Chuyện chưa kể sau bão Yagi…

Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú trò chuyện với chị Đỗ Thị Cúc (giữa), người nuôi hải sản ở bến Giang, xã Tân An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh ngày 11/9/2024

Kỳ vọng điểm tựa ngân hàng

Cơn bão số 3 năm 2024 vừa dứt, những người nuôi hải sản ở bến Giang, xã Tân An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh vội vàng ra lồng bè, nhưng những gì được chứng kiến chỉ là sự hoang tàn, vỡ vụn. Hơn 200 cơ sở nuôi lồng bè với 4.000 tấn chủ yếu là hàu, hà, cá song, cá vược tại đây, không bè nào, lồng nuôi nào còn lành lặn.

Chị Ngô Thị Thúy, khu phố Thống Nhất 2, xã Tân An cho biết, bà con Tân An gặp nhau là nước mắt lưng tròng, an ủi nhau: “Thôi, còn người là còn của. Bão qua rồi, tiếp tục lại công việc, tiếp tục gắn bó với biển để sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường”.

“Nhưng làm sao mà không đau đớn, xót xa được. Giờ đây, chúng tôi không biết xoay xở thế nào, vì mọi tài sản đã bị dòng nước cuốn trôi”, chị Thúy nghẹn ngào nói.

Đầu tư 60 ô nuôi cá, mỗi ô có khoảng 500 con tại Cẩm Phả và 45 ô cá tại bến Giang, thiệt hại của gia đình chị Thúy lên tới 12 tỷ đồng. Qua một đêm bão, những gì còn lại chỉ là ít cá con giữ được tại lồng. Chị Thúy chia sẻ, gia đình vay Agribank 4 tỷ đồng để đầu tư vào bè cá, giờ đây chỉ mong sao được Ngân hàng hoãn nợ, giãn nợ và cho vay mới nhằm khôi phục hoạt động nuôi trồng thủy sản.

“Chỉ cần Ngân hàng tin tưởng cho vay vốn để nhanh chóng mua cá con thả kịp thời thì 2 năm thôi, chúng tôi có thể vực dậy và có tiền trả nợ”, chị Thúy nói.

Chị Đỗ Thị Cúc, người nuôi hải sản ở bến Giang, xã Tân An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh cho hay, chị mất 80% bè mảng cùng con giống trị giá 6 tỷ đồng, bao gồm vốn tự có và vay mượn thêm từ ngân hàng. Hải sản nuôi chết ngay trong lồng hoặc trôi theo ra biển, cùng với đó là đồng vốn cũng bị cuốn đi. Mong muốn của chị Cúc cũng là: “Được tiếp tục mượn vốn ngân hàng để gây dựng lại bè mảng”.

Không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi bão Yagi, nhưng Lào Cai lại chịu tác động do ảnh hưởng hoàn lưu bão nên trên địa bàn tỉnh xảy ra mưa vừa, mưa to đến rất to trên diện rộng. Đặc biệt, giữa thành phố Lào Cai, 53 ngôi nhà trên dãy phố Tùng Tung, tổ 12, phường Nam Cường, đất đùn lên từ dưới như những gò đất nhỏ giữa nhà, có nơi phát ra tiếng nổ như bom. Cả một dãy phố bị sạt lở khiến nhiều ngôi nhà nghiêng ngả, trở thành những đống đổ nát và 53 hộ dân mất nhà. Trong đó, có một nhà là kho chứa vật liệu xây dựng và các thiết bị phòng cháy chữa cháy dùng để cung cấp cho các công trình xây dựng của Công ty TNHH một thành viên Văn Tịnh (Lào Cai).

Quảng Ninh là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi bão Yagi

Hơn 10 năm kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng với quy mô hơn 120 nhân sự, ông Bùi Xuân Tịnh, Giám đốc Công ty Văn Tịnh cho biết, chưa bao giờ doanh nghiệp đứng trước thiệt hại lớn, lên đến hàng tỷ đồng, chưa kể các công trình bị ảnh hưởng do mưa, sạt lở đất.

“Có sự hỗ trợ về lãi phải trả và vay ưu đãi, chúng tôi sẽ nỗ lực khắc phục những tổn thất để từ đó tạo công ăn việc làm cho người lao động và tạo nguồn chi trả cho ngân hàng”, ông Xuân Tịnh nói.

Trong khi đó, Nhà máy Thủy điện Đông Nam Á - Nậm Lúc nằm trên sông Chảy, thuộc địa bàn xã Nậm Lúc, huyện Bắc Hà không những chịu thiệt hại về vật chất ước tính ban đầu khoảng 100 tỷ đồng, mà còn chịu mất mát lớn về con người khi 5 nhân sự của Công ty, trong đó có Giám đốc tử nạn do sạt lở đất dẫn đến sập nhà điều hành.

Ông Nguyễn Tất Anh được cấp tốc bổ nhiệm vị trí Giám đốc Nhà máy sau khi sạt lở đất dẫn đến lấp nhà điều hành mong mỏi: “Những hỗ trợ từ phía ngân hàng là điểm tựa về tài chính để chúng tôi cố gắng khắc phục và vượt qua giai đoạn khó khăn này”.

Chị Ngô Thị Thúy, khu phố Thống Nhất 2, xã Tân An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh chia sẻ tâm tư với Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú

“Lá chắn” tài chính

Có mặt tại “điểm nóng” Quảng Ninh vào ngày 11/9/2024 khi mưa gió vẫn chưa dứt tại Hà Nội và trên chặng đường Hà Nội - Quảng Ninh, bầu trời vẫn xầm xì, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh: “Sau bão là trách nhiệm của ngành ngân hàng chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp; cần hỗ trợ trong vấn đề vay vốn để người dân có cơ hội sớm ổn định làm ăn, sản xuất”.

Ông Phạm Toàn Vượng, Tổng giám đốc Agribank cho biết, Ngân hàng có hơn 12.000 khách hàng vay bị thiệt hại do bão số 3, dư nợ bị ảnh hưởng trên 21.000 tỷ đồng, dư nợ bị thiệt hại trên 6.000 tỷ đồng. Sau khi bão tan, Agribank đã thực hiện ngay việc giảm từ 0,5 - 2%/năm lãi suất cho vay và miễn, giảm 100% lãi quá hạn, lãi chậm trả trong thời gian từ ngày 6/9/2024 đến 31/12/2024 đối với dư nợ hiện hữu.

“Giảm 0,5%/năm lãi suất đối với khoản vay mới phát sinh từ ngày 6/9/2024 đến hết năm 2024 để giúp khách hàng sớm ổn định đời sống, khôi phục sản xuất - kinh doanh. Đến 30/11/2024, dư nợ được giảm lãi suất hỗ trợ hơn 39.000 tỷ đồng, số tiền lãi hỗ trợ là 30 tỷ đồng với 25.000 khách hàng”, ông Vượng cho biết thêm.

Sát sao hàng ngày nên nắm được thông tin của khách hàng, ông Phạm Quang Huy, Phó giám đốc SHB Lào Cai cho hay, ngay trong thời điểm bão, lũ, dù chính Ngân hàng cũng phải chống chọi với thiên tai, nhưng cán bộ Ngân hàng cũng đã chia nhau đi thăm hỏi, động viên khách hàng.

Nhà kho chứa vật liệu xây dựng và các thiết bị phòng cháy, chữa cháy dùng để cung cấp cho các công trình xây dựng của Công ty TNHH một thành viên Văn Tịnh (Lào Cai) ngày 26/9/2024

Thấu hiểu khó khăn trước mắt của Nhà máy Thủy điện Đông Nam Á - Nậm Lúc, SHB đã tiến hành giảm 50% lãi suất từ tháng 9 đến cuối năm 2024, ước tính trên 10 tỷ đồng. Cùng với đó, Ngân hàng cấp hạn mức 50 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi 4,5%/năm để khách hàng có nguồn vốn khắc phục, tái thiết hoạt động sản xuất. Đồng thời, cơ cấu lại khoản vay cho khách hàng trên cơ sở đáp ứng các điều kiện của Ngân hàng Nhà nước và đảm bảo những yêu cầu của SHB. Ước tính, số tiền lãi miễn, giảm cho khách hàng chịu thiệt hại do cơn bão số 3 của Ngân hàng là hơn 30 tỷ đồng.

“Sau bão, SHB đã chủ động đến với khách hàng để nắm bắt tình hình thực tế, từ đó xây dựng chính sách và ban hành các chương trình kịp thời hỗ trợ khách hàng, chứ không chờ đợi khách hàng đề xuất”, ông Huy nói.

Theo thống kê của 26 tỉnh, thành phố, số dư nợ tín dụng của các khách hàng cá nhân bị thiệt hại do bão lũ khoảng 190.000 tỷ đồng. Báo cáo “Tác động của cơn bão Yagi đến kinh tế Việt Nam” được FiinGroup công bố cuối tháng 9/2024 cho biết, các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất có tổng dư nợ cho vay ngắn hạn khoảng 3,952 triệu tỷ đồng, chiếm 37,49% tổng nợ ngắn hạn của cả nước.

Với sự vào cuộc nhanh chóng, quyết liệt của hệ thống ngân hàng, tính đến 30/11/2024, các ngân hàng thương mại đã thực hiện: thứ nhất, cho vay mới theo các chương trình ưu đãi với doanh số lũy kế khoảng 43.000 tỷ đồng; thứ hai, hạ lãi suất cho những khoản vay hiện hữu đối với dư nợ khoảng 102.000 tỷ đồng.

Theo khảo sát Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) của EuroCham công bố đầu năm 2025, ba tháng sau cơn bão Yagi, 36% doanh nghiệp được khảo sát đã hoàn toàn phục hồi, 8% kỳ vọng sẽ phục hồi trong quý I/2025. Đặc biệt, 70% doanh nghiệp báo cáo rằng, hoạt động của họ không bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chỉ 14% doanh nghiệp cho hay, chuỗi cung ứng bị gián đoạn và 12% doanh nghiệp lo ngại về an toàn và phúc lợi của nhân viên.

Ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham nhận định: “Khả năng phục hồi sau diễn biến thời tiết khắc nghiệt như vậy là minh chứng rõ ràng cho sự bền bỉ và khả năng thích nghi vượt trội của cả người dân và doanh nghiệp Việt Nam. Những nỗ lực này xứng đáng được ghi nhận, thậm chí vượt xa các mô hình phục hồi thường thấy ở khu vực châu Âu”.

Hồng Long, một nhà hàng tại Lào Cai đã đón đoàn công tác sau chặng đường dài từ Hà Nội về Lào Cai rồi tranh thủ “mục sở thị” những gì cơn bão Yagi tàn phá cuộc sống của người dân và doanh nghiệp ngay chính tại Thành phố. Nhìn vết mực nước vẫn còn in trên tường, đoàn công tác không khỏi bất ngờ, bởi bờ kè sông khá cao và từ bờ kè đến nhà hàng có khoảng cách không nhỏ.

Nhân viên nhà hàng cho biết: “Nước sông dâng lên cao, tràn qua bờ kè, hàng rào một số đoạn còn bị xô đổ, ngập vào trong, khiến bể cá đang nuôi mấy con cá sấu hỏa tiễn cũng bị tràn nước và cá trôi đi. Tuy nhiên, khi đăng thông tin trên Facebook thì đã tìm được cá mang về, dù rằng không phải là tất cả. Mọi việc rồi sẽ ổn, dù có thể ổn theo một cách khác”.

Nhuệ Mẫn