Chưa có luật quy định về phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần trong khi bệnh này gia tăng báo động

Vẫn chưa có một luật toàn diện bao quát chăm sóc sức khỏe toàn dân

Qua rà soát hệ thống pháp luật cho thấy, mặc dù có tới 63 văn bản cấp độ luật có quy định điều chỉnh các hoạt động liên quan đến lĩnh vực phòng bệnh, nâng cao sức khỏe nhưng trên thực tế hệ thống pháp luật hiện hành chủ yếu tập trung vào 3 vấn đề chính là điều trị bệnh; phòng, chống bệnh truyền nhiễm; và quản lý một số hành vi có hại cho sức khỏe. Một số vấn đề quan trọng khác như dinh dưỡng với sức khỏe, sức khỏe tâm thần, quản lý bệnh không lây nhiễm, quản lý sức khỏe đối với người dân và quỹ phòng bệnh chưa được quy định hay quản lý trong đạo luật nào.

Các vấn đề rối loạn tâm thần cũng ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội Việt, đặc biệt với người trẻ....

Trong khi đó, các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng nhanh chóng và ngày càng trẻ hóa. Các vấn đề rối loạn tâm thần cũng ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội Việt, đặc biệt với người trẻ. Thống kê cho thấy có đến 15 triệu người dân Việt Nam đang vật lộn với ít nhất 1 trong 10 chứng rối loạn tâm thần phổ biến, trong đó có đến 3 triệu trẻ em cần chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Những con số này đến từ nhiều nguyên nhân, đặc biệt khi đại dịch COVID-19 đã gây ra cuộc khủng khoảng sức khỏe tâm thần toàn cầu, làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng cấp tính, mạn tính và phá hủy sức khỏe tâm thần của hàng triệu người trên thế giới.

Một số nguyên nhân khác có thể kể đến như việc sử dụng rượu bia, ma túy; những sang chấn tâm lý do mâu thuẫn, bạo lực gia đình; bị bạn bè, cộng đồng cô lập; hay cả việc dành thời gian quá nhiều cho mạng xã hội và các trò game trực tuyến.

Ngoài ra, việc chưa có một quy định pháp luật hoàn thiện quản lý các vấn đề này cũng khiến công tác phòng, chống và điều trị các rối loạn tâm thần còn nhiều hạn chế.

Các văn bản pháp luật về phòng, chống bệnh, nâng cao sức khỏe, cao nhất là Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm đã 18 năm chưa được sửa đổi, đã bộc lộ rất nhiều bất cập, chưa bắt kịp và đáp ứng với sự biến đổi của mô hình bệnh tật cũng như tình hình kinh tế-xã hội mới. Việc chậm trễ trong công tác sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện khung pháp lý cho vấn đề phòng bệnh, bao gồm cả vấn đề rối loạn sức khỏe tâm thần sẽ càng làm gia tăng gánh nặng bệnh tật quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất, tâm thần và tầm vóc, tuổi thọ của nhân dân.

Luật Phòng bệnh cần sớm được ban hành để giúp người dân Việt Nam sớm được chăm sóc sức khỏe toàn diện

Theo TS Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, để khắc phục các tồn tại, bất cập nêu trên cũng như thể chế hóa các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 và giải quyết các vấn đề về thực tiễn phát sinh chưa có cơ sở pháp lý trong tình hình mới, việc xây dựng Dự án Phòng bệnh với các nội dung mới bao quát những vấn đề còn đang là lỗ hổng trong hệ thống quản lý y tế, là rất cấp thiết nhằm nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam.

Trên cơ sở mô hình gánh nặng bệnh tật, mới đây, ngày 12/2/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký Báo cáo số 189/BC-BYT gửi Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp thu, giải trình kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của Thành viên Chính phủ và kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ về đề nghị bổ sung dự án Luật Phòng bệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025.

Luật Phòng bệnh cần sớm được ban hành để giúp người dân Việt Nam sớm được chăm sóc sức khỏe toàn diện.

5 chính sách của dự án xây dựng Luật Phòng bệnh mới đã được Bộ Y tế đề xuất, bao gồm:

Phòng, chống bệnh không lây nhiễm
Phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần
Bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh
Phòng bệnh trước tác động của các yếu tố nguy cơ khác khác như phòng bệnh trong các cơ sở giáo dục, trong cung cấp nước sạch, bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu, dự phòng thương tích và sơ cấp cứu tại cộng đồng
Các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.

Bộ Y tế tin tưởng với việc Luật Phòng bệnh được bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, và sớm được ban hành sẽ tạo ra một bước ngoặt lớn trong công tác phòng, chống bệnh tật tại Việt Nam, giúp người dân Việt Nam sớm được chăm sóc sức khỏe toàn diện, nâng cao tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống cả về thể chất lẫn tinh thần.

Thái Bình