Chương trình 1719: Cần thêm cách làm phù hợp

Từ nguồn vốn Chương trình 1719, công trình sắp xếp, ổn định dân cư bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn (Quan Sơn) được đầu tư xây dựng, bố trí đất ở cho 81 hộ dân sống ở khu vực có nguy cơ cao thiên tai.

Theo đó, căn cứ quy định của pháp luật, HĐND, UBND tỉnh đã kịp thời giao kế hoạch vốn cho các đơn vị và UBND các huyện, thị xã ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao dự toán, kế hoạch vốn. Trên cơ sở đó, UBND các huyện, thị xã, đơn vị liên quan đã chủ động, linh hoạt trong bố trí vốn chi tiết cho các công trình, dự án, đáp ứng kịp thời nhu cầu và định hướng thực hiện chương trình. Đồng thời ban hành và thực hiện cơ chế đặc thù trong quản lý đầu tư đối với dự án quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp.

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công nói chung, vốn Chương trình 1719 nói riêng, UBND tỉnh đã thành lập 5 tổ công tác, do các đồng chí lãnh đạo tỉnh làm tổ trưởng. Hằng tháng, các tổ công tác đã tổ chức nhiều đoàn làm việc, kiểm tra thực tế, kịp thời nắm bắt, tháo gỡ điểm nghẽn, chỉ đạo, đôn đốc đẩy mạnh tiến độ thực hiện công trình, dự án. Cùng với đó, với vai trò là cơ quan thường trực trong tổ chức thực hiện Chương trình 1719, Sở Dân tộc và Tôn giáo đã tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời nắm bắt tình hình triển khai, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương tháo gỡ vướng mắc khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình.

Theo Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Lê Minh Hành: Qua kiểm tra, nắm bắt, nhìn chung, việc triển khai thực hiện Chương trình 1719 luôn đảm bảo tính dân chủ, công khai, minh bạch, xác định rõ mục tiêu, đích đến. Từ đó lựa chọn các nội dung hỗ trợ, công trình thiết yếu phù hợp với nguyện vọng của người dân. Trong quá trình thực hiện, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các địa phương đã phát huy vai trò, hiệu quả công tác phối hợp triển khai, giám sát, đánh giá, phản biện xã hội, huy động sức mạnh toàn dân, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiện chủ trương chính sách nói chung, Chương trình 1719 nói riêng, góp phần tạo chuyển biến tích cực diện mạo khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền các địa phương cũng đã thành lập tổ công tác, thường xuyên kiểm tra thực địa, thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn của chương trình. Như tại huyện Quan Sơn, Chủ tịch UBND huyện đã thành lập các tổ công tác, thường xuyên kiểm tra, nắm bắt tiến độ, yêu cầu nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án thuộc diện, nhất là các dự án phục vụ mục tiêu quy hoạch bố trí, sắp xếp ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao thiên tai... Đồng thời yêu cầu các phòng, ban, địa phương liên quan chủ động phối hợp với các sở, ngành gấp rút hoàn thiện các bước trình tự, thủ tục đầu tư, nhanh chóng triển khai trên thực địa các dự án thuộc danh mục đầu tư từ Chương trình 1719.

Cũng theo Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Lê Minh Hành, đến hết năm 2024, các mục tiêu, chỉ tiêu của tỉnh trong triển khai thực hiện Chương trình 1719 cơ bản hoàn thành. Tính đến ngày 30/4/2025, tỉnh đã giải ngân được 1.568 tỷ đồng, đạt 70,49% số vốn được Trung ương giao tổ chức thực hiện chương trình. Trong đó, giải ngân vốn đầu tư phát triển đạt 943,16 tỷ đồng (đạt 80,15% kế hoạch) và 625,75 tỷ đồng vốn sự nghiệp (đạt tỷ lệ 59,67% kế hoạch). Thông qua kết quả của chương trình đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện và nâng cao thu nhập cho người dân. Năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 giảm còn 8,6% (giảm 6,73% so với năm 2023); thu nhập bình quân đạt 44,39 triệu đồng/người/năm.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Dân tộc và Tôn giáo, đến hết năm 2025, Thanh Hóa vẫn sẽ còn 3 chỉ tiêu khó đạt, gồm: số xã, thôn, bản thoát vùng đặc biệt khó khăn và mức thu nhập bình quân đầu người. Cụ thể là 10 xã, 159 thôn, bản thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn và thu nhập bình quân đầu người đạt 66,2 triệu đồng/năm. Nguyên nhân được cho là, số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh còn nhiều, chủ yếu tập trung ở vùng sâu, vùng xa có địa bàn rộng, địa hình chia cắt, độ dốc lớn, đất sản xuất nông nghiệp ít, khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên chịu lũ ống, lũ quét; cơ sở hạ tầng còn thiếu và yếu; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao; chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế...

Chương trình 1719 là một chính sách nhân văn, khẳng định sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Và trong bối cảnh có nhiều khó khăn thách thức ngay từ thời điểm triển khai, nhất là ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, song các cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở đã chủ động, quyết liệt tổ chức thực hiện và đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, thực tế kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh vẫn còn không ít khó khăn, đòi hỏi cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cấp ủy, chính quyền cùng với chính sách đúng, trúng với giải pháp, cách thức hiệu quả hơn. Trong đó, việc tổ chức đa dạng, phong phú hình thức, nội dung tuyên truyền phù hợp với trình độ nhận thức, phong tục, tập quán, nhằm khơi dậy ý chí tự lực, tự cường vươn lên thoát nghèo của người dân đang được xem là giải pháp quan trọng hàng đầu...

Bài và ảnh: Đồng Thành