Chương trình nghị sự của ông Trump gặp rào cản pháp lý

Ngay từ những tuần đầu tiên nhậm chức, ông Trump đã ký hơn 50 sắc lệnh hành pháp, thể hiện cam kết mạnh mẽ của mình trong việc tái cấu trúc chính phủ, từ việc thay đổi quy định về quyền công dân đối với những người sinh ra tại Mỹ đến các chính sách điều chỉnh việc giam giữ các tù nhân chuyển giới. Tuy nhiên, các động thái này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các công đoàn lao động, các tổ chức bảo vệ quyền lợi và cả các cơ quan pháp lý, khiến một số sắc lệnh hành pháp của ông bị tòa án đình chỉ tạm thời.

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các lệnh hành pháp của ông Trump bị tòa án ngừng thực thi

Chính quyền của Tổng thống Trump đã phải đối mặt với một làn sóng kiện tụng liên quan đến hàng loạt sắc lệnh hành pháp, dẫn đến các phán quyết của tòa án ngừng thi hành nhiều chính sách quan trọng. Cụ thể, một trong những quyết định gây tranh cãi là việc giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), cơ quan chuyên cung cấp viện trợ quốc tế của chính phủ Mỹ. Đêm 6/2, các công đoàn lao động và các tổ chức bảo vệ quyền lợi đã đệ đơn kiện, cho rằng quyết định này vi phạm quyền lợi của người lao động và quyền lợi xã hội. Chính quyền ông Trump cũng đối mặt với các vụ kiện liên quan đến những chính sách khác, trong đó có các lệnh hành pháp nhằm cải tổ bộ máy chính phủ và điều chỉnh các vấn đề nhân sự trong chính quyền liên bang.

Người dân phản đối kế hoạch đóng cửa USAID của Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỉ phú Elon Musk bên ngoài Điện Capitol ngày 5/2.

Vấn đề liên quan đến DOGE

Một trong những vụ kiện đáng chú ý là liên quan đến Bộ Tài chính và DOGE (Bộ Hiệu quả Chính phủ), tổ chức do tỉ phú Elon Musk đứng đầu. Các công đoàn và nhóm người nghỉ hưu đã kiện chính quyền về quyền truy cập của DOGE vào hệ thống thanh toán và thu nợ của chính phủ liên bang, đồng thời cho rằng việc này vi phạm các quy định về bảo mật dữ liệu liên bang. Thậm chí, một số nhóm cho rằng, các động thái của DOGE có thể tạo điều kiện cho việc thu thập dữ liệu cá nhân của người dân mà không có sự bảo vệ thích hợp. Bộ Tư pháp đã đồng ý hạn chế quyền truy cập của DOGE vào một số hệ thống trong khi chờ đợi kết quả của phiên điều trần vào cuối tháng 2. Các vụ kiện này phản ánh sự lo ngại ngày càng tăng về quyền riêng tư và bảo mật thông tin trong chính quyền liên bang.

Chương trình hỗ trợ nhân viên Chính phủ

Một trong những sáng kiến gây nhiều tranh cãi trong chính quyền Tổng thống Trump là chương trình “hoãn từ chức”, cho phép các nhân viên liên bang từ chức ngay lập tức nhưng vẫn được tiếp tục nhận lương cho đến hết tháng 9. Đây được coi là một nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm giảm quy mô lực lượng lao động liên bang. Tuy nhiên, chương trình này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các công đoàn lao động và các tổ chức bảo vệ quyền lợi công nhân. Các công đoàn cho rằng, chương trình này không có cơ sở pháp lý và việc áp dụng chương trình này sẽ gây tổn hại đến quyền lợi của người lao động. Một thẩm phán liên bang tại Boston đã tạm dừng việc thực hiện các quyết định liên quan đến chương trình này cho đến khi có thêm điều trần vào đầu tuần tới. Các vụ kiện này phản ánh mối lo ngại về quyền lợi và sự ổn định của lực lượng lao động liên bang dưới chính quyền Tổng thống Trump.

Một trong những sắc lệnh gây tranh cãi không công nhận "quyền công dân theo nơi sinh" được Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai.

Quyền công dân theo nơi sinh

Một trong những sắc lệnh hành pháp gây tranh cãi nhất của Tổng thống Trump là sắc lệnh nhằm hạn chế quyền công dân đối với những người sinh ra tại Mỹ. Cụ thể, sắc lệnh này muốn loại bỏ quyền công dân tự động đối với những người có cha mẹ đang tạm trú hợp pháp tại Mỹ. Mục đích của sắc lệnh này là hạn chế quyền công dân đối với những người có cha mẹ chỉ có visa tạm thời, như visa lao động tay nghề cao và visa du học. Tuy nhiên, sắc lệnh này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ nhiều tổ chức nhân quyền và các cơ quan pháp lý, với lý do rằng nó vi phạm quyền Hiến pháp về quyền công dân. Các thẩm phán liên bang ở Maryland và Washington đã ban hành các phán quyết yêu cầu đình chỉ sắc lệnh này, với lý do quyền công dân khi sinh ra là quyền hiến định rõ ràng và không thể thay đổi qua các sắc lệnh hành pháp. Bộ Tư pháp đã kháng cáo một trong các quyết định của tòa án và dự kiến sẽ tiếp tục chiến đấu pháp lý về vấn đề này.

Đóng băng viện trợ liên bang

Một trong những chính sách khác của Tổng thống Trump liên quan đến việc đóng băng viện trợ liên bang. Chính quyền Tổng thống Trump đã chỉ đạo các cơ quan liên bang tạm dừng các hoạt động liên quan đến giải ngân các khoản hỗ trợ tài chính của liên bang, đồng thời yêu cầu đánh giá lại các chương trình nào phù hợp với chương trình nghị sự của ông Trump. Tuy nhiên, động thái này đã gây ra sự bất ổn trong các chương trình viện trợ liên bang, khiến nhiều người không thể tiếp cận tài trợ hoặc nhận viện trợ. Một số thẩm phán liên bang đã tạm thời ngừng việc thực hiện lệnh đóng băng này, với lý do rằng chính quyền Tổng thống Trump không có quyền hành động đơn phương mà phải xin phép Quốc hội trước khi có thể thực hiện những thay đổi này. Phán quyết của các thẩm phán chỉ ra rằng, việc hành động mà không có sự tham gia của Quốc hội có thể vi phạm các quy định của luật liên bang.

Chính sách đối với tù nhân chuyển giới

Tổng thống Trump cũng đã ký một lệnh hành pháp đối với các tù nhân chuyển giới, yêu cầu Cục Nhà tù liên bang phải đảm bảo rằng "tù nhân nam không bị giam giữ trong các nhà tù dành cho nữ". Chính sách này đã gây ra nhiều tranh cãi và phản đối từ các tổ chức bảo vệ quyền lợi của tù nhân chuyển giới. Các tổ chức này đã đệ đơn kiện để ngừng việc chuyển các tù nhân chuyển giới nữ vào các cơ sở giam giữ dành cho nam giới, cho rằng chính sách này sẽ khiến họ đối mặt với nguy cơ bạo lực và tấn công tình dục. Các thẩm phán liên bang đã ra lệnh tạm dừng việc chuyển các tù nhân này, cho rằng không có mối đe dọa đáng kể từ các tù nhân chuyển giới đối với các tù nhân nữ tại các cơ sở giam giữ và chính phủ không đưa ra đủ lý do để biện minh cho việc chuyển các tù nhân này.

Chương trình nghị sự của Tổng thống Trump trong việc tái cấu trúc chính quyền liên bang và thực hiện các cải cách toàn diện đã gặp phải không ít khó khăn về mặt pháp lý. Các sắc lệnh hành pháp của ông liên quan đến nhiều vấn đề như quyền công dân, việc cải tổ bộ máy chính quyền và các chính sách về nhân sự chính phủ đang phải đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ từ các tổ chức xã hội, các công đoàn lao động và các cơ quan pháp lý. Những rào cản pháp lý này cho thấy những thay đổi lớn mà ông Trump mong muốn thực hiện không phải là điều dễ dàng và sẽ tiếp tục phải trải qua nhiều thử thách trong thời gian tới.

Hồng Hà