Chưa quyết định định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2026

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội ngày 24/4. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày, thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước, trong đó có các chủ trương mới, liên quan trực tiếp tới phân bổ chi thường xuyên NSNN, như: Việc sắp xếp tổ chức bộ máy, miễn học phí, bảo đảm trật tự, an ninh, quốc phòng, ưu tiên các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giáo dục - đào tạo…

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình. Ảnh: VPQH cung cấp.

Việc sửa đổi sẽ làm căn cứ để Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội dự toán NSNN, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026; xác định tỷ lệ phần trăm phân chia các khoản thu và số bổ sung từ ngân sách trung ương cho từng địa phương.

Tuy nhiên, báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày và ý kiến thảo luận tại phiên họp đề nghị chưa xem xét, ban hành Nghị quyết vào thời điểm này.

Theo tờ trình của Chính phủ, thời điểm 30/4/2025 là thời gian lấy làm căn cứ để xác định các chỉ tiêu, định mức liên quan đến đơn vị hành chính quy định tại dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, căn cứ tình hình thực tế, căn cứ vào các văn bản sẽ trình các cơ quan có thẩm quyền thì việc sắp xếp lại bộ máy sẽ có nhiều thay đổi sau thời điểm 30/4/2025.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, một số liên quan đến nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên trong dự thảo Nghị quyết đang được sửa đổi: Luật NSNN đã bỏ Kế hoạch tài chính - ngân sách 3 năm; thời kỳ ổn định ngân sách và tỷ lệ điều tiết; một số chính sách mới dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 có tác động đến các tiêu chí, định mức chi thường xuyên tại các địa phương. Vì vậy, thời điểm xây dựng phương án về định mức phân bổ như Tờ trình của Chính phủ là chưa phù hợp.

Về tỷ lệ điều chỉnh định mức phân bổ của các bộ, cơ quan trung ương và của địa phương theo tiêu chí dân số năm 2026 so với năm 2022: Đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về căn cứ, cơ sở xác định mức tăng chung là 35%.

Đối với nhóm cơ quan, đơn vị, tổ chức có cơ chế đặc thù, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ báo cáo, làm rõ hơn: Việc triển khai, báo cáo tình hình rà soát, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị đang được thực hiện theo quy định tại Nghị quyết 142 của Quốc hội.

Về tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong đó có tiêu chí, định mức phân bổ chi sự nghiệp giáo dục. Nhiều ý kiến đề nghị cần giữ tỷ lệ tối thiểu chi thực hiện nhiệm vụ giáo dục không bao gồm các khoản chi lương và tính chất lương là 19% như quy định tại Nghị quyết 01/2021/UBTVQH15, để bảo đảm kinh phí hoạt động thực hiện nhiệm vụ.

Cho ý kiến nội dung này, đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình quan điểm của cơ quan thẩm tra chưa xem xét, ban hành Nghị quyết vào thời điểm này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí sự cần thiết và nhiều nội dung cụ thể trong dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, Luật NSNN (sửa đổi) sẽ thông qua tại Kỳ họp thứ 9 có nội dung thay đổi liên quan đến tiêu chí, định mức phân bổ NSNN. Bên cạnh đó, hiện chưa thực hiện xong việc sắp xếp cấp tỉnh, cấp xã…

Cùng với đó, nhiều cơ chế, chính sách liên quan đến tiêu chí, định mức chi thường xuyên, bố trí NSNN để thực hiện các nội dung quan trọng đưa đất nước vào giai đoạn phát triển mới đang được dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, đặc biệt là chính sách miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông. Vì vậy, đề nghị Chính phủ cập nhật tình hình, bám sát việc sửa đổi các luật, Nghị quyết liên quan thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Chính phủ tiếp tục tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và ý kiến cơ quan thẩm tra để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, vì đây là vấn đề rất quan trọng, nếu lập định mức mà thiếu cơ sở, chưa đầy đủ thì dự toán sẽ không chính xác...

Minh Khôi