũng nhìn nhận, việc chuyển các trường đại học hiện đang trực thuộc các bộ, ngành (trừ các trường khối công an, quân đội) về Bộ Giáo dục và Đào tạo là một vấn đề lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của hệ thống giáo dục đại học nước nhà.

Ảnh minh họa: nguồn VNU

Theo đại biểu này chỉ ra những ưu điểm khi chuyển cơ sở giáo dục đại học công lập (trừ các trường khối công an, quân đội) về Bộ Giáo dục và Đào tạo:

Thứ nhất, việc tập trung quản lý các trường đại học về một đầu mối sẽ giúp tạo ra sự đồng bộ trong chính sách, tiêu chuẩn đào tạo, quy trình quản lý, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành.

Thứ hai, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo chuẩn hóa, đồng thời tăng cường kiểm định chất lượng, đảm bảo sinh viên được tiếp cận với kiến thức và kỹ năng hiện đại.

Thứ ba, việc tập trung quản lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ tự chủ đại học, giúp các trường đại học có nhiều quyền tự quyết hơn.

Thứ tư, giúp giảm bớt các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong hoạt động của các trường đại học.

"Việc chuyển các trường đại học về Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có một lộ trình chuyển đổi rõ ràng, đồng thời xây dựng một cơ chế quản lý mới hiệu quả và phù hợp với thực tiễn. Để việc chuyển đổi thành công, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, xây dựng một cơ chế quản lý mới hiệu quả, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với các bộ, ngành liên quan", Đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, việc phối hợp liên ngành trong quản lý giáo dục đại học là một giải pháp hết sức khả thi và cần thiết. Việc phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với các bộ, ngành, địa phương sẽ giúp khắc phục những hạn chế, bất cập của hệ thống giáo dục đại học, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.

Việc chuyển các trường đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ các trường khối công an, quân đội) về Bộ Giáo dục và Đào tạo là một hướng đi đúng đắn, tuy nhiên cần được thực hiện một cách thận trọng và có lộ trình rõ ràng. Bên cạnh đó, việc xây dựng một cơ chế quản lý mới hiệu quả, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với các bộ, ngành liên quan là vô cùng quan trọng.

Ngoài ra, vị Đại biểu cũng nêu lên một số giải pháp nhằm giúp nâng cao hiệu quả trong quản lý, đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nếu chuyển các trường đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực về Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Một là, xây dựng cơ chế quản lý thống nhất, đề ra các tiêu chuẩn về chất lượng đào tạo, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên... áp dụng cho tất cả các trường đại học. Bên cạnh đó, thành lập một hội đồng tư vấn gồm các chuyên gia giáo dục, đại diện các trường đại học và các bộ, ngành liên quan để tư vấn cho Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng, triển khai các chính sách.

Hai là, tăng cường tính tự chủ, tạo điều kiện cho các trường đại học tự chủ. Đánh giá và xếp hạng các trường đại học để tạo động lực cạnh tranh và nâng cao chất lượng đào tạo.

Ba là, cải cách cơ chế tài chính, khuyến khích các trường đại học đa dạng hóa nguồn thu. Đồng thời, có cơ chế phân bổ ngân sách công bằng, đảm bảo các trường đại học đều có cơ hội phát triển.

Thi Thi