Chính trường Nhật nóng với cuộc đua ghế thủ tướng

Cựu Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi được xem là ứng viên sáng giá cho chiếc ghế thủ tướng Nhật Bản tương lai. Ảnh: Bloomberg

Chiến dịch tranh cử vị trí Chủ tịch đảng Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền đã bắt đầu từ ngày 12-9, và cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra vào ngày 27-9. Danh sách 9 ứng viên thủ tướng, gồm Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi, Ngoại trưởng Yoko Kamikawa, cựu bộ trưởng quốc phòng Shigeru Ishiba, tổng thư ký LDP Toshimitsu Motegi cùng một số bộ trưởng, cựu bộ trưởng khác. Đây là cuộc đua có nhiều ứng cử viên nhất trong lịch sử và là một trong những cuộc đua khó đoán nhất trong nhiều thập kỷ.

Đảng LDP đã cầm quyền gần như liên tục trong nhiều thập niên ở Nhật Bản và nắm giữ đa số trong quốc hội. Vì vậy, cuộc đua trở thành lãnh đạo đảng LDP cũng được coi là cuộc bầu chọn tân thủ tướng Nhật Bản. Vì vậy, bất kỳ ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo LDP lần này sẽ trở thành người kế nhiệm Thủ tướng Fumio Kishida. Ngoài ra, việc ai sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản còn quyết định cả bộ mặt của đảng trong cuộc tổng tuyển cử.

Thủ tướng Fumio Kishida, 67 tuổi, tháng trước thông báo không tiếp tục tranh cử vị trí lãnh đạo LDP, đồng nghĩa sẽ rời ghế thủ tướng. Về lý thuyết, Thủ tướng Kishida có thể lãnh đạo đất nước đến năm 2025. Tuy nhiên, ngày càng xuất hiện nhiều ý kiến trong LDP cho rằng đảng này sẽ không thể giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2025 nếu duy trì nội các Kishida.

Cho đến nay, dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận là ứng viên Shinjiro Koizumi, 43 tuổi, cựu Bộ trưởng Môi trường và là con trai của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi; và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba, 67 tuổi. "Tôi muốn thay đổi nền chính trị của Nhật Bản, vốn bị thời cuộc thay đổi bỏ lại phía sau", ông Shinjiro Koizumi nói khi các ứng viên đều có bài phát biểu vận động tranh cử tại trụ sở LDP. Những cam kết tranh cử của ông bao gồm bãi bỏ quy định về thị trường lao động, minh bạch hơn các quỹ chính trị và "giải quyết các vấn đề đã được tranh luận trong nhiều năm" như cho phép các cặp vợ chồng có họ riêng.

Một ứng viên "nặng ký" khác là Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba. Ông Ishiba đang dẫn đầu hầu hết các cuộc thăm dò, với 28% số người được hỏi trong cuộc khảo sát của đài NHK vào ngày 9-9 ủng hộ ông là người kế nhiệm Thủ tướng Kishida. Ông Ishiba là ứng cử viên duy nhất kêu gọi chuyển từ năng lượng hạt nhân sang năng lượng tái tạo, như địa nhiệt và ủng hộ đề xuất cho phép phụ nữ thống trị, một quan điểm bị nhiều nhà lập pháp LDP phản đối. Chiến lược kinh tế của ông bao gồm tăng lương để chống giá cả tăng và miến thuế 10% cho một số mặt hàng của Nhật Bản để giúp đỡ những công dân có thu nhập thấp hơn. Ông Ishiba ủng hộ chính sách tăng dần lãi suất của Ngân hàng Nhật Bản, nhưng cho biết vẫn chưa rõ liệu thời điểm này có phù hợp để tăng lãi suất mới hay không. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cũng đề xuất thành lập một cơ quan quản lý thảm họa để xây dựng nơi trú ẩn, cải thiện điều kiện cho quân nhân để đảm bảo Nhật Bản đang già đi có đủ binh sĩ để phòng thủ đất nước.

Cuộc đua năm nay còn có hai phụ nữ - điều hiếm hoi trong chính trường Nhật Bản. Đó là bà Sanae Takaichi, 63 tuổi, Bộ trưởng An ninh kinh tế Nhật Bản. Bà là quan chức thường xuyên đến thăm đền chiến tranh Yasukuni ở Tokyo, vốn thường vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Trung Quốc và Hàn Quốc. Trong tuyên bố tranh cử của mình, bà Takaichi cam kết sẽ "biến LDP thành một đảng mà người dân Nhật Bản có thể tin tưởng". Trong khi đó, nữ Ngoại trưởng Yoko Kamikawa, 71 tuổi, được đánh giá là nhà lãnh đạo khéo léo, người luôn mong muốn cố vấn, hỗ trợ cho các nữ chính trị gia trẻ hơn.

AN BÌNH