Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam dự khai mạc Lễ hội đền - chùa Bà Tấm (Nguyên phi Ỷ Lan) năm 2025

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (bìa trái) và các đại biểu dâng hương tưởng nhớ Hoàng Thái hậu Ỷ Lan

Phát biểu khai mạc Lễ hội, ông Tô Hữu Vịnh, Chủ tịch UBND xã Dương Xá, cho biết: Ỷ Lan Linh nhân Hoàng Thái hậu là một trong những danh nhân có tài trị nước xuất chúng của dân tộc. Bà tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày 7/3/1044, cha là Lê Công Thiết, mẹ là Vũ Thị Tỉnh. Bà chính quê làng Thổ Lỗi, sau đổi thành Siêu Loại, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội.

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (giữa) và các đại biểu tham dự Lễ hội

Năm 1063, vua Lý Thánh Tông về chùa Dâu cầu tự. Vua và quần thần vãn xem phong cảnh trong vùng, chợt thấy trên nương có người con gái hái dâu, tựa vào gốc lan mà hát trong ngày hội. Vua thấy lạ, vời xuống hỏi sự tình, thấy cô gái hái dâu Lê Thị Yến bội phần xinh đẹp, lại đối đáp lưu loát, thông minh, vua cảm mến đưa về triều đình phong làm Cung phi, xây một cung điện riêng (nay là đình Yên Thái, phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm) đặt tên là Cung Ỷ Lan, để nhớ sự tích cô gái dựa gốc cây lan buổi đầu gặp gỡ.

Người dân, phụ nữ xã Dương Xá tham gia đoàn rước tại Lễ hội

Sau khi vào cung, Ỷ Lan Nguyên phi đã khổ công học hỏi, miệt mài đọc sách nên chỉ trong thời gian ngắn, bà đã có được sự hiểu biết uyên thâm về nhiều mặt trong đời sống, chính trị. Hai lần đất nước gặp lâm nguy, bà đã thay chồng và con hai lần nhiếp chính. Với tài trị nước xuất chúng của bà, nước Đại Việt bước nhanh trên con đường cường thịnh, văn hiến.

Tiết mục trống hội do nhân dân xã Dương Xá biểu diễn

Từ những đóng góp trên, bà đã được tôn phong Mẫu nghi thiên hạ, Thượng đẳng tối Linh Thần; Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã đề nghị UNESCO công nhận bà là Người phụ nữ huyền thoại thế giới. Chùa Linh Nhân Tư Phúc do chính Linh nhân Hoàng Thái hậu Ỷ Lan cho xây dựng và khánh thành vào năm 1115 tại quê hương của bà. Năm 1117, bà qua đời, ngôi đền thờ bà cũng được xây dựng trong khuôn viên chùa. Cụm di tích đền - chùa Bà Tấm được Bộ Văn hóa và Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích cấp quốc gia năm 1996.

Các đại biểu cùng hàng ngàn người dân và du khách thập phương tham dự Lễ hội

Những năm qua, cấp ủy, chính quyền và nhân dân xã Dương Xá luôn thực hiện tốt công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị tại Di tích lịch sử, văn hóa đền - chùa Bà Tấm. Nhiều bảo vật tại cụm di tích được bảo vệ giữ gìn, trong đó có tượng đôi sư tử đá thời Lý và khám thờ gỗ sơn son thếp vàng thời Mạc đã được công nhận là Bảo vật quốc gia.

Năm 2025, Lễ hội đền - chùa Bà Tấm diễn ra từ ngày 15 đến 20/3 (tức ngày 16 đến 21/2 âm lịch). Ngoài các nghi lễ truyền thống, Lễ hội còn có các hoạt động văn hóa, thể thao như: thi đấu bóng chuyền hơi, bóng chuyền da; bóng đá, kéo co, nhảy bao bố, chơi cờ tướng, tổ tôm; liên hoan văn nghệ quần chúng, hát quan họ...

An Nhi