Chủ động phòng bệnh Whitmore ở trẻ sau lũ
Hàng năm, vẫn có những ca mắc Whitmore nhưng bệnh rải rác và không gây nên dịch lớn. Tình hình mưa lũ kéo dài có thể là điều kiện khiến số ca mắc gia tăng trong năm nay.
Hàng năm, vẫn có những ca bệnh Whitmore nhưng bệnh rải rác và không gây nên dịch lớn. Tuy nhiên, năm nay tình hình mưa lũ kéo dài và diễn biến phức tạp có thể là điều kiện để tăng số ca bệnh.
Whitmore là bệnh gì?
Whitmore là bệnh nhiễm trùng xảy ra ở người và động vật, bệnh do vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei gây ra.
Với những nơi bị lũ lụt, ngập khi trẻ ngâm nước hoặc đi lại trong khu vực có vi lhuẩn Whitmore sinh sống và không có phương tiện bảo hộ sẽ là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Bởi vi khuẩn Whitmore tồn tại trong đất, bùn và khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ xâm nhập và gây bệnh trên người.
Ở những nơi lũ lụt, ngập úng khi người dân tiếp xúc với bùn đất trong thời gian dài và trên da có những tổn thương ở bề mặt sẽ là điều kiện để vi khuẩn xâm nhập, gây bệnh.
Tuy nhiên, để phân biệt Whitmore với các bệnh nhiễm khuẩn khác thông qua biểu hiện lâm sàng rất khó. Các bác sĩ có thể phân biệt được Whitmore trong trường hợp bệnh nhân được chẩn đoán có nhiễm trùng máu kết hợp với khai thác dịch tễ người bệnh sinh sống ở những nơi ô nhiễm môi trường, trước đó có tiếp xúc với nguồn nước mà không có đồ bảo hộ hoặc tại khu vực sinh sống có ca bệnh Whitmore. Lúc này các bác sĩ có thể nghĩ tới tình huống bệnh nhân đã nhiễm Whitmore.
Khi trẻ bị nhiễm Whitmore thường sẽ xuất hiện viêm hạch, nơi viêm thường là vùng cổ và xuất hiện khối chắc. Màu da bên ngoài vẫn bình thường. Nếu là các trường hợp viêm nhiễm vi khuẩn khác thì thường sưng, đỏ, nóng và đau.
Whitmore ở trẻ có nguy hiểm không?
Khi người bệnh nhiễm Whitmore có thể xảy ra nhiều tình trạng khác nhau. Nặng nhất trong số đó là nhiễm trùng máu với tỷ lệ đe dọa tính mạng lên đến 30-40%.
Ở trẻ em chủ yếu gặp tình trạng viêm hạch do nhiễm Whitmore. Trong trường hợp này tiên lượng của người bệnh khá tốt, bệnh có thể khỏi sau 4-6 tuần điều trị.
Các trường hợp trẻ em có thể nguy hiểm tính mạng do nhiễm Whitmore rơi vào khoảng dưới 10% chủ yếu là các trường hợp nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm hạch. Thông thường trẻ nguy hiểm tính mạng thường do nhiễm trùng máu, nhiễm trùng máu có viêm màng não.
Phòng ngừa Whitmore cho trẻ bằng cách nào?
Người dân sống trong vùng lũ, vùng ngập lụt cần lưu ý hạn chế các yếu tố nguy cơ để phòng bệnh. Hiện tại vẫn chưa có vaccine phòng bệnh do vậy người dân cần chủ động phòng bệnh cho cả người lớn và trẻ nhỏ:
- Một trong những yếu tố quan trọng khiến vi khuẩn có thể xâm nhập qua da là vết xước. Nếu như bề mặt da lành lặn vi khuẩn khó có thể xâm nhập được. Nếu da có vết trầy xước, vết thương hở mọi người cần cẩn trọng khi tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm. Nếu trong trường hợp bắt buộc phải tiếp xúc với nước thì cần dùng băng chống thấm đê bảo vệ vết thương và rửa sạch, vệ sinh sau khi tiếp xúc.
- Ở một số nơi môi trường bị ô nhiễm nặng, vi khuẩn có thể tồn tại cả trong các loại động vật hoặc sinh vật như cua, ốc. Do vậy, người dân cần thận trọng khi chế biến thức ăn, đảm bảo ăn chín uống sôi để loại bỏ vi khuẩn, tránh nguy cơ bị xâm nhập thông qua đường tiêu hóa.
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng hoặc chất tẩy rửa, đặc biệt là trước/sau khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi có tiếp xúc với nguồn nước hoặc làm việc tại nơi môi trường ô nhiễm.
TS.BS Đỗ Thiện Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương / Sức khỏe & Đời sống