Chính thức bỏ án tử hình với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ

Với 429/439 đại biểu có mặt tán thành, sáng 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Đáng chú ý, tại Luật này đã bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh và mức án cao nhất với các tội danh này là chung thân.

Các tội danh này gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh; Vận chuyển trái phép chất ma túy; Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; Gián điệp; Tham ô tài sản; Nhận hối lộ.

Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Ảnh: QH

Trước đó, trình báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, đề xuất giảm số lượng tội danh có hình phạt tử hình nhằm tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng trong văn bản thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình; kế thừa tinh thần thu hẹp dần hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự qua các lần sửa đổi, bổ sung.

Trong lần sửa đổi này, Chính phủ đề xuất bỏ 8 tội danh có hình phạt tử hình trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng về các vấn đề.

Theo đó, căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội; tầm quan trọng của khách thể được bảo vệ; khả năng khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra. Cùng với đó thực tế hiện nay nhiều tội danh có quy định về hình phạt tử hình nhưng không áp dụng trên thời gian qua.

Cơ quan soạn cũng tiến hành tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy hiện nay, xu hướng về việc giảm hình phạt tử hình trong quy định của pháp luật cũng như thực tế thi hành trên thế giới là phổ biến. Cụ thể, trong 193 quốc gia là thành viên của Liên hợp quốc chỉ còn hơn 50 quốc gia quy định về hình phạt tử hình.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: QH

Từ các vấn đề nêu trên, Chính phủ nhận thấy việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh như trong dự luật trình Quốc hội là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay.

Một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước.

Riêng đối với tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung theo hướng: "Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn".

Một nội dung đáng chú ý khác tại Luật vừa được thông qua là việc bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nêu quan điểm của Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật, việc bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy là cần thiết trong tình hình hiện nay.

Đề xuất này của Chính phủ dựa trên nhiều căn cứ, từ thực hiện chủ trương áp dụng chính sách hình sự nghiêm khắc hơn để giảm cầu ma túy, chặn đứng mối quan hệ cung, cầu ma túy. Cùng với đó là thực tiễn công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy thấy rằng hiện nay, tình hình nghiện ma túy diễn ra rất phức tạp, số người nghiện ma túy đang có xu hướng gia tăng.

Minh Ngọc