Chương trình VNU350 của ĐHQG TPHCM 'trao quyền' cho nhà khoa học xuất sắc ra sao?

.t1 { text-align: justify; }

Vừa qua, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã thông báo kết quả trúng tuyển Chương trình thu hút các nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành về công tác (gọi tắt là Chương trình VNU350) đợt 1 năm 2025 với 22 nhà khoa học trúng tuyển.

Đáng chú ý, trong số này có 6 người từng tốt nghiệp tiến sĩ tại các trường đại học thuộc top 100 thế giới đã tham gia ứng tuyển và trúng tuyển. Nhiều người đã công bố hàng chục bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín.

Để độc giả có cái nhìn rõ nét hơn về Chương trình VNU350 cũng như chia sẻ thêm một số kinh nghiệm trong việc thu hút nhân tài, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có một số nội dung trao đổi với Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên - Phó Trưởng ban Ban Tổ chức - Cán bộ, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên - Phó Trưởng ban Ban Tổ chức - Cán bộ, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: vnuhcm.edu.vn

Phóng viên: Đại học Quốc Gia Thành phố Hồ Chí Minh có thể cho biết cụ thể hơn về cơ chế chính sách của Chương trình VNU350. Chương trình có điểm nào ưu việt hơn so với cơ chế chính sách chung để có thể “kích thích” nhu cầu mong muốn về trường cống hiến của đội ngũ giảng viên chất lượng cao, đã từng tốt nghiệp trường đại học danh tiếng trên thế giới, thưa cô?

Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên: Chương trình VNU350 được triển khai nhằm thu hút 350 nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành về công tác tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2024–2030, với mục tiêu xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đại học nghiên cứu hàng đầu châu Á.

Điểm đột phá của chương trình là sự kết hợp giữa chính sách tài chính cạnh tranh, môi trường làm việc hiện đại và cơ chế trao quyền sáng tạo cho nhà khoa học.

Nhà khoa học được hỗ trợ lộ trình phát triển nghề nghiệp trong vòng 5 năm với kinh phí nghiên cứu lên đến 1 tỷ đồng cho đề tài loại B, hỗ trợ thành lập nhóm nghiên cứu và phòng thí nghiệm với mức đầu tư từ 10–30 tỷ đồng.

Đồng thời, chương trình tạo điều kiện cho nhà khoa học tham gia cộng đồng nghiên cứu quốc tế, hỗ trợ đăng ký đề tài các cấp và thủ tục xét chức danh Phó Giáo sư, Giáo sư. Đặc biệt, các nhà khoa học được làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, hiện đại, có điều kiện tiếp cận phòng thí nghiệm, thư viện và cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu.

Bên cạnh đó, chính sách thu hút lần đầu lên đến 350 triệu đồng đối với các giáo sư về công tác tại một số đơn vị như Trường Đại học Kinh tế - Luật, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học An Giang. Ngoài ra, các nhà khoa học còn được hưởng thu nhập từ lương, thưởng, phụ cấp, hoạt động giảng dạy và nghiên cứu, cùng các chính sách đãi ngộ khác như nhà công vụ, chế độ du lịch, khám chữa bệnh, khen thưởng công bố khoa học và sáng chế.

Chương trình VNU350 không chỉ tập trung thu hút mà còn đặt trọng tâm vào việc giữ chân và phát triển nhân tài. Thông qua việc tạo dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, cơ chế đãi ngộ cạnh tranh và lộ trình phát triển rõ ràng, chương trình đã và đang thu hút nhiều ứng viên xuất sắc được đào tạo từ các đại học hàng đầu thế giới, đang làm việc ở nước ngoài, mong muốn trở về cống hiến cho đất nước.

Phóng viên: Việc hỗ trợ đối với các nhà khoa học trẻ, nhà khoa học đầu ngành được Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh áp dụng chính sách như thế nào? Mức hỗ trợ hoặc có các gói hỗ trợ cụ thể ra sao để cho họ có thể yên tâm công tác và giữ chân lâu dài?

Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên: Chính sách hỗ trợ của Chương trình VNU350 được xây dựng một cách chi tiết, đi kèm với lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng trong vòng 5 năm.

Cụ thể, đối với các nhà khoa học trẻ: Trong thời gian 02 năm đầu sẽ được cấp 01 đề tài nghiên cứu khoa học loại C (kinh phí tối đa 200 triệu đồng); Năm thứ ba được cấp 01 đề tài loại B (kinh phí tối đa 01 tỷ đồng); Năm thứ tư được hỗ trợ đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, kinh phí tối đa 10 tỷ; Năm thứ năm được hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục, quy trình xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh Phó Giáo sư cấp Nhà nước.

Đối với các nhà khoa học đầu ngành: Trong thời gian 02 năm đầu sẽ được cấp 01 đề tài nghiên cứu khoa học loại B (kinh phí tối đa 01 tỷ đồng). Các năm tiếp theo nhà khoa học được hỗ trợ: đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, kinh phí tối đa 30 tỷ; thành lập nhóm nghiên cứu mạnh và đăng ký chủ trì đề tài các cấp.

Ngoài ra còn có chính sách của các đơn vị như: Thu nhập (lương cơ bản theo quy định, được điều chỉnh theo thâm niên công tác; lương vị trí việc làm); Các khoản hỗ trợ (vé máy bay khứ hồi, hỗ trợ ăn ở ổn định trong các tháng đầu tiên, hỗ trợ hồ sơ thủ tục trong quá trình nhân sự làm việc tại trường).

Chính sách đãi ngộ: Hỗ trợ thu hút lần đầu đối với ứng viên mới về trường lên đến 350 triệu đối với Giáo sư; Hỗ trợ các bài báo khoa học thuộc danh mục ISI/Scopus, mức hỗ trợ tối đa 200 triệu đồng/năm; hỗ trợ kinh phí 150 triệu khi đạt chuẩn Giáo sư, 100 triệu khi đạt chuẩn Phó Giáo sư (tại một số đơn vị thành viên).

Danh sách 22 ứng viên trúng tuyển Chương trình VNU350 đợt 1 năm 2025. Ảnh: vnuhcm.edu.vn

Phóng viên: Với số lượng nhân sự đã trúng tuyển, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến bố trí ra sao, thưa cô?

Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên: Tính đến thời điểm hiện tại, Chương trình VNU350 đã triển khai được 4 đợt, nhận được 113 hồ sơ đăng ký tham dự, trong đó có 100 hồ sơ hợp lệ. Kết quả, chương trình đã thu hút được 42 nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành về làm việc tại các đơn vị thành viên và trực thuộc trong hệ thống Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Chương trình VNU350 không đơn thuần là “xếp chỗ” cho các nhà khoa học, mà là “trao vai trò” và “trao quyền”. Các nhà khoa học được quyền đề xuất ý tưởng, triển khai nghiên cứu, mở rộng mạng lưới hợp tác và hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo mang tính đột phá.

Ở cấp đại học mục tiêu của chương trình là thu hút các nhà khoa học xuất sắc và các nhà khoa học đầu ngành, đặc biệt là những người đang công tác ở nước ngoài, được đào tạo bài bản từ các đại học hàng đầu thế giới nhằm hình thành đội ngũ tinh hoa có khả năng dẫn dắt học thuật đồng hành cùng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và các đơn vị trong thực hiện các chiến lược phát triển dài hạn về nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế.

Ở cấp đơn vị, việc bố trí đội ngũ trúng tuyển được thực hiện theo định hướng chiến lược, dựa trên sự phù hợp giữa chuyên môn sâu của nhà khoa học với định hướng phát triển và các lĩnh vực ưu tiên của từng đơn vị.

Quá trình lựa chọn này không chỉ xét đến kiến thức chuyên môn, mà còn đánh giá mức độ tương thích, phù hợp với chiến lược phát triển, định hướng giảng dạy, phương pháp tiếp cận, cũng như khả năng bổ sung và làm mới đội ngũ hiện có. Qua đó, các nhà khoa học có thể tham gia giảng dạy các học phần hiện hành, đồng thời cùng đơn vị thiết kế và triển khai các ngành, chương trình hoặc học phần mới phù hợp với chuẩn mực quốc tế và nhu cầu thực tiễn.

Bên cạnh hoạt động giảng dạy, các nhà khoa học còn được kỳ vọng dẫn dắt nhóm nghiên cứu, thiết lập mạng lưới học thuật toàn cầu, đóng vai trò hạt nhân trong các cải tiến về đào tạo và nghiên cứu, góp phần xây dựng môi trường học thuật năng động, sáng tạo.

Đặc biệt, chương trình trao quyền cho các nhà khoa học chủ động đề xuất định hướng nghiên cứu, triển khai các hoạt động học thuật, mở rộng hợp tác quốc tế và hiện thực hóa những ý tưởng sáng tạo có giá trị đột phá. Điều này không chỉ tạo nên cơ hội nghề nghiệp rộng mở và bền vững, mà còn thể hiện mối quan hệ hợp tác chiến lược, gắn bó lâu dài giữa đội ngũ nhà khoa học với ĐHQG-HCM trong tiến trình phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Thạc sĩ Trần Thị Tố Uyên!

Tư liệu tham khảo:

[1] https://vnuhcm.edu.vn/tin-tuc_32343364/chuong-trinh-vnu350-dhqg-hcm-tuyen-dung-101-chi-tieu-cho-dot-1-nam-2025/363534353364.html

Trung Dũng