Chính quyền Trump kiểm tra gì trên mạng xã hội du học sinh?

Chính quyền ông Trump siết chặt kiểm soát nhập cư. Ảnh: Reuters.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tăng cường các biện pháp kiểm soát nhập cư. Điều này đang trực tiếp tác động đến tương lai của hàng nghìn sinh viên quốc tế và những người đang xin visa tới Mỹ.

Theo một thông báo nội bộ gần đây, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã ra lệnh tạm ngừng xử lý hồ sơ thị thực sinh viên, trong bối cảnh chính quyền đẩy mạnh việc xác minh hoạt động trên mạng xã hội của những người nộp đơn.

Động thái này được cho là một phần của chiến lược rộng lớn hơn nhằm siết chặt kiểm soát nhập cư, đặc biệt là sau các cuộc biểu tình gần đây tại khuôn viên các trường đại học nhằm ủng hộ Palestine.

Thông báo nội bộ nêu rõ: "Có hiệu lực ngay lập tức, để chuẩn bị cho việc mở rộng sàng lọc và xác minh mạng xã hội, các lãnh sự quán không nên thêm bất kỳ lịch hẹn cấp thị thực sinh viên hoặc trao đổi (F, M và J) nào cho đến khi có hướng dẫn tiếp theo, dự kiến trong những ngày tới".

Kiểm tra mạng xã hội là gì?

Theo Economic Times, về cơ bản, chính sách xác minh mạng xã hội liên quan đến việc kiểm tra các hồ sơ, bài đăng và hoạt động trực tuyến trên mạng xã hội của những người xin thị thực để đánh giá khả năng đủ điều kiện và các rủi ro tiềm ẩn trước khi cấp phép nhập cảnh vào Mỹ.

Điều này bao gồm việc sàng lọc các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook, X, LinkedIn, TikTok cùng nhiều nền tảng khác.

Trước đây, sinh viên quốc tế phải chịu các cuộc kiểm tra mạng xã hội ở mức độ hạn chế, ví dụ kiểm tra những sinh viên quay trở lại Mỹ.

Tuy nhiên, sự thay đổi hiện tại báo hiệu một quy trình sàng lọc rộng rãi và có cấu trúc chặt chẽ hơn đối với tất cả người nộp đơn mới. Mặc dù văn bản không cung cấp chi tiết về các tiêu chí mở rộng, nó liên kết động thái này với các hành động hành pháp nhằm vào an ninh quốc gia và chống chủ nghĩa bài Do Thái.

Quyết định mới ảnh hưởng đến tất cả người nộp đơn xin thị thực sinh viên trên toàn thế giới, đặc biệt là các cuộc hẹn phỏng vấn thị thực mới thuộc các loại F, M và J. Nó được áp dụng tại tất cả các đại sứ quán và văn phòng lãnh sự của Mỹ.

Dự kiến, các hướng dẫn chi tiết hơn từ Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ sớm được ban hành, làm rõ cách thức triển khai quy trình sàng lọc mới và ảnh hưởng của nó đến thời gian xử lý thị thực.

Trước đó, chính quyền Trump cũng đã yêu cầu các tổ chức học thuật, bao gồm cả Đại học Harvard, cung cấp dữ liệu về sinh viên quốc tế như một phần trong kế hoạch thực thi của mình.

Những hành động này nối tiếp một loạt các biện pháp nhằm tăng cường giám sát công dân nước ngoài nhập cảnh vào Mỹ để học tập và nghiên cứu.

Từ tháng 3/2025, hàng nghìn sinh viên quốc tế bị ảnh hưởng bởi chính dịch thu hồi visa của chính quyền Trump. Ảnh: Shutterstock.

Quy trình kiểm tra mơ hồ?

Theo Times of India, minh chứng cho sự siết chặt kiểm soát nhập cư là trường hợp của GS Rasha Alawieh từ Đại học Brown. Bà đã bị trục xuất gần đây sau khi các đặc vụ liên bang kiểm tra điện thoại và phát hiện những bức ảnh về Lãnh tụ tối cao Iran. GS Alawieh cũng từng tham dự tang lễ của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah vào tháng 2.

Vấn đề phức tạp nằm ở sự thiếu rõ ràng trong quy định. Các quan chức Bộ Ngoại giao từng than phiền trong nhiều tháng rằng quy trình kiểm tra sinh viên vẫn còn mơ hồ.

"Ví dụ, không rõ liệu việc đăng ảnh lá cờ Palestine trên một tài khoản X có thể buộc một sinh viên phải trải qua sự kiểm tra bổ sung hay không", một báo cáo của trang Politico cho biết.

Trước đó, trong bài đăng vào tháng 4/2025, Politico nêu "không rõ chính phủ đang sử dụng công cụ nào để thu thập và phân tích các bài đăng trên mạng xã hội; và Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã không trả lời yêu cầu trực tiếp về cách giám sát các nền tảng trực tuyến".

Để có được bức tranh về loại công cụ mà họ có thể đang sử dụng, DFD đã xem xét các hợp đồng liên bang đang hoạt động từ hồ sơ chính phủ và tìm thấy bốn hợp đồng với các công ty chuyên về giám sát mạng xã hội.

Mặc dù DHS không tiết lộ cụ thể các công cụ được sử dụng, các hợp đồng này cho thấy sự quan tâm đến việc tích hợp AI trong các công cụ giám sát.

Mục tiêu là phát hiện các nội dung có thể bị coi là cực đoan, chống đối hoặc liên quan đến các tổ chức bị cấm. Việc sử dụng AI làm tăng khả năng giám sát diện rộng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng AI có thể xâm phạm quyền riêng tư và tự do ngôn luận. Việc thu thập và phân tích dữ liệu trực tuyến có thể dẫn đến việc hiểu sai hoặc đánh giá sai về cá nhân, đặc biệt là khi AI không đủ khả năng hiểu ngữ cảnh hoặc sắc thái văn hóa.

Ngọc Bích