Chương trình cũ tái xuất: Thức thời hay dựa vào hào quang quá khứ?

Sự trở lại rầm rộ

Sau 19 năm vắng bóng, "Gặp nhau cuối tuần" - chương trình hài kịch kinh điển của Trung tâm Sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC) - chính thức tái xuất vào tháng 3 này. Một thời, đây là bệ phóng cho hàng loạt danh hài đình đám như Công Lý, Xuân Bắc, Tự Long, Vân Dung, Quang Tèo, Giang Còi...

Những mẩu chuyện hài hước nhưng thâm thúy của chương trình từng khiến khán giả cười nghiêng ngả, đồng thời cũng khiến không ít người "giật mình" vì những thông điệp sâu sắc về cuộc sống hay vấn đề thời sự. Thời điểm ấy, “Gặp nhau cuối tuần” là món ăn tinh thần hiếm hoi, được xem như “tượng đài” của làng hài kịch.

"Gặp nhau cuối tuần" sẽ quay trở lại màn ảnh nhỏ vào tháng 3 tới.

Ra mắt năm 2000, đến cuối năm 2006, “Gặp nhau cuối tuần” phát sóng số cuối cùng. Bởi, dù là chương trình ăn khách, được đón nhận tích cực, nhưng càng về sau các tiểu phẩm càng đi vào lối mòn. Đạo diễn Khải Hưng - “cha đẻ” của “Gặp nhau cuối tuần” thổ lộ: “Đến khi cảm thấy sức sáng tạo của mình không còn nữa, chúng tôi quyết định dừng lại. Tôi quan niệm, thà chia tay trong tiếc nuối còn hơn tiếp tục kéo dài mà không còn sức sáng tạo mới mẻ cho khán giả”.

Lần trở lại này, "Gặp nhau cuối tuần" sẽ mang đến 14 tập, mỗi tập kéo dài 60 phút với những tiểu phẩm được ghi hình lẫn diễn trên sân khấu. Nhà sản xuất cho biết: "Series sẽ trở lại với những tiểu phẩm hài hước, dí dỏm, phản ánh chân thực cuộc sống đương đại, với những tình huống châm biếm nhẹ nhàng nhưng sâu cay, xoay quanh các vấn đề thời sự xã hội".

Mới đây, gameshow “Bước nhảy hoàn vũ” cũng đánh dấu sự trở lại sau 8 năm im hơi lặng tiếng trên truyền hình. Chương trình khiêu vũ thể thao nổi tiếng một thời tái xuất cùng format mới đầy kịch tính, cuốn hút với dàn mỹ nhân showbiz nổi tiếng như Phương Oanh, Quỳnh Nga, Hoa hậu Lê Hoàng Phương... Tối 25/1, màn chung kết mùa giải 2024 gọi tên nữ diễn viên xinh đẹp Quỳnh Nga với màn trình diễn bùng nổ, kết hợp nhuần nhuyễn giữa kỹ thuật và cảm xúc, chinh phục hoàn toàn ban giám khảo và khán giả.

Màn trình diễn của quán quân Quỳnh Nga trong đêm chung kết "Bước nhảy hoàn vũ".

Trước đó, cùng gia nhập đường đua chương trình cũ trở lại màn ảnh nhỏ còn có "Vietnam Idol", “Giọng hát Việt” và “The Face Vietnam”. Sau 7 năm vắng bóng, "Vietnam Idol" 2023 trở lại với bộ ba giám khảo quyền lực gồm: ca sĩ Mỹ Tâm, nhạc sĩ Huy Tuấn, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. Là đối thủ của “Vietnam Idol”, “Giọng hát Việt” cũng xuất hiện sau 3 năm án binh bất động.

Việc đổi nhà sản xuất khiến chương trình được kỳ vọng sẽ thay đổi cả nội dung lẫn hình thức. Mùa giải thứ 7 do nhạc sĩ Dương Cầm làm giám đốc âm nhạc. Ngoài vị trí giám đốc âm nhạc, chương trình còn "thay máu" hoàn toàn dàn giám khảo với những tên tuổi nhiều thế hệ. Theo đó, những gương mặt "cầm cân nảy mực" cho vòng thử giọng gồm: nhạc sĩ Giáng Son, ca sĩ Khánh Linh, ca sĩ Thanh Ngọc, ca sĩ Nguyễn Trần Trung Quân, nhạc sĩ Nguyễn Minh Cường và Tùng Jin.

Việc các chương trình này trở lại không chỉ phản ánh nhu cầu hoài niệm của khán giả mà còn là chiến lược của nhà sản xuất trong bối cảnh thị trường chương trình truyền hình ngày càng cạnh tranh gay gắt. Giữa một rừng các gameshow, chương trình truyền hình đã bắt đầu gây nhàm chán chỉ sau 1-2 mùa giải thì sự hồi sinh của loạt hào quang cũ lại trở thành món mới lạ vị. Hào quang năm cũ khiến khán giả tò mò tự hỏi chương trình quen thuộc này đã thay đổi như thế nào, có gì đáng trông đợi.

Và, để tăng thêm sức hút ấy, đồng thời phù hợp với thời thế, nhà sản xuất đều tìm mọi cách “thêm mắm dặm muối” cho chương trình, chứ không nhất nhất “sao y bản chính”. "Bước nhảy hoàn vũ" chọn cách thay đổi toàn diện từ format đến ý tưởng cũng như hình thức sản xuất. Những người chơi trong giai đoạn đầu có thể bị loại bất kỳ lúc nào theo những yêu cầu của chương trình và sẽ xuất hiện thêm người chơi mới thay thế.

"Gặp nhau cuối tuần" dù vẫn giữ chất hài quen thuộc nhưng nội dung được đổi mới nhằm cập nhật hơi thở thời đại. Các tiểu phẩm không chỉ mang tính giải trí mà còn lồng ghép những góc nhìn sắc sảo về các vấn đề xã hội, giúp chương trình lấy lại vị thế năm xưa trong lòng khán giả.

"Giọng hát Việt” đặt cược vào nhạc sĩ trẻ Dương Cầm để thu hút thế hệ khán giả trẻ. Anh hứa hẹn: “Hướng đi của tôi là khai thác chính cá tính âm nhạc và sự tiềm ẩn trong mỗi thí sinh, giúp các bạn hoàn thiện và tìm ra sự độc bản. Phần hòa âm sẽ mang màu sắc trẻ trung và hiện đại theo với xu hướng âm nhạc đương đại”. Bên cạnh đó, luật chơi của “Giọng hát Việt” cũng thay đổi, khán giả được ngồi trên những bộ ghế xoay quyền lực để lựa chọn giọng ca mình yêu thích.

Cần sự bứt phá chứ không chỉ dựa vào hào quang quá khứ

Nhưng, không phải cứ đổi mới, cải tiến khác lạ là chương trình sẽ hồi sinh rực rỡ từ đống tro tàn. Trong số các chương trình cũ tái xuất màn ảnh nhỏ, đến nay, chỉ có “Bước nhảy hoàn vũ” tạm xem là thành công. Luật chơi thay đổi nhằm tăng sự phong phú và cạnh tranh cho dàn thí sinh. Ngoài ra, ê-kíp tăng cường sức mạnh của mạng xã hội trong chiến dịch truyền thông. Nhờ đó, những bài nhảy bắt mắt, cuốn hút của dàn thí sinh phủ sóng khắp mọi ngóc ngách của Facebook, TikTok. Chương trình càng về sau càng nóng lên nhờ sự cạnh tranh gay gắt của các thí sinh ngang tài ngang sức.

Ngày trở lại, Vietnam Idol 2023 cũng rầm rộ cõi mạng và truyền thông ngay ngày đầu ra quân. Nhưng, không phải nhờ lực lượng thí sinh mà lại nhờ nhan sắc không tuổi của ca sĩ Mỹ Tâm. Đến khi công chúng không còn gì để bàn tán thì Vietnam Idol dần hạ nhiệt. Các vòng thi không tạo được hiệu ứng như mong đợi bởi thiếu thí sinh cá tính hay giọng ca nổi bật, đột phá. Dù quán quân Hà An Huy được đánh giá có thực lực, nhưng tên tuổi của anh không giúp chương trình gây được tiếng vang. Chỉ một thời gian ngắn, cái tên Hà An Huy lại chìm nghỉm, đuối sức như lứa quán quân đời cuối Ya Suy, Nhật Thủy, Janice Phương... chứ không thể vụt sáng thành sao như Uyên Linh, Phương Vy, Quốc Thiên, Văn Mai Hương, Trọng Hiếu... đã làm được.

Hẩm hiu hơn so với “Vietnam Idol 2023”, "Giọng hát Việt 2023" dù cũng có màn khởi động hoành tráng, đổi mới nhiều mặt, nhưng buộc phải hủy show ngay từ vòng thử giọng. Đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân nhưng dư luận đồn đoán rằng lý do “Giọng hát Việt” giải tán không kèn không trống bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Thứ nhất là sự sụt giảm đáng kể về lượng thí sinh tiềm năng như “Vietnam Idol” đối mặt. Thứ hai là sự thay đổi trong thói quen thưởng thức âm nhạc của khán giả, cũng như sự cạnh tranh quá gay gắt từ các nền tảng mạng xã hội. gameshow âm nhạc không còn là sân chơi độc tôn giúp ca sĩ trẻ tỏa sáng. Việc "Giọng hát Việt" thất bại khi trở lại là minh chứng rõ ràng rằng không phải cứ một thương hiệu lớn là sẽ thành công nếu không có những thay đổi phù hợp với thời đại.

Nhắc đến “The Face Vietnam” 2023, khán giả chỉ còn nhớ đến những màn kèn cựa, đốp chát nhau của dàn huấn luyện viên. Thị phi và chiêu trò nối nhau liên tiếp biến gameshow này thành một cái chợ khiến khán giả ngán ngẩm. Sự thất bại của “Giọng hát Việt”, “Vietnam Idol” lẫn “The Face Vietnam” đặt ra câu hỏi: liệu sự trở lại của các “tượng đài” cũ có thực sự hiệu quả hay chỉ là nỗ lực níu kéo hoài niệm, lấp tạm chỗ trống khi nhà sản xuất quá bí món ăn tinh thần trong khi chương trình cũ không còn phù hợp với thị hiếu khán giả hiện đại?

“Trở lại và tệ hại hơn xưa” hay “trở lại và lợi hại hơn xưa” là bài toán khiến các nhà sản xuất đau đầu. Bởi, muốn lợi hại thì không thể ỷ vào hào quang của quá khứ, họ phải nỗ lực hơn rất nhiều để tân trang cho một gương mặt cũ, dẫu nó có là tượng đài một thời. Còn nếu để nó tệ hại hơn xưa thì sự trở lại này được coi như phát súng cuối cùng kết liễu chương trình, để nó vĩnh viễn bị đào thải, nhường chỗ cho chương trình khác mới mẻ hơn.

Mai Quỳnh Nga