Chú trọng công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh lớp 12

Trường Ðại học sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên tổ chức chương trình tư vấn hướng nghiệp tại Trường THPT Ân Thi (Ân Thi)

Toàn tỉnh hiện có 39 trường THPT với trên 14 nghìn học sinh lớp 12. Hiện tại, học sinh khối 12 đã đi được khoảng 2/3 chặng đường của năm học 2024 - 2025. Đây cũng là thời điểm nước rút để các em có sự cân nhắc quyết định chọn trường, chọn nghề. Để giúp các em chọn ngành, nghề phù hợp, hiện các trường THPT trong tỉnh đã tổ chức rà soát, đánh giá chất lượng của học sinh khối 12 để phân công giáo viên ôn tập kiến thức phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Các trường THPT trong tỉnh đã bố trí đội ngũ giáo viên có kinh nghiệm, chuyên môn giỏi để tổ chức các hoạt động tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh. Đồng thời liên kết, phối hợp với đơn vị tuyển sinh tại các trường đại học, cao đẳng tổ chức tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh và cho học sinh đi tham quan, trải nghiệm thực tế các ngành, nghề mà trường đại học, cao đẳng đang đào tạo. Cùng với đó, các trường thường xuyên tổ chức các buổi thi thử để phân luồng học sinh và xây dựng kế hoạch học tập phù hợp với từng học sinh. Qua đó, học sinh xác định được động cơ, thái độ học tập và rèn luyện, hiểu được yêu cầu và xu thế phát triển của nguồn nhân lực trong tương lai.

Đồng chí Phan Xuân Quyết, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều thay đổi về nội dung và hình thức giảng dạy, trong đó hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là một trong những nội dung bắt buộc của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở bậc THPT và trở thành hoạt động trong khung chương trình chính khóa với 105 tiết/năm, được đưa vào thời khóa biểu và có giáo viên phụ trách như các môn học khác. Vì thế, Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường THPT chú trọng lựa chọn giáo viên có trình độ chuyên môn giỏi, nhiều kinh nghiệm đảm nhận giảng dạy hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong nhà trường. Ngoài ra, hằng năm, các trường THPT phối hợp với các trường đại học, cao đẳng và trường nghề trong toàn quốc tổ chức các hoạt động ngoại khóa tư vấn tuyển sinh tìm hiểu về ngành, nghề các trường đó đào tạo; nhiều trường còn tổ chức cho học sinh đến các trường đại học, cao đẳng, trung cấp nghề tham quan, trải nghiệm hoạt động học tập. Qua đó, học sinh nắm thông tin tuyển sinh, ngành, nghề đào tạo của các trường, chính sách ưu đãi đối với người học để có lựa chọn phù hợp cho tương lai.

Trường THPT Phù Cừ (Phù Cừ) được đánh giá là điểm sáng trong công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh. Thầy giáo Dương Văn Long, Hiệu trưởng Trường THPT Phù Cừ cho biết: Tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh được nhà trường thực hiện ngay từ học sinh khối lớp 10 để các em sớm có định hướng và đầu tư những môn học theo các ngành đã chọn. Hằng năm, trường thực hiện khảo sát đối với học sinh các khối lớp và trên cơ sở kết quả học tập của học sinh, trường sẽ tư vấn để các em hiểu rõ và lựa chọn những ngành, nghề phù hợp. Ngoài ra, trường thường xuyên phối hợp với các trường đại học tổ chức hoạt động ngoại khóa tuyên truyền về công tác tuyển sinh nhằm giải đáp thắc mắc của học sinh về những ngành, nghề mà trường đại học đào tạo. Qua đó, giúp học sinh hiểu rõ hơn về định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Theo cô giáo Đỗ Thị Thủy, giảng viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên, để chọn được ngành học thật sự phù hợp, thứ nhất các em học sinh phải có đam mê, yêu thích, muốn dành sức lực và tâm huyết để theo đuổi ngành, nghề đó. Thứ hai là năng lực, khả năng và thế mạnh của bản thân có phù hợp với ngành, nghề đó hay không? Thứ ba là cơ hội nghề nghiệp của ngành mình lựa chọn có cơ hội cạnh tranh trong quá trình tìm kiếm việc làm sau này hay không?

Theo đánh giá của Sở Giáo dục và Đào tạo, những năm gần đây, công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh THPT đã được nhiều trường quan tâm đổi mới theo hướng thiết thực hơn. Trong những kỳ thi tốt nghiệp THPT gần đây, tỉ lệ học sinh lựa chọn học nghề, du học theo hình thức vừa học vừa làm, xuất khẩu lao động toàn tỉnh chiếm khoảng 10%-12%. Tuy nhiên, việc hướng nghiệp chưa thực sự gắn với nhu cầu của thị trường lao động. Vẫn còn tình trạng đổ xô theo học những ngành mà thị trường lao động đang dư thừa. Mặt khác, nhiều trường THPT vẫn có xu hướng chạy theo thành tích số lượng học sinh tốt nghiệp và trúng tuyển đại học, dẫn đến việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh sau khi tốt nghiệp THPT còn hạn chế. Chọn nghề sau tốt nghiệp THPT theo trào lưu, không theo năng lực, nguyện vọng và điều kiện bản thân không chỉ khiến học sinh lãng phí thời gian, công sức, tiền của mà còn gây mất cân bằng lao động xã hội. Vì thế, trước “ngã rẽ” tương lai, học sinh cuối cấp THPT cần nhiều hơn sự quan tâm, tư vấn của nhà trường và gia đình. Mỗi trường THPT cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm và thực hiện thường xuyên, liên tục đồng bộ các giải pháp giúp học sinh và phụ huynh học sinh nhận thức đúng đắn trong việc học văn hóa, học nghề phù hợp, tránh lãng phí về kinh tế cho gia đình và xã hội; tăng cường liên kết với các trường đại học, cao đẳng, trung tâm nghề, trường trung cấp và các doanh nghiệp, để tư vấn, giúp học sinh hiểu về nghề nghiệp phù hợp với năng lực bản thân cũng như yêu cầu thực tiễn. Cùng với nhà trường, các bậc phụ huynh học sinh cần chủ động tìm kiếm thông tin để phân tích, định hướng cho con em mình lựa chọn ngành, nghề thích hợp để khi bước chân vào trường đại học, cao đẳng hay các trường dạy nghề, học sinh đều có thể yên tâm với việc lựa chọn đúng ngành, nghề mà mình yêu thích và xã hội đang cần. Cánh cổng tương lai luôn rộng mở cho những ai có khát khao, hoài bão vươn xa, vì thế, việc được định hướng, tư vấn từ sớm, từ xa sẽ giúp học sinh khối 12 chạm đến ước mơ nghề nghiệp của tương lai.

Vũ Huế