Chính trường Đức hỗn loạn khi chưa bầu được thủ tướng mới, điều gì xảy ra tiếp theo?

Ông Friedrich Merz, lãnh đạo Liên minh bảo thủ Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) của Đức, phát biểu tại Berlin, ngày 24/2/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Nước Đức đang rơi vào tình trạng hỗn loạn chính trị chưa từng có trong lịch sử hậu chiến sau khi Friedrich Merz, người đứng đầu đảng bảo thủ, bất ngờ thất bại trong cuộc bỏ phiếu bầu làm thủ tướng tại quốc hội. Theo Politico châu Âu ngày 6/5, sự kiện này không chỉ gây xáo trộn chính trường Đức mà còn làm dấy lên nhiều câu hỏi về tương lai lãnh đạo của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Trong cuộc bỏ phiếu kín tại Bundestag (Quốc hội Đức), ông Merz đã không đạt được số phiếu cần thiết để trở thành thủ tướng. Ông thiếu 6 phiếu so với con số 316 phiếu cần thiết từ các đại biểu quốc hội. Đây là một tình huống chưa từng xảy ra trong lịch sử chính trị Đức hiện đại - một thủ tướng được đề cử không giành được đủ số phiếu ủng hộ từ chính liên minh của mình.

Các nhà phân tích nhận định rằng biên độ thất bại khá nhỏ và có thể bị đảo ngược trong cuộc bỏ phiếu tiếp theo. Tuy nhiên, thất bại này vẫn là một đòn giáng mạnh vào uy tín của ông Merz, người đã phải vật lộn để duy trì sự ủng hộ trong hai tháng kể từ cuộc bầu cử quốc gia.

Các bước tiếp theo

Nhà khoa học chính trị Karl-Rudolf Korte đã giải thích trên đài truyền hình công cộng Đức rằng hiến pháp cho phép có vòng bỏ phiếu thứ hai, nhưng không nhất thiết phải diễn ra ngay lập tức. Theo chuyên gia Korte, vòng hai sẽ diễn ra trong vòng hai tuần tới.

"Đây là thời điểm mà sự chắc chắn đang giảm dần, không chỉ liên quan đến các quyết định chính trị quan trọng mà còn liên quan đến đa số", chuyên gia Korte nhận định.

Nếu ông Merz không được bầu trong vòng hai, có thể sẽ có vòng bỏ phiếu thứ ba và cuối cùng, nơi ông chỉ cần giành được đa số phiếu đơn giản để trở thành thủ tướng.

Các nhóm nghị sĩ của Đức đã vội vã tham khảo ý kiến về thời điểm diễn ra cuộc bỏ phiếu thứ hai. Theo các báo cáo của phương tiện truyền thông Đức, dự kiến cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra trong tuần này, nhưng điều đó vẫn chưa được xác nhận chính thức.

Trong khi chờ đợi kết quả của các cuộc bỏ phiếu tiếp theo, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Olaf Scholz sẽ tiếp tục đảm nhiệm vai trò tạm quyền. Tình trạng này có thể kéo dài nếu quá trình bầu cử gặp thêm trở ngại.

Các nhà quan sát cho rằng thất bại của ứng cử viên Merz có thể xuất phát từ việc một số nghị sĩ trong hàng ngũ của ông không bỏ phiếu ủng hộ, hoặc đơn giản là do một số nghị sĩ vắng mặt vì lý do sức khỏe. Đồng lãnh đạo đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD) Alice Weidel thậm chí còn tuyên bố rằng cần phải có cuộc bầu cử toàn quốc mới, làm dấy lên lo ngại về khả năng bất ổn chính trị lâu dài.

Ông Merz không phải là một gương mặt mới trong chính trường Đức. Ông trở thành thành viên bảo thủ của Nghị viện châu Âu vào năm 1989 và là một đảng viên kỳ cựu của đảng CDU. Tuy nhiên, ông không có nhiều kinh nghiệm quản lý cấp cao trong chính phủ.

Sau khi thua trong cuộc cạnh tranh giành quyền lực với Angela Merkel vào đầu những năm 2000, ông Merz đã rời bỏ chính trường và dành một thập kỷ làm việc trong khu vực tư nhân. Ông chỉ quay trở lại chính trường vào năm 2018 khi bà Merkel từ chức lãnh đạo đảng CDU.

Ông Merz đã thắng cử vào ngày 23/2 năm nay và kể từ đó đã cố gắng thành lập một liên minh với đảng Dân chủ Xã hội trung tả (SPD). Những lời hứa trong chiến dịch của ông bao gồm cam kết cải thiện quan hệ với các nước láng giềng của Đức và có lập trường chủ động hơn trên trường châu Âu.

Cuộc khủng hoảng chính trị này xảy ra trong bối cảnh Đức đang phải đối mặt với nhiều thách thức quốc tế, bao gồm cả việc thiết lập quan hệ với chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Merz dự kiến sẽ đến Paris và Warsaw vào ngày 7/5 nhằm tăng cường quan hệ với các đối tác châu Âu quan trọng, nhưng những chuyến thăm này có vẻ khó có thể diễn ra trong tình hình hiện tại.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc