Chuẩn bị với xu hướng tuyển sinh mới, tư duy đào tạo mới

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là kỳ thi đầu tiên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tháng 5 và đầu tháng 6-2025, thông báo tuyển sinh của một loạt các trường đại học, cao đẳng trong cả nước bất ngờ bỏ hoàn toàn hoặc bỏ một phần khối ngành xét tuyển tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa), trong đó có nhiều trường danh tiếng, là cái nôi đào tạo ngành khoa học xã hội và nhân văn. Tại Hà Nội, bỏ hoàn toàn có Trường đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội; Học viện Báo chí và Tuyên truyền; Trường đại học Kiểm sát Hà Nội… Bỏ một phần có Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội (bỏ 17/28 ngành); Trường đại học Thủ đô Hà Nội, Trường đại học Mở Hà Nội… Nhiều trường ở các trung tâm đào tạo trong cả nước cũng tương tự như thế.

Kỳ thi năm nay, Ngữ văn là môn có số lượng thí sinh đăng ký thi nhiều nhất, với 1.151.687 học sinh. Tiếp đến Toán với 1.145.449 thí sinh, Lịch sử với 499.357 thí sinh, Địa lý với 494.081 thí sinh, Tiếng Anh có 358.870 thí sinh... Vì thế, ngay lập tức, thông tin này đã khiến hàng trăm ngàn học sinh chuẩn bị tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT “toát mồ hôi”.

Lý do là bởi, mặc dù các thông báo tuyển sinh thực hiện đúng quy định công bố trước 30 ngày. Thế nhưng, với thí sinh, bước vào kỳ tuyển sinh, các em phải chuẩn bị từ nhiều tháng, nhiều năm trước. Nhiều học sinh ước mơ học các ngành luật, báo chí, công tác xã hội, văn hóa học, Việt Nam học, xã hội học, tâm lý học, quan hệ công chúng… đã ôn luyện tổ hợp C00 - là tổ hợp tuyển sinh cơ bản những ngành này ngay từ khi học lớp 10.

Chọn lựa học nghề, học đại học, ngành học, trường học… là ngưỡng cửa quan trọng của cuộc đời mỗi người. Hành trình chuẩn bị để bước qua ngưỡng cửa ấy không chỉ có học sinh mà còn có sự đồng hành của giáo viên, phụ huynh và cả gia đình. Thế nên, việc bỏ tuyển sinh tổ hợp C00 không chỉ làm cho học sinh "trở tay không kịp", mà còn khiến bao gia đình và nhiều thầy, cô giáo bức xúc, hoang mang, bất an.

Rất nhanh sau đó, Bộ GD&ĐT ban hành Công văn số 2864 ngày 6-6 chỉ đạo khẩn yêu cầu các trường đại học, cao đẳng trong cả nước rà soát và công bố thông tin tuyển sinh đúng quy chế và hướng dẫn. Các trường bỏ hoàn toàn hay một phần, đều đã lập tức bổ sung tổ hợp xét tuyển C00 như những kỳ tuyển sinh trước. Cánh cửa vào đại học với học sinh yêu thích lĩnh vực xã hội, nhân văn, truyền thông, văn hóa… cũng được mở rộng trở lại.

Cánh cửa vào đại học với tổ hợp C00 được mở rộng trở lại, theo cách nói dân dã là chưa “gây hậu quả nghiêm trọng”. Thế nhưng qua chuyện này cho thấy, chính các cơ sở đào tạo đã không đứng về phía học trò của mình hoặc ít nhất đã không nắm bắt rõ, không hiểu hoặc cố tình không hiểu rõ nguồn tuyển sinh - nguồn đào tạo của mình.

Vẫn biết đáp ứng yêu cầu mới của thời đại, đáp ứng xu hướng quốc tế hóa, các cơ sở đào tạo đa dạng hóa tổ hợp môn, đưa Toán, Tiếng Anh thay thế Lịch sử, Địa lý vào các tổ hợp mới sẽ giúp tuyển chọn được thí sinh có nền tảng kiến thức toàn diện hơn. Thế nhưng thay đổi tổ hợp môn tác động đến cả quá trình học tập, chuẩn bị của học sinh.

Vì thế, chủ trương, quan điểm tuyển sinh và đào tạo phải được công bố từ sớm, ít nhất từ đầu năm học, xa hơn phải từ đầu bậc học THPT. Đơn giản bởi không học sinh THPT nào có thể học tốt một môn học cơ bản chỉ sau 1 tháng, 3 tháng, hay 6 tháng…

Còn với học sinh, đặc biệt là sự đồng hành của phụ huynh và thầy, cô giáo, phải sẵn sàng, chuẩn bị tốt cho xu hướng tuyển sinh mới, tư duy đào tạo mới.

Trần Phương