Chính sách mới hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS

Nhóm Thanh niên Long Khánh (phường Xuân Hòa, thành phố Long Khánh) đi tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS cho công nhân, thanh, thiếu niên. Ảnh minh họa: Đ.Phú

Nhóm Thanh niên Long Khánh (phường Xuân Hòa, thành phố Long Khánh) đi tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS cho công nhân, thanh, thiếu niên. Ảnh minh họa: Đ.PhúNgười nhiễm HIV/AIDS là người bị nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch, làm cho cơ thể suy giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

Nhiều chính sách hỗ trợ

Luật gia Đỗ Văn Gọn, Phó trưởng ban Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và xây dựng pháp luật (Hội Luật gia tỉnh), cho biết hiện Nhà nước đã có nhiều chính sách đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS như: khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài hợp tác, giúp đỡ dưới mọi hình thức trong phòng, chống HIV/AIDS; phát triển các mô hình tự chăm sóc của người nhiễm HIV. Hỗ trợ sản xuất thuốc kháng HIV trong nước; thực hiện các biện pháp giảm giá thuốc kháng HIV. Hỗ trợ phòng, chống lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, nuôi dưỡng trẻ em dưới 6 tháng tuổi sinh ra từ người mẹ nhiễm HIV bằng sữa thay thế và bệnh nhân AIDS có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Điều trị, chăm sóc và hỗ trợ người nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp...

Bên cạnh các chính sách về chăm sóc y tế, sức khỏe, vật chất, Nhà nước còn dùng công cụ pháp lý chế tài, nghiêm cấm các hành vi: cố ý lây truyền hoặc truyền HIV cho người khác. Kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV. Đưa tin bịa đặt về nhiễm HIV đối với người không nhiễm HIV. Từ chối khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh vì biết hoặc nghi ngờ người đó nhiễm HIV. Lợi dụng hoạt động phòng, chống HIV/AIDS để trục lợi hoặc thực hiện các hành vi trái pháp luật...

Ngoài ra, Luật Phòng, chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) cũng quy định, ưu tiên tiếp cận thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS (khoản 2, Điều 11); can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV (Điều 21); tư vấn trước và sau khi xét nghiệm HIV (Điều 26); xét nghiệm sàng lọc HIV, xét nghiệm khẳng định HIV dương tính (Điều 28); điều trị dự phòng trước và sau phơi nhiễm với HIV (Điều 36)...

Quy định mới về giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV

Mặc dù Nghị định 63/2021/NĐ-CP ngày 30-6-2021 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (gọi tắt Nghị định 63) vẫn đang có hiệu lực, ngày 28-10-2024, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 141/2024/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Phòng, chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (gọi tắt là Nghị định 141, có hiệu lực từ ngày 15-12-2024). Nghị định 141 đã có những quy định rất mới về các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV mà Nghị định 63 chưa có quy định.

Luật sư Lê Đình Hưng (Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, một trong những điểm mới của Nghị định 141 là thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV. Cụ thể, tại khoản 1, Điều 3 Nghị định 141 có quy định, thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV, bao gồm: cung cấp, hướng dẫn sử dụng bao cao su; cung cấp, hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm sạch; dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng; điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế.

Còn tại khoản 1, Điều 14 Nghị định 141 có quy định, người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao được thực hiện các hoạt động: cung cấp dịch vụ tư vấn về phòng, chống HIV/AIDS; cung cấp dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV; cung cấp sinh phẩm tự xét nghiệm HIV thuộc danh mục hàng hóa thông thường theo quy định của pháp luật về quản lý thiết bị y tế.

Đặc biệt, Nghị định 141 có quy định cụ thể, chi tiết tiêu chuẩn, thẩm quyền và thủ tục cấp thẻ nhân viên tiếp cận cộng đồng. Việc này tạo thuận lợi cho các tình nguyện viên tham gia vào công tác dự phòng lây nhiễm HIV. Theo đó, tiêu chuẩn của nhân viên tiếp cận cộng đồng là người từ đủ 18 tuổi trở lên; tự nguyện tham gia các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV; đã được tập huấn kiến thức về các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV.

Theo Điều 12 Nghị định 141, nhiệm vụ của nhân viên tiếp cận cộng đồng là tham gia tuyên truyền về can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV; tham gia thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV theo quy định. Nhân viên tiếp cận cộng đồng khi thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV được hưởng chế độ phụ cấp và được cung cấp thiết bị, dụng cụ trong quá trình làm việc từ các chương trình, dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Trường hợp không có các chương trình, dự án hỗ trợ kinh phí, căn cứ tình hình dịch bệnh HIV/AIDS và khả năng cân đối ngân sách của địa phương, HĐND cấp tỉnh quyết định chế độ chi trả phụ cấp đối với nhân viên tiếp cận cộng đồng theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015.

Đoàn Phú