Chủ quyền Việt Nam đối với Hoàng Sa, Trường Sa trong tài liệu lưu trữ

Bìa sách Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa trong tài liệu lưu trữ quốc gia.

Biển, đảo là một bộ phận lãnh thổ thiêng liêng, không thể tách rời của Tổ quốc. Nhà nước Việt Nam qua các thời kỳ đã khai phá, xác lập và thực hiện chủ quyền trên hai quần đảo này một cách nhất quán, liên tục và hòa bình, phù hợp thực tiễn và luật pháp quốc tế. Điều này đã được khẳng định trong khối tài liệu lưu trữ thuộc Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam.

Những bằng chứng lịch sử xác thực

Cuốn sách Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa trong tài liệu lưu trữ quốc gia do Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước biên soạn trên cơ sở lựa chọn các tài liệu từ các Trung tâm Lưu trữ quốc gia thuộc Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam và một số tài liệu từ các cơ quan Lưu trữ, Thư viện trên thế giới cho biết lịch sử xác lập chủ quyền, quản lý và thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Bên cạnh đó, sách cũng cho biết quá trình bảo vệ, giữ vững chủ quyền biển, đảo, bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải của Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử.

Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa trong tài liệu lưu trữ quốc gia công bố - giới thiệu khoảng 100 tài liệu lưu trữ, từ các văn bản hành chính do triều đình nhà Nguyễn ban hành: tấu, sớ, phụng dụ… (Châu bản triều Nguyễn) và bản gốc khắc in các bộ chính sử của vương triều này (Mộc bản Triều Nguyễn) cho đến các tài liệu thời Pháp thuộc, tài liệu của Nhà nước Việt Nam qua các thời kỳ, bản đồ do các nước phương Tây vẽ…

Mộc bản ghi chép việc vua Gia Long cử thủy quân đi thăm dò, đo đạc thủy trình năm 1806, được công bố - giới thiệu trong sách.

Sách mở đầu bằng việc giới thiệu các văn bản hành chính do triều đình nhà Nguyễn ban hành: tấu, sớ, phụng dụ… (Châu bản triều Nguyễn) và bản gốc khắc in các bộ chính sử của vương triều này (Mộc bản Triều Nguyễn) cho biết vị trí của xứ Hoàng Sa (gồm Hoàng Sa và Trường Sa). Các tài liệu này cho biết ngay từ thế kỷ thứ XVII, người Việt đã có mặt tại Hoàng Sa và Trường Sa khi nơi đây còn là những hòn đảo vô chủ, và đã đặt tên là: Bãi Cát vàng, Cồn vàng, Hoàng Sa…

Các tài liệu này cũng cho biết, các chúa Nguyễn, vua Nguyễn (Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu Trị, Bảo Đại) đã thực hiện các phương thức quản lý và thực thi chủ quyền trên hai quần đảo này, như: thành lập đội Hoàng Sa, thu lượm sản vật, của cải, khảo sát, đo đạc, ghi nhật ký, vẽ bản đồ, cắm mốc, trồng cây, dựng bia miếu, cứu hộ thuyền buôn nước ngoài, ban thưởng cho quan quân đi công cán ở xứ Hoàng Sa, xử phạt các phái viên đi công vụ ở xứ Hoàng Sa đo vẽ bản đồ nhưng không hoàn thành nhiệm vụ…

Châu bản nói về việc vua Minh Mạng thưởng phạt đối với các phái viên được phái ra xứ Hoàng Sa (1836) được công bố - giới thiệu trong sách.

Hoạt động thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

Các tài liệu thời Pháp thuộc cho biết chính quyền thuộc địa Pháp đã nhiều lần lấy danh nghĩa bảo hộ để ra các văn bản tuyên bố và thực thi chủ quyền tại Hoàng Sa và Trường Sa; Chính quyền Pháp từng bước chuyển giao hai quần đảo này cho Việt Nam quản lý, chính phủ của vua Bảo Đại quản lý và thực thi chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa…

Hoạt động này được thể hiện qua việc những việc làm cụ thể như: người Pháp cho xây dựng trạm khí tượng, dựng bia chủ quyền, đảm bảo giao thông, liên lạc, thành lập, sáp nhập các đơn vị hành chính và cho các công ty thăm dò, khai thác khoáng sản, khai thác dịch vụ hàng hải tại Hoàng Sa và Trường Sa; khen thưởng cho các viên chức, binh lính làm việc tại Hoàng Sa và Trường Sa…

Bên cạnh đó, một số bản đồ do các nước phương Tây vẽ về Châu Á và khu vực Biển Đông, xuất bản từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XX, thể hiện hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa với tên gọi quốc tế là Pracel hay Paracels thuộc lãnh thổ của Đế chế An Nam (Việt Nam)…

Một số văn bản về thành lập đơn vị hành chính trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cũng được công bố - giới thiệu trong sách.

Chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa, Trường Sa trong tài liệu lưu trữ quốc gia cũng giới thiệu những tài liệu lưu trữ ghi lại các hoạt động phản ánh quá trình quản lý, thực thi và bảo vệ chủ quyền tại Hoàng Sa và Trường Sa của Nhà nước Việt Nam (qua các thời kỳ) như: xây dựng trạm vô tuyến điện; các hoạt động tăng cường tiếp viện hàng tháng cho các đồn trú trên quần đảo Hoàng Sa; việc canh phòng Hoàng Sa; việc xin phụ cấp đặc biệt cho các binh sĩ đóng trên quần đảo Hoàng Sa, việc chia tách, sáp nhập về mặt hành chính, các văn bản xác nhận và khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, các dự án chiếm đóng và khai thác hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; việc phản đối hành động xâm chiếm trái phép quần đảo Hoàng Sa của Trung Quốc năm 1974 và dư luận quốc tế về việc này…

Sách cũng cho biết quá trình tiếp quản các đảo trên quần đảo Trường Sa của Quân đội Nhân dân Việt Nam sau ngày giải phóng; các Quyết định thành lập đơn vị hành chính cấp huyện đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; lập trường và hoạt động thực thi chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Minh Châu