Chủ động, linh hoạt lấy nước gieo cấy vụ xuân ở Ứng Hòa

Công nhân Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Ứng Hòa theo dõi nguồn nước để vận hành Trạm bơm Vạn Thái phục vụ gieo cấy lúa xuân.

Vụ xuân năm nay, huyện Ứng Hòa có kế hoạch gieo cấy 8.285ha lúa, thuộc tốp 3 huyện có diện tích sản xuất lớn nhất thành phố Hà Nội (sau huyện Sóc Sơn và Chương Mỹ). Theo Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Ứng Hòa Dương Hồng Điệp, vụ xuân có tính chất đặc biệt quan trọng đối với ngành Nông nghiệp, quyết định mục tiêu hoàn thành tổng sản lượng lương thực của địa phương. Thế nhưng, trong vụ sản xuất này, huyện Ứng Hòa thường đối diện nguy cơ hạn hán, thiếu nước gieo cấy, tưới dưỡng lúa xuân…

Trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới, Giám đốc Xí nghiệp Đầu tư và Phát triển thủy lợi Ứng Hòa Trần Ngọc Long cho biết, nguồn nước phục vụ gieo cấy của địa phương phụ thuộc mực nước các dòng sông: Đáy, Nhuệ... Tuy nhiên, Ứng Hòa là huyện nằm ở cuối nguồn của hệ thống sông Nhuệ, nên mực nước luôn cạn kiệt, khó khăn trong việc lấy nước, kể cả khi các hồ thủy điện điều tiết nước. Hơn nữa, chất lượng nước sông Nhuệ nhiều thời điểm không đạt yêu cầu. Vì vậy, nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của huyện Ứng Hòa phụ thuộc thủy triều lên trên sông Đáy, sông Nhuệ và lượng tích trữ trong hệ thống kênh mương nội đồng...

Bên cạnh đó, nhiều công trình thủy lợi trên địa bàn huyện Ứng Hòa bị suy giảm năng lực lấy nước, dẫn nước vì rác thải sinh hoạt, bùn đất bồi lắng, hư hỏng, xuống cấp sau các trận mưa lũ xảy ra trong năm 2024. Đặc biệt, lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của huyện Ứng Hòa đang chuyển dịch mạnh về cơ cấu giống dài ngày và ngắn ngày, phương thức canh tác cấy thẳng và gieo sạ. Song, diện tích chuyển dịch này lại không gọn vùng, gọn thửa, dẫn đến việc điều tiết nước phải thực hiện trong nhiều đợt, gia tăng tỷ lệ thất thoát, lãng phí nước…

Để bảo đảm đủ nước, phục vụ nông dân địa phương làm đất, gieo cấy đúng kế hoạch, khung thời vụ tốt nhất, Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Ứng Hòa đã chủ động kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình sau mùa mưa bão, ưu tiên nguồn lực sửa chữa thiết bị máy móc các trạm bơm tưới; tu bổ bờ kênh, nạo vét bể hút, kênh dẫn vào bể hút các trạm bơm; phối hợp với địa phương thu dọn bùn rác, giải tỏa vật cản trên các kênh dẫn…

Cùng với giải pháp trên, Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Ứng Hòa xây dựng phương án lấy nước chi tiết đến từng lưu vực, xứ đồng; phối hợp với Phòng Kinh tế tham mưu UBND huyện Ứng Hòa chỉ đạo các địa phương khoanh vùng tưới, vùng trồng cây vụ đông, có kế hoạch trữ nước vào các kênh tiêu chính, khu ruộng trũng và ruộng không trồng cây vụ đông…

Đặc biệt, Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Nhuệ đã bố trí nguồn lực triển khai sáng kiến kinh nghiệm của nhóm tác giả: Trần Ngọc Long, Đinh Văn Hoành, Đinh Hữu Sỹ, Dư Thị Thanh Tươi (cán bộ, nhân viên Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Ứng Hòa) về xây dựng đập điều tiết nước giữa kênh A2-10 với kênh Ngoại Độ, cải tạo cống điều tiết nước Xuân Tình… “Nhờ triển khai giải pháp này, xí nghiệp đã chủ động hơn trong điều hành hệ thống, vận hành công trình, rút ngắn thời gian tưới tiêu đối với từng loại cây trồng khi cần thiết, giảm chi phí điện năng phục vụ sản xuất…”, Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Nhuệ Nguyễn Huy Hưng đánh giá.

Ngoài ra, Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Ứng Hòa đã phân công lực lượng theo dõi triều cường trên sông để kịp thời vận hành công trình, bơm nước trữ trong hệ thống thủy lợi, khu vực thấp trũng, đưa nước lên đồng ruộng từ ngày 16-12-2024 cho đến nay. Huyện Ứng Hòa cũng đã đầu tư hàng tỷ đồng cho các xã, thị trấn tu sửa, nâng cấp hệ thống thủy lợi nội đồng. Để sử dụng hiệu quả nguồn nước, các địa phương đã vận động nông dân thu hoạch cây vụ đông, tạo không gian trữ nước; tích cực xuống đồng đưa nước lên ruộng, làm đất và gieo cấy theo phương châm “làm đất đến đâu, gieo cấy ngay đến đó”...

Với sự chủ động, linh hoạt trong tu sửa và vận hành công trình, các tổ chức thủy lợi trên địa bàn huyện Ứng Hòa, tính đến ngày 3-2 đã cấp đủ nước cho 7.696ha, đạt 92,9% diện tích gieo cấy vụ xuân. Nông dân huyện Ứng Hòa đã xuống đồng lấy nước, làm đất 7.486ha, đạt 90,4% kế hoạch và gieo cấy được 5.487ha lúa xuân. Với kết quả này, Ứng Hòa đang là huyện dẫn đầu thành phố về diện tích được cấp đủ nước, làm đất và gieo cấy lúa xuân.

Kim Nhuệ