Chốt giá 236 triệu USD cho bức tranh của cố chủ tịch Esteé Lauder

Chân dung Elisabeth Lederer của Gustav Klimt chưa từng xuất hiện trên thị trường đấu giá cho đến thời điểm này. Suốt nhiều thập kỷ, tác phẩm thuộc sở hữu của tỷ phú Leonard A. Lauder. Ảnh: Stinehour Photography/Sotheby's.

Một bức chân dung đầy mê hoặc của Gustav Klimt đã đạt 236,4 triệu USD trong phiên đấu giá tối 18/11 tại Sotheby’s (New York, Mỹ), lập nên cột mốc mới cho họa sĩ Vienna đầu thế kỷ 20.

Đây là mức giá cao nhất từ trước đến nay đối với một tác phẩm được Sotheby’s bán ra, và cũng là con số kỷ lục cho bất kỳ tác phẩm Nghệ thuật Hiện đại nào từng xuất hiện trên sàn đấu giá.

Tác phẩm Chân dung Elisabeth Lederer (1914) được Sotheby’s đặt ước tính 150 triệu USD, nằm trong phiên đấu giá đặc biệt dành cho các tác phẩm mà Leonard Lauder, một nhà sưu tầm huyền thoại và là cố chủ tịch tập đoàn Esteé Lauder, để lại.

Dù từng hiến tặng bộ sưu tập tranh Lập thể trứ danh cho Bảo tàng Metropolitan năm 2013, ông Lauder vẫn giữ lại nhiều báu vật nghệ thuật, trong đó có 3 tranh Klimt và 6 tượng đồng của Henri Matisse. Khoảng 24 tác phẩm từ bộ sưu tập này được đưa lên sàn trong buổi tối tại trụ sở toàn cầu mới của Sotheby’s ở tòa nhà Breuer trên đại lộ Madison.

Cuộc chiến giá trong 20 phút

Không gian của tòa nhà mới có diện tích khiêm tốn hơn trụ sở cũ trên đại lộ York, khiến buổi đấu giá trở nên chật kín ngay từ sớm. Rượu champagne được phục vụ liên tục. Phiên đấu giá diễn ra trên tầng 4, chỉ với 200 ghế, tạo nên bầu không khí chờ đợi đầy kịch tính.

Cuộc đấu giá kéo dài khoảng 20 phút. Đấu giá viên Oliver Barker mở giá ở mức 130 triệu USD, trước khi bước giá dần tăng từ 2 lên 5 triệu USD.

Khi giá tiến gần 170 triệu USD, tốc độ trả giá chậm lại, cho đến khi David Galperin từ phía Sotheby’s bất ngờ đưa ra mức 171 triệu USD. Barker đùa: “Anh xuất hiện đúng lúc đấy, David. Chào mừng đến bữa tiệc”.

Phiên đấu giá bộ sưu tập Leonard A. Lauder ngày 18/11. Ảnh: Sotheby's.

Từ đây, cuộc đấu bắt đầu gay cấn với 3 người: David Galperin, chuyên gia Julian Dawes (cũng từ Sotheby’s, đấu giá qua điện thoại), và cố vấn nghệ thuật Patti Wong. Tổng cộng có 6 bên tham gia trả giá. Khi mức giá chạm ngưỡng 200 triệu USD, cả phòng đồng loạt vỗ tay. Vài phút sau, Dawes trở thành người thắng cuộc với mức giá 205 triệu USD.

Sotheby’s đưa ra gói bảo đảm cho toàn bộ bộ sưu tập của Lauder, đồng nghĩa họ có thể phải chi ra tới 400 triệu USD nếu giá không đạt kỳ vọng, theo các nguồn tin thị trường. Trước phiên đấu giá, Sotheby’s cũng tìm kiếm nhà đầu tư sẵn sàng đặt “mức giá cam kết” cho 3 bức Klimt trị giá tổng cộng khoảng 300 triệu USD, theo Artnet.

Chỉ 10 tiếng trước buổi đấu giá, danh mục trực tuyến của Sotheby’s vẫn chưa cho thấy dấu hiệu có bên thứ ba tham gia. Nhưng đến 9h ngày diễn ra phiên đấu giá, các biểu tượng này đã xuất hiện bên cạnh toàn bộ các lô, trừ 6 tác phẩm nhỏ.

Bí ẩn nàng Elisabeth

Cố chủ tịch Lauder mua Chân dung Elisabeth Lederer năm 1985 từ Galerie Serge Sabarsky ở New York, với giá không được tiết lộ. Bức chân dung khắc họa con gái của hai trong số những nhà bảo trợ nghệ thuật quan trọng nhất của Klimt là Serena và August Lederer.

Bức chân dung khắc họa Elisabeth Lederer ở tuổi 20, con gái của những nhà bảo trợ giàu có nhất của Klimt. Ảnh: Sotheby's.

Họa sĩ đã vẽ 3 chân dung của ba thế hệ phụ nữ nhà Lederer. Chân dung Serena Lederer (1899) hiện thuộc Bảo tàng Metropolitan, trong khi bức chân dung nàng Elisabeth được thực hiện 15 năm sau, mềm mại và bí ẩn hơn, lấy cảm hứng từ biểu tượng hoàng gia Trung Hoa ở hậu cảnh.

Trong nhiều thập kỷ, ông Lauder treo tác phẩm trong nhà và thường xuyên cho bảo tàng mượn dưới danh nghĩa ẩn danh. Tác phẩm từng xuất hiện trong triển lãm Những người phụ nữ của Klimt năm 2000 tại Belvedere (Vienna) và nhiều triển lãm khác tại bảo tàng Neue Galerie (New York) do em trai ông, Ronald Lauder, sáng lập.

Gần đây nhất, tác phẩm xuất hiện trong triển lãm Klimt và những người phụ nữ của Thời đại Hoàng kim Vienna, 1900–1918 (2016-17) tại Neue Galerie, treo cạnh Chân dung Adele Bloch-Bauer II (1912) từng thuộc sở hữu Oprah Winfrey. Năm 2017, Leonard Lauder tiếp tục cho Bảo tàng Quốc gia Canada mượn bức tranh.

Giá tranh Gustav Klimt (1862-1918) từng đạt đỉnh vào năm 2023 khi Dame mit Fächer (Quý bà với chiếc quạt, 1917-18) được bán với giá 85,3 triệu bảng Anh (108,8 triệu USD) tại Sotheby’s London.

Trong thị trường tư nhân, mức giá còn cao hơn với kỷ lục thuộc về Wasserschlangen II (Những nàng tiên nước II, 1907) được tỷ phú Nga Dmitry Rybolovlev mua khoảng 187 triệu USD năm 2012. Oprah Winfrey cũng từng bán lại Chân dung Adele Bloch-Bauer II với giá 150 triệu USD vào năm 2016. Cả hai tác phẩm đều được cho là về tay các nhà sưu tầm châu Á.

Thư Vũ