Chứng khoán với hiệu ứng 'hòn tuyết lăn': Kỳ vọng gì ở tháng 8?

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang phản ánh sự e ngại rủi ro của nhà đầu tư, Chứng khoán Mirae Asset cho rằng nên ưu tiên quản trị rủi ro, chuẩn bị cho cơ hội dài hạn.

Bức tranh kết quả kinh doanh quý 2 rất tích cực nhưng chưa thể cải thiện tâm lý giao dịch chung

Kết thúc tháng 7, VN-Index đánh rơi toàn bộ thành quả tích lũy ở tuần giao dịch đầu tiên với chuỗi giảm điểm kéo dài 3 tuần liên tiếp và đóng cửa ở mức 1.251,51, tăng nhẹ 6,2 điểm (+0,5% so tháng trước).

Trong đó, bức tranh kết quả kinh doanh quý 2 dù rất tích cực nhưng chưa thể cải thiện tâm lý giao dịch chung. Cụ thể, tổng lợi nhuận sau thuế và lợi ích thiểu số (NPATMI) của các doanh nghiệp niêm yết tại HOSE đạt hơn 105 nghìn tỷ đồng trong quý 2, ghi nhận tăng trưởng 16,1% so cùng kỳ và 5,1% so quý trước.

Phần lớn tăng trưởng trong lợi nhuận được bổ trợ bởi sự bùng nổ kết quả kinh doanh của nhóm Ngân hàng khi ghi nhận tăng trưởng gần 19% so cùng kỳ và 4,1% so quý trước. Bên cạnh là nhóm Nguyên vật liệu (dẫn dắt bởi cổ phiếu HPG khi công bố NPATMI quý 2 tăng trưởng 127% so cùng kỳ và 16% so quý trước) và Bán lẻ (chủ yếu đến từ cổ phiếu MWG với tăng trưởng NPATMI gấp 15 lần so với cùng kỳ và 23% so quý trước).

Dù vậy, thị trường vẫn ghi nhận một số cơn gió ngược đến từ các ngành như Bất động sản, Tiện ích, Dầu khí hay Vận tải.

Ngân hàng đóng góp phần lớn đến đà phục hồi chung tại VN-Index. Bên cạnh là các cổ phiếu vốn hóa lớn như VNM và PLX song mức ảnh hưởng vẫn không thực sự đáng kể do tỷ trọng vốn hóa thấp.

Dù thị trường chung vẫn chưa có sự thay đổi đáng kể trong tháng 7 với mức tăng 0,5% so tháng trước của VN-Index, tâm lý giao dịch tiếp tục chịu sức ép đáng kể khi chịu ảnh hưởng bởi các tin tức vĩ mô thế giới với giá trị giao dịch (GTGD) khớp lệnh bình quân giảm 23% so tháng trước, dù bức tranh lợi nhuận quý 2 đã khép lại với những con số tăng trưởng ấn tượng.

Nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước tiếp tục mua ròng 9,23 nghìn tỷ đồng trong tháng 7, kéo dài chuỗi mua ròng sang 6 tháng liên tiếp và nâng lượng mua ròng lũy kế từ đầu năm lên 65,2 nghìn tỷ đồng. Dù vậy, nhóm này cũng đang dần trở nên kém lạc quan về diễn biến giao dịch ở những ngày đầu tháng 8 khi ghi nhận những phiên bán ròng mạnh do ảnh hưởng của các tin tức tiêu cực đến từ thị trường thế giới.

Trong khi đó, khối ngoại duy trì chuỗi bán ròng, bán ra 8,37 nghìn tỷ đồng trong tháng 7 và lũy kế 60,4 nghìn tỷ đồng từ đầu năm đến nay, kéo dài xu hướng bán ròng lên 16 tháng liên tiếp, ngoại trừ tháng 1/2024 ghi nhận lượng mua ròng nhỏ 185 tỷ đồng.

Ở một khía cạnh khác, các quỹ ETF rút ròng qua tháng thứ chín liên tiếp, với tổng lượng rút ròng là -92 triệu USD trong tháng 7, nâng mức rút ròng kể từ đầu năm lên -666 triệu USD tính đến ngày 02/08. Phần lớn lượng rút ròng này được ghi nhận từ DCVFMVN Diamond (-58 triệu USD), Fubon FTSE (-36 triệu USD), Xtrackers FTSE Vietnam (-12 triệu USD); hoàn toàn áp đảo so với lượng mua vào đến từ DCVFMVN30 (+12 triệu USD) và Kim Growth VN30 (+5 triệu USD) – đáng chú ý, quỹ ETF nãy đã liên tục mua vào bốn tháng liên tiếp.

Kỳ vọng gì ở tháng 8?

Hiệu ứng “hòn tuyết lăn”: Sau ba phiên giao dịch đầu tiên của tháng 8, thị trường Việt Nam đón nhận các đợt gió ngược trên thị trường thế giới gây nên hiện tượng biển “đỏ” lan rộng đến gần như toàn bộ các thị trường chứng khoán lớn trên toàn cầu.

Trong đó, VN-Index giảm gần 50 điểm (-3,92% so phiên trước) trong ngày 5/8; chỉ số Nikkei 225 giảm gần 22% chỉ sau ba phiên giao dịch dù phần nào ghi nhận tín hiệu phục hồi vào những phút cuối cùng của ngày 5/8; KOSPI của Hàn Quốc giảm gần 15% trong cùng thời điểm; Nasdaq tại Mỹ giảm hơn 11%. Thị trường trái phiếu cũng ghi nhận nhiều tín hiệu trái chiều, tiêu biểu như lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ giảm sâu về vùng 3,8%, mức thấp nhất kể tháng 12/2023, sau thông tin tỷ lệ thất nghiệp tăng cao khiến Mỹ có khả năng sẽ bước vào suy thoái.

Mirae Asset cũng lưu ý các yếu tố kém khả quan và những rủi ro cần theo dõi.

Thứ nhất, thị trường lao động suy yếu tại Mỹ có khả năng sẽ khiến Fed phải hành động nhanh hơn cùng với các đợt cắt lãi suất có quy mô lớn và liên tục. Thị trường tương lai nhanh chóng phản ứng với thông tin trên khi kỳ vọng chung cho rằng Fed sẽ giảm tổng cộng 125 điểm cơ bản trong quý 4 từ vùng lãi suất 5,25% - 5,5% ở hiện tại, tăng mạnh so với kỳ vọng chỉ có 2 lần cắt lãi suất (khoảng 50 điểm cơ bản) vào tuần trước.

Thứ hai, làn sóng đầu tư vào nhóm cổ phiếu công nghệ dần hạ nhiệt tại Mỹ khi nhà đầu tư lo sợ rằng thị trường sẽ bước qua giai đoạn tương tự với sự kiện bong bóng Dotcom ở năm 2000 khi công nghệ trí tuệ nhân tạo dù sở hữu rất nhiều tiềm năng song đi kèm với chi phí đầu tư rất lớn nhưng khả năng sinh ra lợi nhuận ở hiện tại vẫn còn là một ẩn số trong khi các công ty công nghệ vẫn đang tăng tốc trong quá trình cắt giảm chi phí thông qua tối ưu nguồn nhân lực. Tiêu biểu như Intel, cổ phiếu này đã giảm hơn 31% sau khi đưa ra thông báo cắt giảm 15% lượng nhân sự hiện tại.

Thứ ba, bất đối xứng trong chính sách tiền tệ có khả năng sẽ khiến Hoa Kỳ rơi vào tình trạng lạm phát đình trệ khi Fed đã giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối tài sản từ 60 tỷ USD về 25 tỷ USD mỗi tháng trong khi có khả năng rằng Fed sẽ buộc phải cắt lãi suất sớm và theo sát với diễn biến thị trường khi rủi ro suy thoái dần hiện hữu. Điều này dẫn đến tình trạng bất đối xứng trong chính sách tiền tệ trong bối cảnh nền kinh tế Hoa Kỳ vẫn ghi nhận rủi ro chính trị đến từ cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 sắp tới khi chính sách kinh tế của cả hai ứng viên tổng thống đều đang nghiêng về viễn cảnh gia tăng thâm hụt tài khóa, dẫn đến áp lực lạm phát trở lại.

Thứ tư, Nhật Bản bước ra khỏi giai đoạn tiền rẻ và chính sách lãi suất âm, và đồng thời đưa ra tín hiệu về việc kết thúc kỷ nguyên Carry Trade. Điều này làm gia tăng nhu cầu nắm giữ đối với đồng yên Nhật tăng cao trong thời gian qua – USD/JPY giảm hơn 12% trong hai tháng gần nhất kể từ mức đỉnh lịch sử.

Thứ năm, rủi ro chiến tranh leo thang và toàn diện giữa Israel và Iran cùng các đồng minh tại khu vực Trung Đông.

Thứ sau, chiến tranh thương mại giữa Mỹ - Trung sẽ làm kéo dài thời gian phục hồi của giao thương toàn cầu. Trong bối cảnh cả hai quốc gia này đều đồng thời là đối tác thương mại chủ chốt của Việt Nam nhưng cũng đều đang gặp khó khăn trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chúng tôi cho rằng điều này có khả năng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong tương lai.

Mirae Asset cho rằng diễn biến giao dịch ở những phiên đầu tiên của tháng 8 đang phản ánh sự e ngại rủi ro của nhà đầu tư, đặc biệt là nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước. Dù vậy, rủi ro giảm điểm vẫn còn hiện hữu khi áp lực giảm điểm chung trên các nền thị trường chứng khoán lớn sẽ góp phần tác động tiêu cực đến diễn biến giao dịch tại thị trường Việt Nam.

Trong viễn cảnh kém khả quan nhất, Mirae Asset kỳ vọng thị trường sẽ tìm thấy lực cầu tại các vùng định giá hấp dẫn của VN-Index, tiêu biểu như vùng -1 đến -2 lần độ lệch chuẩn so với P/E bình quân 10 năm gần nhất, kéo dài trong khoảng 1,050 điểm đến 1,150 điểm. Kỳ vọng vùng hỗ trợ này dựa trên đánh giá sự cải thiện kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm và xu hướng phục hồi lợi nhuận của doanh nghiệp trong nửa đầu năm.

Minh An