Chọn bạn mà chơi…
Khi bước vào tuổi dậy thì, ai cũng cảm thấy cần có bạn bè để chia sẻ những vui buồn trong cuộc sống. Lúc này, cha mẹ không còn là người bạn thân thiết nhất nữa rồi.
Trẻ sẽ có thái độ dè chừng, cảnh giác với cha mẹ vì đa số các bậc phụ huynh luôn tăng cường kiểm soát con cái khi chúng vào tuổi dậy thì, sợ con hư. Thêm vào đó, trẻ dậy thì thường muốn chứng tỏ mình trưởng thành nên không thích phụ thuộc và nghe lời khuyên bảo từ ba mẹ nữa. Như vậy, việc “chọn bạn mà chơi” là một trong những yếu tố then chốt, ảnh hưởng quan trọng đến sự hình thành nhân cách của trẻ.
Vai trò của bạn bè đến sự hình thành nhân cách ở trẻ
Trong tuổi dậy thì, con cái thường muốn tách khỏi sự ảnh hưởng của gia đình và tìm kiếm sự đồng cảm, chia sẻ từ bạn bè. Điều này không chỉ là một bước chuyển tâm lý tự nhiên mà còn là bước quan trọng trong quá trình trẻ tự định hình bản thân. Trẻ có xu hướng học hỏi từ những gì bạn bè của chúng làm: cách ăn mặc, thói quen sống cho đến việc tiếp cận với kiến thức và giá trị sống. Bạn bè có thể trở thành “tấm gương” phản chiếu những hành vi mà trẻ coi là hợp lý và thú vị.
Vì vậy việc chọn bạn mà chơi trong giai đoạn này cực kỳ quan trọng. Khi trẻ kết giao với những bạn bè xấu, sẽ bắt đầu học hỏi những thói xấu từ bạn, ví dụ tập tành hút thuốc, uống rượu bia, tham gia đua xe… Ngược lại, nếu kết giao với những người bạn tốt, trẻ có thể học được cách sống tích cực, biết yêu thương, chia sẻ và phát triển lành mạnh.
Giúp con đưa ra đánh giá, nhận xét đúng về bạn bè
Một trong những kỹ năng quan trọng mà cha mẹ nên giúp con phát triển là khả năng tự đánh giá và nhận biết đâu là một mối quan hệ không lành mạnh. Bạn có thể hướng dẫn con trả lời các câu hỏi đơn giản để đánh giá mức độ một mối quan hệ bạn bè của bản thân, đó là các câu hỏi: Bạn bè có giúp mình tốt lên không? Mình có bị thay đổi giá trị bản thân không? Mình có bị tổn thương không? Sau khi con ghi những câu trả lời ra, hãy giúp con đánh giá mối quan hệ bạn bè đó, và nhận ra đâu mới là người bạn thân thật sự của mình.
Khi con đã tự nhận biết được mối quan hệ nào nên duy trì, ai là người bạn tốt với mình, chắc chắn con sẽ có những kỷ niệm đẹp bên bạn bè và thay đổi tốt lên từng ngày. Điều này giống như việc cộng hưởng âm thanh, nhiều tiếng reo vui sẽ tạo nên một không khí náo động, hào hứng.
Làm thế nào để định hướng đúng cho con chọn bạn mà chơi?
Con chọn được bạn phù hợp để chơi là mong muốn của tất cả các bậc phụ huynh. Để giúp con chọn được bạn tốt mà chơi, phụ huynh nên âm thầm tìm hiểu về bạn bè của con mình. Cha mẹ nên khuyến khích con chia sẻ về bạn bè của mình. Hỏi han một cách nhẹ nhàng và cởi mở về những người bạn mà con thường chơi, từ đó hiểu rõ hơn về các mối quan hệ của con. Từ những chia sẻ của con, ba mẹ có thể bước đầu đánh giá sơ lược về những người bạn của con. Sau đó, bạn có thể tạo ra một cái cớ nho nhỏ, ví dụ khuyến khích con mời các bạn đến nhà chơi nhiều hơn để có thể hiểu rõ hơn về các bạn của con. Từ đó, bạn lựa lời nhẹ nhàng tư vấn cho con nên chơi với bạn nào và không nên chơi với bạn nào.
Bên cạnh đó, cha mẹ không nên kiểm soát quá mức các mối quan hệ của con, hãy để con tự học cách phân biệt và đánh giá bạn bè. Cha mẹ chỉ nên đóng vai trò là người hướng dẫn, giúp con nhận ra đâu là bạn tốt và đâu là người có thể gây ảnh hưởng xấu.
Ngoài ra, ba mẹ cần định hướng giá trị sống tích cực cho con, như cách sống trung thực, tôn trọng và biết chia sẻ. Những giá trị này sẽ giúp trẻ tự biết chọn lựa bạn bè phù hợp.
Tóm lại, bạn bè đóng vai trò quan trọng trong quá trình trưởng thành của trẻ, đặc biệt là ở tuổi dậy thì. Chọn bạn mà chơi không chỉ là việc tạo dựng những mối quan hệ vui vẻ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển về nhân cách, hành vi và tương lai của trẻ. Cha mẹ cần đồng hành cùng con, giúp con nhận biết và chọn lựa bạn bè một cách khôn ngoan, từ đó xây dựng những mối quan hệ tích cực, bền vững và lành mạnh.
Khi có những người bạn tốt, trẻ sẽ có được môi trường thuận lợi để phát triển, học hỏi và trưởng thành, đồng thời tránh xa những ảnh hưởng tiêu cực. Điều này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho tương lai, giúp trẻ trở thành những người trưởng thành có trách nhiệm và tự tin.