Chủ tịch TP.HCM: Cần nối dài Metro đến Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh và BRVT

Sáng 22/5, Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM tổ chức phiên họp đầu tiên, dưới sự chủ trì của Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên.

Tại phiên họp, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, trong bối cảnh TP.HCM mở rộng địa giới hành chính, với định hướng hợp nhất với một số tỉnh lân cận như Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, việc phát triển mạng lưới đường sắt đô thị trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

“Thành phố cần quy hoạch lại toàn diện, kết nối và kéo dài các tuyến Metro hiện có đến các địa phương lân cận như Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu để phục vụ phát triển liên vùng”, ông Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được. (Ảnh: Việt Dũng)

Theo ông, việc mở rộng hệ thống đường sắt đô thị không chỉ phục vụ giao thông mà còn tạo đà thu hút đầu tư, phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng). Trước mắt, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) thuộc UBND TP tiếp tục đảm trách triển khai dự án, nhưng về lâu dài, cần nghiên cứu nâng cấp mô hình quản lý để phù hợp với quy mô phát triển.

Về nguồn lực, lãnh đạo TP.HCM cho rằng không thể chỉ dựa vào ngân sách nhà nước. Thành phố cần kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa, thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời kết hợp các nguồn vốn ODA để triển khai các tuyến Metro mới.

Theo báo cáo của quyền Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM Trần Quang Lâm, đến năm 2035, TP.HCM đặt mục tiêu hoàn thành khoảng 355km đường sắt đô thị, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 40,2 tỷ USD.

Giai đoạn tiếp theo đến năm 2045, thành phố sẽ xây dựng thêm 155km. Ngoài ra, còn có hai tuyến đang nghiên cứu: tuyến từ trung tâm TP đi Cần Giờ (dài khoảng 48,7km) và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành (khoảng 41km).

Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết việc triển khai hệ thống Metro có nhiều thuận lợi nhờ cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp với thực tiễn TP.HCM và các quy định pháp luật hiện hành. Các nguồn vốn đầu tư cũng đa dạng như ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, ODA, trái phiếu chính quyền, vốn vay trong và ngoài nước.

Hiện nay, Thủ tướng có thẩm quyền phân bổ vốn trung hạn cho giai đoạn 2026 - 2035, không vượt quá 209.500 tỷ đồng. Trong khi đó, HĐND TP.HCM có trách nhiệm quyết định bố trí vốn hằng năm từ ngân sách địa phương, dựa trên các nguồn tăng thu, tiết kiệm hợp pháp.

TP.HCM định hướng phát triển đô thị gắn với giao thông (TOD), tập trung vào các trung tâm đô thị sôi động quanh các nhà ga metro. Mô hình này giúp tối ưu quỹ đất, giảm phương tiện cá nhân, huy động vốn từ hình thức PPP, và phát triển đô thị bền vững.

Bên cạnh đó, TP.HCM chú trọng đến phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao để từng bước làm chủ công nghệ, giảm phụ thuộc vào nước ngoài. Các yêu cầu về vật liệu xây dựng, xử lý bãi thải cũng được siết chặt, khuyến khích vật liệu thân thiện với môi trường.

Trong công tác tài chính, TP.HCM nghiên cứu áp dụng mô hình thu phí theo khu vực, kết hợp phát triển thương mại - dịch vụ tại các nhà ga để tạo nguồn thu duy trì và mở rộng mạng lưới metro. Các đơn vị tham gia được phân cấp trách nhiệm rõ ràng, đảm bảo minh bạch và hiệu quả trong đầu tư, xây dựng, vận hành tuyến đường sắt đô thị.

Chính quyền TP cũng khẳng định sẽ tiếp tục học hỏi kinh nghiệm quốc tế, hoàn thiện hành lang pháp lý để tháo gỡ các vướng mắc, thúc đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm.

Hoàng Thọ