Chủ động lấp lỗ hổng, xóa vùng cấm trong phòng, chống buôn lậu, hàng giả

Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán tân dược giả quy mô lớn. Ảnh: TTXVN phát

Chống buôn lậu, hàng giả đã trở thành mệnh lệnh thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương. Theo tinh thần "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực" và sẽ "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", đây là quyết tâm của Chính phủ, lực lượng chức năng trong việc đẩy lùi hàng lậu, hàng giả. Không chỉ tập trung chống buôn lậu hàng giả, hàng nhái trong vòng một tháng cao điểm, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ rõ, đây là nhiệm vụ mang tính lâu dài, phải làm thường xuyên, liên tục, không ngừng nghỉ; ở chỗ rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và toàn dân.

Vào cuộc quyết liệt lấp khoảng trống

Liên tiếp các vụ việc hàng giả, hàng lậu lớn đã bị phát hiện trong hai tuần của đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cho thấy sự quyết liệt, quyết tâm của Chính phủ cũng như các cơ quan chức năng trong chống hàng lậu, hàng giả. Trong đó đáng báo động là thuốc giả và thực phẩm chức năng giả là những mặt hàng liên quan đến sức khỏe và tính mạng của người tiêu dùng.

Mới đây, Phòng cảnh sát Kinh tế, Công an thành phố Hà Nội đã triệt phá thành công ổ nhóm sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, trang thiết bị y tế lớn thu giữ trên 100 tấn thuốc tân dược và thực phẩm chức năng giả. Đáng chú ý, đối tượng tự tạo ra công thức của các sản phẩm, mua vật liệu trong nước rồi chuyển về xưởng, giao cho nhân viên không có trình độ, bằng cấp tự phối trộn thành các sản phẩm thuốc và thực phẩm chức năng. Không những vậy, nhãn mác trên sản phẩm giả này đều được gắn mác Tây Ban Nha, Pháp, Mỹ... và được các đối tượng sản xuất, tiêu thụ từ năm 2020 tại nhiều hiệu thuốc và bệnh viện.

Thượng tá Vũ Thanh Tùng, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng kinh tế (Bộ Công an) bày tỏ, các đối tượng đã nhập khẩu các sản phẩm từ nước ngoài chỉ để lấy thương hiệu đánh vào tâm lý của người tiêu dùng và từ đó sản xuất các sản phẩm giả mạo các thương hiệu này. Đáng nói, có sự cấu kết móc nối với cơ quan chức năng để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp như cung cấp phiếu kiểm nghiệm khống để hợp thức hóa việc công bố chất lượng sản phẩm. Vừa qua, cơ quan công an đã khởi tố 5 bị can nguyên là lãnh đạo của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế).

Theo đại diện Bộ Công an, hiện còn tồn tại bất cập, vướng mắc trong các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực dược và an toàn thực phẩm, chậm trễ trong việc ban hành các quy định hướng dẫn thi hành Luật đã tạo lỗ hổng để các đối tượng lợi dụng. Ngoài ra, thủ đoạn của các đối tượng sản xuất thực phẩm chức năng giả ngày càng tinh vi chứa chất cấm, sử dụng giấy tờ giả… Do vậy, cần tăng mức xử phạt với các hành vi này.

Chỉ ra nguyên nhân có những vụ việc lớn như vậy mà đến nay mới phát hiện ra, người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Cả trăm tấn hàng giả mà chính quyền, cấp ủy và cơ quan chức năng không biết thì chỉ có hai nguyên nhân. Đó là không còn ý chí chiến đấu và thứ hai là bị mua chuộc.

Trong cuộc họp gần đây về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả những tháng đầu năm 2025 và phương hướng nhiệm vụ thời gian tới do Thủ tướng Chính phủ chủ trì, Thủ tướng Phạm Minh Chính Thủ tướng nêu rõ: Chúng ta đã buông lỏng quản lý, do đó phải tìm ra nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, phải có tập thể, cá nhân chịu trách nhiệm.

Theo Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, trước đây chỉ dừng lại ở mục tiêu là ngăn chặn và đẩy lùi nạn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, nhưng điểm mới trong chỉ thị, công điện của Chính phủ trong đợt cao điểm là ngăn chặn đẩy lùi và tiến tới chấm dứt vấn nạn này. Đồng thời, gắn việc chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả với việc bảo vệ sức khỏe và quyền lợi chính đáng của người dân.

Tuy nhiên, tồn tại của việc chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là không rõ địa bàn không rõ lĩnh vực, không rõ trách nhiệm. Vì vậy, đến khi vụ việc xảy ra là đùn đẩy trách nhiệm, né tránh nên sau đợt cao điểm này, các ngành chức năng sẽ phải làm rõ và sửa các văn bản phát luật, bổ sung để rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm rõ địa bàn. Khi có vụ việc xảy ra phải có người chịu trách nhiệm và như vậy mới đề cao trách nhiệm của người đứng đầu.

Không những thế, khoảng trống trong đấu tranh phòng, chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng như thiếu tính thực tiễn trong các quy định pháp luật đã được chỉ đạo bổ sung, hoàn thiện. Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, không để xảy ra tình trạng “vùng cấm”, “ngoại lệ” trong công tác này.

Chuyển sang tấn công chủ động

Lực lượng quản lý thị trường Hải Phòng thu giữ lượng lớn mỹ phẩm tại cửa hàng Panda Shop, tại số 9, đường Lương Khánh Thiện, thành phố Hải Phòng, chiều 30/5/2025. Ảnh: Hoàng Ngọc/TTXVN

Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện các bộ, ngành và địa phương đang rốt ráo triển khai, đẩy mạnh công tác phòng, chống hàng giả, hàng lậu. Đại diện Bộ Công an cho hay, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ sẽ triển khai các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh, xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng về lĩnh vực này nhằm kịp thời răn đe, cảnh tỉnh. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan tư pháp, cơ quan giám định để tổ chức hoạt động điều tra, xử lý triệt để các vụ án về buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ trong cao điểm, không để kéo dài,...

Bộ Công Thương đã đặt mục tiêu cao nhất là “Tiến tới chấm dứt tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng lậu”. Đây là một quyết tâm trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; đồng thời, là một tuyên bố thể hiện sự chuyển hướng quyết liệt từ phòng ngừa sang tấn công chủ động.

Ngành hải quan cũng tập trung thu thập thông tin, phân tích rủi ro đối với các mặt hàng có nguy cơ, tiềm ẩn rủi ro về giá, xuất xứ, không đạt điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn, chất lượng nhập khẩu và đặc biệt là các mặt hàng có kim ngạch lớn, trị giá lớn, thuế suất cao. Cùng đó là các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, sức khỏe cộng đồng để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại hoặc chuyển cho đơn vị có chức năng, thẩm quyền xử lý theo quy định.

Lực lượng hải quan cũng phối hợp với các lực lượng chức năng để xác minh nguồn gốc hàng hóa hồ sơ hải quan; nắm bắt, trao đổi thông tin về các thủ đoạn gian lận đối với hàng xuất khẩu, nhập khẩu có dấu hiệu buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới, trốn thuế, gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng; xác minh các giao dịch đáng ngờ như: buôn lậu, rửa tiền, vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới... để có các biện pháp xử lý kịp thời.

Đại diện Bộ Y tế cho biết: Bộ sẽ kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với các hành vi sản xuất, buôn bán và lưu thông hàng giả trong lĩnh vực y tế. Các hành vi vi phạm sẽ được xử lý nghiêm không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Bộ sẽ xử lý trách nhiệm các cá nhân tổ chức có hành vi buông lỏng quản lý tiếp tay hoặc bao che cho các hoạt động sai phạm.

Gọng kìm đã siết để dẹp buôn lậu, hàng giả. Với các giải pháp quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, đợt cao điểm chống hàng giả lần này không phải chỉ là xử lý vụ việc mà về lâu dài sẽ tạo chuyển biến mạnh mẽ trong chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại - một vấn nạn nhức nhối trong suốt thời gian qua.

Thảo Nguyên (TTXVN)