Chuyến công du của tân Thủ tướng Đức: Hành động đầu tiên 'bắt tay' với Pháp; nền móng cho 'trang mới' trong quan hệ với Ba Lan

Tại Pháp, Thủ tướng Merz đã có cuộc hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Emmanuel Macron và có buổi họp báo chung sau khi gặp nhau.

Theo hãng tin AFP, phát biểu tại họp báo, Tổng thống Macron cho biết, Pháp-Đức sẽ lập một hội đồng quốc phòng và an ninh chung để họp thường xuyên nhằm đưa ra các phản ứng tác chiến đối với những thách thức chiến lược chung.

Về xung đột Ukraine, Paris và Berlin kiên định ủng hộ Kiev, đồng thời khẳng định mục tiêu đạt được lệnh ngừng bắn 30 ngày.

Trong khi đó, tân Thủ tướng Đức nhấn mạnh, hai nước sẽ thực hiện các biện pháp chung để tăng cường hơn nữa năng lực an ninh và quốc phòng của châu Âu, đồng thời bày tỏ mong muốn khởi động các cuộc thảo luận về vấn đề 'răn đe' hạt nhân trên lục địa châu Âu với Pháp và Anh.

Châu Âu đang tìm cách tăng cường quốc phòng trong bối cảnh hoài nghi về cam kết an ninh của Mỹ trước những động thái của Washington trong cuộc xung đột Ukraine.

Sau Pháp, tân Thủ tướng Đức đã đến thủ đô Warsaw của Ba Lan. Chuyến thăm này không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn đặt nền móng cho một giai đoạn mới trong quan hệ Đức-Ba Lan trong bối cảnh Lục địa già đang đối mặt với những thách thức chưa từng có từ xung đột, di cư, đến an ninh quốc phòng.

Tại Warsaw, Thủ tướng Merz đã có cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà Donald Tusk và đề cao vai trò quân sự quan trọng của Ba Lan ở sườn phía Đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và nỗ lực hỗ trợ Ukraine nhưng cũng không che giấu những bất đồng về vấn đề di cư và tài chính quốc phòng.

Báo DW đưa tin, theo ông Merz, Berlin ủng hộ việc nới lỏng các quy tắc tài khóa của Liên minh châu Âu (EU) nhằm cho phép các quốc gia thành viên tăng chi tiêu quân sự, thậm chí đề xuất áp dụng cơ chế tương tự như việc loại trừ chi tiêu quốc phòng khỏi giới hạn nợ công ở Đức.

Tuy chưa cam kết ủng hộ đề xuất vay nợ tập thể của EU cho chi tiêu quốc phòng, nhưng ông Merz mở ra khả năng tách biệt chi tiêu quân sự khỏi các ràng buộc tài khóa hiện hành, một động thái có thể định hình lại cơ cấu ngân sách EU trong thập kỷ tới.

Về phần mình, Thủ tướng Tusk đã phản ứng thận trọng nhưng rõ ràng về vấn đề nhập cư, khẳng định Ba Lan sẽ không chấp nhận các nước (bao gồm cả Đức) chuyển người di cư sang nước này, đặc biệt trong bối cảnh bầu cử tổng thống sắp tới.

Di cư là một trong những điểm nhấn gây tranh cãi của chuyến thăm, với việc chính phủ Đức lên kế hoạch đẩy mạnh kiểm soát biên giới và từ chối hầu hết người xin tị nạn.

Bộ trưởng Nội vụ Đức Alexander Dobrindt cho biết sẽ bổ sung khoảng 2.000-3.000 cảnh sát biên phòng, nâng tổng lực lượng lên hơn 14.000 người, sẵn sàng từ chối người nhập cư không có giấy tờ - trừ nhóm dễ tổn thương như phụ nữ mang thai và trẻ em.

Tuy còn tồn tại nhiều bất đồng, nhưng lãnh đạo hai nước đều nhấn mạnh về một "khởi đầu mới" trong quan hệ song phương.

Ông Tusk gọi đây là "giai đoạn quan trọng nhất trong lịch sử quan hệ Đức-Ba Lan trong hơn 10 năm qua", đặc biệt trong bối cảnh châu Âu cần một trục đoàn kết mạnh mẽ để đối phó với những thách thức an ninh hiện hữu.

Trong khi đó, theo Thủ tướng Đức, mục tiêu dài hạn là EU cần tăng cường sản xuất vũ khí và hài hòa hệ thống quốc phòng giữa các quốc gia thành viên.

Ông cũng ủng hộ việc thành lập Hội đồng an ninh quốc gia để thống nhất điều phối chính sách đối ngoại, quốc phòng và phát triển của Đức sau nhiều năm nội bộ lục đục dưới thời người tiền nhiệm Olaf Scholz.

Bảo Minh