Chọn cán bộ 'được việc' quan trọng hơn bằng chính quy hay tại chức

Được việc quan trọng hơn bằng cấp - đó là mong muốn của rất nhiều người có năng lực và khao khát muốn phục vụ cộng đồng qua vị trí việc làm của chính mình, đặc biệt là những người trẻ.

Với riêng tôi, những người làm được việc là những con người biết vận dụng kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn và sự sáng tạo khi thực thi công việc để đạt hiệu quả cao nhất phục vụ cộng đồng.

Thực tiễn công tác được giải quyết theo hướng lợi ích về vật chất hay tinh thần cho người dân. Đừng quan trọng bằng cấp hay địa vị mà hãy đặt ý thức trách nhiệm lên trên hết. Khi ấy sự tôn trọng và tri ân của mọi người sẽ là những lời cảm ơn vô giá, lan tỏa giá trị tốt đẹp đến với cuộc sống đời thường.

Người làm được việc biết vận dụng kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn và sự sáng tạo khi thực thi công việc. Ảnh: Thạch Thảo.

Bài học trọng dụng nhân tài của người xưa cần phải được những nhà quản lý, cán bộ lãnh đạo học hỏi. Câu chuyện Tô Hiến Thành tiến cử Trần Trung Tá thay thế vị trí của mình chứ không phải là Vũ Tán Đường – người đã tận tình chăm sóc ông khi bệnh nặng chính là minh chứng rõ nét nhất cho câu chuyện trọng dụng nhân tài của người xưa.

Khi nước nhà được độc lập, Bác Hồ của đã mời những người ngoài Đảng thực sự có tài tham gia Chính phủ như cụ Huỳnh Thúc Kháng – một người đạo đức, danh vọng mà ai cũng biết hay cụ Nguyễn Văn Tố một học giả uyên thâm Hán học, tinh thông tây học …

Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt trong thời kỳ đổi mới đã tạo điều kiện để các trí thức tâm huyết cùng chung tay xây dựng đất nước. Lực lượng đó bao gồm cả những người từ chính quyền Sài Gòn trước đây (như nhóm Thứ Sáu với các ông Huỳnh Bửu Sơn, Lâm Võ Hoàng...).

Trong lĩnh vực thể thao mà cụ thể là môn bóng đá, huấn luyện viên Park Hang-seo đã mang lại thành công cho bóng đá Việt khi làm huấn luyện viên trưởng của Đội tuyển Việt Nam. Với phương pháp huấn luyện của mình ông đã khéo léo phát huy tính tích cực, chủ động của học trò để biến họ trở thành những cầu thủ đa năng trong sơ đồ chiến thuật bên cạnh vị trí sở trường của mình, giúp họ tự rèn luyện và phấn đấu đi đến thành công.

Cách đây không lâu nhiều người rất ngạc nhiên khi Apple, Google - những ông lớn trong công nghệ tuyển dụng nhân viên mà không cần bằng đại học. Tưởng như là chuyện đùa tuy nhiên đây là thực tế đang diễn ra tại môi trường làm việc nơi đây.

Căn cứ vào năng lực thực tế và thái độ làm việc để tuyển ứng viên đúng người đúng việc mà không nhất thiết phải có tấm bằng đại học. Đây là cơ hội cho bất cứ người nào có khả năng và thích hợp với vị trí đang cần. Đây là cũng là một sự cạnh tranh lành mạnh cho bất kì ứng viên nào.

Thông qua cạnh tranh những ý tưởng tốt nhất và hiệu quả nhất có thể xuất hiện để làm nền tảng cho việc đánh giá kết quả mà người lao động tạo ra. Nguồn nhân lực được tìm thấy bằng cách này sẽ là một minh chứng cụ thể về giá trị lợi ích phục vụ cộng đồng mà không phải là những minh chứng ảo từ tấm bằng đại học.

Khi Apple và Google giữ vững các chuẩn mực tuyển dụng như thế này chắc chắn rằng họ sẽ tuyển dụng được những vị trí có năng lực và chuyên môn cao tạo nên uy tín thương hiệu và mang lại lợi nhuận không nhỏ trong kinh doanh ở thời đại số.

Những người trẻ sau khi tiếp thu được kiến thức ở trường và sau đó vận dụng kiến thức vào thực tế vào công việc và sẽ tạo được chỗ đứng cho chính bản thân mình bằng năng lực cá nhân. Qua việc tuyển dụng của Apple, Google chợt nghĩ về văn hóa bằng cấp ở Việt Nam khi tấm bằng là một trong những tiêu chí quan trọng cho việc tuyển dụng.

Tuy nhiên, trong thực tế có nhiều người có hơn một tấm bằng đại học trong tay nhưng lại không mang lại hiệu quả cao khi thực thi công việc.

Công nghệ 4.0 đã và đang mang lại những thay đổi tích cực trong việc thực thi nhiệm vụ nơi công sở. Tuy nhiên đâu đó vẫn còn sự lãng phí khi không tận dụng được hết công năng của những trang thiết bị hiện đại được trang bị.

Kiến thức, kĩ năng và về công nghệ thông tin ở một số cán bộ, công chức vẫn còn hạn chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí một số người còn né tránh đó là những nguyên nhân chính làm cho việc ứng dụng công nghệ mới chưa phát huy trọn vẹn tính tích cực và tính hiệu quả của nó.

Bằng cấp và những mối quan hệ chỉ là thứ yếu

Không ít người trong các công sở chỉ đơn thuần sử dụng máy vi tính như là một chiếc máy đánh chữ hiện đại để soạn thảo văn bản, trình chiếu hay cao hơn một chút là trao đổi thông tin qua thư điện tử.

Những màn hình tra cứu thông tin tại những khu vực công cộng, hành chính công chưa được khai thác triệt để, giảm bớt công năng làm việc của con người… Có quá lời không khi cho rằng: Việc thực thi công việc theo lối mòn hay nói đúng hơn là căn bệnh thụ động của không ít công chức đã làm cho công nghệ 4.0 mất đi ý nghĩa và phản tác dụng.

Trong môi trường làm việc ở những cơ quan nhà nước hiện nay, bằng cấp vẫn là một trong những tiêu chí tuyển dụng và đề bạt vì thế có không ít những công chức, viên chức chỉ sử dụng bằng cấp của mình để phục vụ tiêu chí chức danh nghề nghiệp để thăng tiến chứ không chú trọng đến năng lực khi áp dụng vào công việc thực tế.

Chọn công chức trong giai đoạn sắp tới, nhất là khi sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập xã nên chú trọng những người làm được việc để thể hiện sự bình đẳng, công bằng. Trân trọng những người làm được việc thể hiện qua thái độ chân thành, thẳng thắn, cầu thị và biết lắng nghe của những người lãnh đạo hay quản lý. Chắc chắn rằng, khi bày tỏ quan điểm trước tập thể, đặc biệt là với cấp trên ít nhiều gì họ cũng chịu thiệt thòi nếu chính kiến của mình bị hiểu sai và thậm chí là bị phê phán.

Với những người quản lý hay lãnh đạo có tính bảo thủ và thực thi công việc theo lối mòn xưa cũ thì những ý kiến đóng góp mang tính xây dựng chính là những “vật cản”. Trái lại với những người lãnh đạo có tầm nhìn thì đây chính là những nhân tố phát huy sức mạnh tập thể một cách tích cực nhất để mang đến những thành công.

Niềm tin là một giá trị tinh thần giúp con người vượt qua những khó khăn, thử thách. Tuy nhiên niềm tin phải song hành cùng tư duy mới để mang lại những thành công. Trong thời đại hội nhập hiện nay rất cần những con người dám mạnh dạn đột phá, tìm ra những hướng đi thiết thực để vượt qua được những quán tính theo lối mòn bấy lâu nay.

Niềm tin của những người làm được việc phải có được sự sự ủng hộ của những nhà quản lý, lãnh đạo biết kiểm soát hiệu quả công việc hơn là khao khát quyền lực. Có như vậy sẽ có được một nền tảng chắc chắn tạo bệ phóng cho chiến lược lâu dài, mang tính kế thừa và có chiều sâu trong tương lai.

Hiện nay, chúng ta đang phải đối phó với hiện tượng chảy máu chất xám trong các cơ quan nhà nước. Những người tài giỏi, năng động và sáng tạo trong công việc sẽ tìm đến những bến đỗ mới, thường là những doanh nghiệp tư nhân hay công ty nước ngoài.

Ở những nơi này, bằng cấp và những mối quan hệ chỉ là thứ yếu, năng lực thực tế mới được trân trọng. Làm việc ở những môi trường như thế, nhân tài mới có chỗ đứng thực sự để phát huy tính sáng tạo và cống hiến tài năng thực sự của mình cho sự phát triển của xã hội.

Hy vọng trong thời gian sắp tới sẽ có những chuẩn mực, hoạch định mang tính tư duy mới nhằm củng cố niềm tin cho những người trẻ để họ thăng hoa cùng với sự phát triển của đất nước.

Lê Tấn Thời

Lê Tấn Thời