Chung kết lượt về ASEAN Cup 2024: Việt Nam sẽ vô địch nếu không chỉ có Son tỏa sáng

Nhận định như vậy không sai, thậm chí là rất đúng, nhưng chưa... đủ.

Không tính trận đầu tiên Xuân Son khoác áo Đội tuyển Việt Nam (ĐTVN) thắng dễ dàng Myanmar 5-0, hai trận vượt qua Singapore ở bán kết, tiền vệ Nguyễn Hoàng Đức nổi bật trong vai trò là nhà tổ chức, cầm trịch của ĐTVN và anh buộc mọi người phải nhớ trong thán phục. Đó là pha đột phá trong không gian hẹp ở cuối phần sân góc trái của khu vực cấm địa, Đức đã vượt qua hậu vệ Singapore rồi chuyền bóng dọn cỗ cho Xuân Son dễ dàng đệm bóng vào khung thành trống.

Hay trong trận chung kết lượt về thắng Thái Lan 2-1, Quang Hải cũng góp phần quan trọng trong bàn mở tỷ số của Xuân Son. Hải đã có đường chuyền chéo sân từ cánh phải qua cánh trái, rất vừa tầm cho Văn Thanh lao người đánh đầu đưa bóng vào trong để Xuân Son lao xuống bật cao đánh đầu đưa bóng vào góc cao khung thành Thái Lan.

Có nghĩa là một mình Son không thể làm nên tất cả khi thiếu những vệ tinh xung quanh. Tuy nhiên, xuyên suốt qua 4 trận, những vệ tinh này chưa đồng bộ đủ độ sáng, và đó là lý do tất cả mọi người đều nhìn nhận: không có Xuân Son, ĐTVN rất khó có chiến thắng trước những đối thủ ngang tầm.

Xuân Son – quá son cho ĐTVN

4 trận, Xuân Son đã có dấu ấn đến 10/12 bàn thắng của ĐTVN, trong đó Son ghi 7 bàn, 2 đường chuyền cho Vĩ Hào rồi Tiến Linh ghi bàn và 1 pha gây áp lực tạo nên quả phạt 11m để Tiến Linh sút thắng.

Đặc biệt, Son đã ghi cả hai bàn cho ĐTVN trong trận thắng chung kết lượt đi trước Thái Lan với tỷ số 2-1.

Với thành tích vượt trội này, Son đã là ứng cử viên nặng ký cho danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất giải” và gần như là chắc chắn, Son sẽ đoạt danh hiệu “Vua phá lưới” khi hai người có khả năng tranh chấp với Son là Tiến Linh với Suphanat, mỗi người chỉ ghi được 4 bàn.

Do đó cũng không có gì ngạc nhiên khi lối chơi của ĐTVN, mọi con đường đi đến khung thành đối phương đều tập trung cho Xuân Son. HLV Kim Sang-sik có lý do để xây dựng một lối chơi cùng chiến thuật nhằm đem lại sự hiệu quả khi ĐTVN có Xuân Son mà 3 trận trước đó tại giải ông cũng đã áp dụng khi lần lượt thắng Lào 4-1, Indonesia 1-0 và hòa Philippines 1-1: đa số các pha tấn công đều phát dài lên phía trên cho các tiền đạo xử lý, rất ít các pha phối hợp nhóm từ dưới lên trên hay phối hợp nhóm ở biên, hoặc trung lộ.

Đấu pháp này, suốt thời gian dài, các câu lạc bộ thi đấu ở V-League cũng áp dụng khi thành tích các đội phụ thuộc vào các chân sút ngoại binh, một lối chơi hạn chế tối đa khả năng sáng tạo, cùng lối chơi kỹ thuật của các cầu thủ, và đây cũng là lý do vì sao mọi người đều nói: ĐTVN phụ thuộc Xuân Son!

Biết Son nguy hiểm ra sao, dù có sự chuẩn bị rất kỹ, nhưng cho đến nay, các HLV ngoại từ Tây Ban Nha (Đội tuyển Myanmar); Nhật (Đội tuyển Singapore, Thái Lan) vẫn chưa tìm được lời giải để vô hiệu hóa Xuân Son.

Thế thì có gì phải lo lắng ở trận chung kết lượt về khi ĐTVN đã có lợi thế bằng trận thắng ở lượt đi? Hơn nữa vì sao ai ai cũng nhấn mạnh: ưu thế này rất mong manh?

Cần lắm những vệ tinh của Son tỏa sáng

Sau trận chung kết lượt đi, trang chủ Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (AFF) bình chọn 4 cầu thủ xuất sắc nhất với Xuân Son, Văn Thanh của ĐTVN và thủ môn Patiwat Khammai, tiền đạo Suphanat Mueanta của Đội tuyển Thái Lan (ĐTTL).

Đầu bài chúng tôi mới chỉ nói vai trò quan trọng của Văn Thanh trong bàn mở tỷ số của Xuân Son, anh được bình chọn còn có lý do suốt trận đấu anh đã lên công về thủ rất tốt ở biên phải, và sau đó là biên trái khi ĐTVN có sự thay người cũng như điều chỉnh lại đội hình thi đấu. Với hai tuyển thủ Thái Lan, nếu như thủ môn Khammai xuất sắc cứu không ít bàn thua đặc biệt trong những tình huống đối mặt với Xuân Son, thì Suphanat chính là người có đường chuyền từ biên trái vào chấm 11m để trung vệ Chalermsak Aukkee bật cao hơn hẳn hàng phòng ngự của ĐTVN đánh đầu rút ngắn tỷ số 1-2. Một bàn thắng giúp Thái Lan sống lại với niềm tin lội ngược dòng ở trận chung kết lượt về.

Nhắc lại chi tiết của trang chủ AFF để chúng ta hiểu hơn vì sao rất cần các vệ tinh chung quanh Son ở ĐTVN tỏa sáng. Đến thời điểm này, chắc chắn lối chơi ĐTVN vẫn thế, làm sao thay đổi khi đối mặt với ĐTTL dù chỉ có 36% thời gian kiểm soát bóng, nhưng ĐTVN có đến 21 cú sút so với ĐTTL chỉ là 13!

Thế nhưng, trong 21 cú sút đó, chỉ có 9 lần vào khung thành, và HLV Kim Sang-sik cũng có lý do để nói rằng: lý ra ĐTVN thắng nhiều hơn 1 bàn cách biệt.

Sự tiếc nuối của HLV Kim Sang-sik phản ánh thực tế: Xuân Son có thể ghi nhiều hơn 2 bàn nếu như Son không phung phí nhiều cơ hội ghi bàn trông thấy rất rõ. Nhưng một khi khả năng ghi bàn ĐTVN hoàn toàn phụ thuộc vào Xuân Son có nghĩa là các chân sút còn lại của ĐTVN như Vĩ Hào, Hai Long, Ngọc Quang, Đinh Thanh Bình quá mờ nhạt hoặc không tự tin, hay có quá ít thời gian được đưa vào sân thi đấu như trường hợp của Tiến Linh và một Tuấn Hải đang nằm ngoài dự tính của HLV Kim Sang-sik.

Sự tiếc nuối của HLV Kim Sang-sik còn ở lý do mà ông không thể nói trực tiếp, đó là hàng thủ ĐTVN đã để Thái Lan gỡ 1-2. Không phải ngẫu nhiên trang chủ AFF bầu chọn Suphanat dù anh chỉ vào sân thi đấu từ phút 61 do chưa hoàn toàn hồi phục sau thời gian cảm cúm. Cũng chính Suphanat đã ghi bàn thắng quyết định thứ 4 giúp Thái Lan vượt qua Singapore với tổng tỷ số 4-3 sau hai trận bán kết, cho dù anh cũng chỉ vào sân từ băng ghế dự bị với thể trạng còn sốt.

Nói như thế để thấy rằng, khi hai anh em Suphanat và Suphackok (cùng vào sân ở chung kết lượt đi từ phút 61) hoàn toàn hồi phục, ĐTTL sẽ mạnh hơn rất nhiều, nhất là khi họ được thi đấu trên sân vận động Rajamangala với sức chứa 50.000 người.

Lịch sử chứng minh ĐTTL đã không ít lần lội ngược dòng thành công. Cho đến nay, nếu chỉ tính những trận đấu chung kết cả lượt đi lẫn lượt về tại AFF Cup (nay là ASEAN Cup), ĐTTL chỉ thua một trận 1-2 tại Rajamangala trước ĐTVN tại AFF Cup 2008 mà sau đó ĐTVN vô địch. Thế nhưng đó là trận chung kết lượt đi.

Duy nhất một lần ĐTTL không thể lội ngược dòng thành công tại AFF Cup 2007 khi họ thua trên sân Singapore 1-2 rồi hòa 1-1 trên sân nhà. Hoàn cảnh này sẽ được lặp lại tại ASEAN Cup 2024 khi ĐTTL thua ĐTVN 1-2 trên sân khách và không thể thắng trên sân nhà?

Để thực hiện được kết quả không thua trên sân Thái Lan, ĐTVN phải như thế nào khi ĐTTL bị dồn vào chân tường, đồng thời họ đã hiểu hơn về Xuân Son?

Có một thực tế chúng ta không thể phủ nhận, Thái Lan vẫn là đội bóng đẳng cấp cao, thậm chí họ có hệ thống thi đấu đồng đều cùng lối chơi đa dạng nhất Đông Nam Á. Một thực tế khác cũng phải nhìn nhận, khi ĐTVN lùi thấp đội hình để bảo toàn cách biệt tỷ số sau khi dẫn trước 2-0 đã tạo điều kiện cho Thái Lan kiểm soát bóng ở tuyến giữa, từ đây họ liên tục vây hãm khung thành ĐTVN từ những pha phối hợp nhóm và đã gỡ được 1 bàn. Nếu như chúng ta đã tiếc không thể có trận thắng với cách biệt ít nhất 2 bàn, thì ĐTTL cũng có lý do để tiếc khi họ không thể gỡ hòa 2-2.

Phân tích để hiểu rằng, nếu ĐTVN vào trận với tâm thế bảo vệ chiến thắng mong manh ở lượt đi, nhiều khả năng sẽ bị trả giá. Ngoài ra, trước đối thủ đã hiểu rõ mình hơn, lối chơi của ĐTVN cần thêm những phương án dự phòng trong trường hợp Xuân Son bị khóa chặt. Nói đơn giản hơn, những phương án dự phòng là yêu cầu lối chơi ĐTVN đa dạng mà muốn hiệu quả thì các vệ tinh xung quanh Xuân Son bắt buộc phải chơi hiệu quả hơn. Tại sao?

Vì rằng nếu Thái Lan tập trung phong tỏa Xuân Son, có nghĩa là không gian tấn công của ĐTVN sẽ có nhiều khoảng trống hơn, vấn đề quan trọng là các vệ tinh của Xuân Son có đủ tự tin cùng khả năng chiếm lĩnh và khai thác những khoảng trống này để ghi bàn vào lưới ĐTTL?

***

AFF Cup 2018, không tham dự với đội hình mạnh nhất, ĐTTL bị Malaysia loại ở bán kết và sau đó ĐTVN dưới sự dẫn dắt của HLV Park Hang-seo đã vô địch sau khi thắng chung cuộc 3-2 sau hai lượt trận chung kết.

Thế nhưng khi ĐTTL quyết tâm lấy lại vị thế số 1 Đông Nam Á, họ đã gửi đội hình mạnh nhất tham dự, thì họ đã vô địch AFF Cup hai lần liên tiếp khi đã thắng trực tiếp ĐTVN ở bán kết giải 2020 và chung kết 2022 khi ông Park Hang-seo vẫn là HLV ĐTVN.

Nhắc lại chuyện cũ, để chúng ta nhớ và hiểu rằng, đây là cơ hội rất lớn cho ĐTVN vô địch ASEAN Cup 2024 khi ĐTVN không chỉ lợi thế với trận thắng 2-1 ở chung kết lượt đi mà lần này, mà còn vì Thái Lan đã tham dự với đội hình không mạnh nhất khi thiếu vắng không dưới 5 cầu thủ trụ cột do các câu lạc bộ không đồng ý trả cầu thủ về thi đấu đôi tuyển quốc gia do ASEAN Cup không nằm trong quãng thời gian quy định của FIFA (FIFA Day).

Đặng Hoàng