Chính quyền địa phương 2 cấp, thi GV giỏi chỉ nên có cấp cơ sở và cấp tỉnh

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư 12/2025/TT-BGDĐT ngày 12/6/2025 quy định về phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước của chính quyền địa phương hai cấp đối với lĩnh vực nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, trong đó có sửa đổi thẩm quyền tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi từ ngày 01/7/2025.

Ảnh minh họa: giaoduc.net.vn

Băn khoăn khi thi giáo viên giỏi gồm 3 cấp trường – cấp xã – cấp tỉnh

Theo đó tại Điều 9 Thông tư 12/2025/TT-BGDĐT quy định thẩm quyền tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi từ ngày 01/7/2025 như sau: Thẩm quyền tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy định về Hội thi giáo viên dạy giỏi cơ sở giáo dục mầm non, giáo viên dạy giỏi cơ sở giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Thông tư 22/2019/TT-BGDĐT sẽ do Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện.

Thay thế cụm từ “Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo” bằng cụm từ “Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã”; cụm từ “Phòng Giáo dục và Đào tạo” bằng cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp xã”; cụm từ “cấp huyện” bằng cụm từ “cấp xã” tại Thông tư 22/2019.

Theo đó, từ ngày 01/7/2025, Hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi cấp xã được tổ chức theo chu kỳ 02 năm một lần, do Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức.

Cùng với đó, quy định về Hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi cấp trường được tổ chức theo chu kỳ 02 năm một lần, do nhà trường tổ chức, sẽ thêm kỳ thi giáo viên cấp xã tổ chức 2 năm một lần, cấp tỉnh 4 năm một lần.

Nếu theo quy định này thì về cơ bản đối với ngành giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở kỳ thi giáo viên giỏi gần như không có thay đổi gì so với trước đây, chỉ đổi từ cấp huyện thành cấp xã.

Kỳ thi giáo viên giỏi vẫn sẽ là 3 cấp: cấp trường – cấp xã – cấp tỉnh, kỳ thi giáo viên giỏi sẽ không hề giảm như kỳ vọng.

Do có 2 kỳ thi giáo viên giỏi các môn văn hóa và giáo viên chủ nhiệm giỏi nên có thể năm nào giáo viên cũng sẽ phải dự thi giáo viên giỏi.

Ví dụ năm 2025, thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường, năm 2026 thi giáo viên giỏi các môn văn hóa cấp trường, năm 2027, thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp xã, năm 2028 thi giáo viên giỏi các môn văn hóa cấp xã và thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp tỉnh,…tần suất hội thi vẫn khá dày đặc, áp lực không hề giảm so với trước đây.

Chính quyền địa phương 2 cấp, thi giáo viên giỏi 2 cấp là phù hợp

Người viết là giáo viên nhiều năm công tác, cho rằng kỳ thi giáo viên giỏi cũng có tác dụng tích cực, giáo viên khi dự thi tự tin hơn, nghiên cứu bài dạy kỹ hơn,…nhưng cũng có nhiều hạn chế như tốn kém quá nhiều kinh phí cho tổ chức kỳ thi 3 cấp, giáo viên chỉ dạy 1 tiết và nêu giải pháp thì được công nhận giáo viên giỏi là chưa thuyết phục. Tần suất thi giáo viên giỏi dày đặc gây nhiều áp lực, giáo viên giỏi cấp trường gần như đạt 100%, khi thi giáo viên giỏi thì chỉ chuẩn bị cho các tiết dự thi, việc dạy trên lớp có thể bị ảnh hưởng,…

Bỏ cấp huyện là chủ trương đúng đắn, giảm cấp trung gian, giảm một số cuộc thi cấp huyện không cần thiết. Nên, nếu vẫn duy trì kỳ thi giáo viên giỏi 3 cấp, theo người viết là chưa phù hợp vì các lý do sau đây:

Thứ nhất, chính quyền địa phương 2 cấp nhưng thi giáo viên giỏi 3 cấp là chưa thuyết phục

Từ 01/7 đã chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp: cấp cơ sở (cấp xã, phường, đặc khu) và cấp tỉnh nhưng thi giáo viên giỏi vẫn 3 cấp: cấp trường – cấp cơ sở (cấp xã, phường, đặc khu) – cấp tỉnh là chưa phù hợp.

Do đó, người viết cho rằng có 2 phương án tốt nhất là chỉ tổ chức thi giáo viên giỏi cấp trường và cấp tỉnh như ở cấp trung học phổ thông, phù hợp với chính quyền 2 cấp, cấp trường là cấp cơ sở và cấp tỉnh, điều này tiết kiệm kinh phí do giảm kỳ thi cấp xã và cũng phù hợp với Luật Nhà giáo 2025 mới (có hiệu lực từ 01/01/2026) từng bước giao tự chủ cho ngành giáo dục. Hoặc nếu tổ chức kỳ thi cấp xã thì phải bỏ kỳ thi cấp trường.

Thực tế, mỗi xã mới, có nơi chỉ có 3-4 trường mỗi cấp mầm non, tiểu học, trung học cơ sở nên vừa thi cấp trường, sau đó thi cấp xã là không phù hợp.

Chính quyền địa phương 2 cấp thì thi giáo viên giỏi cũng chỉ nên 2 cấp, có thể bỏ thi giáo viên giỏi cấp trường hoặc giáo viên giỏi cấp xã.

Thứ hai, kỳ thi cấp xã cũng tốn kém nhiều kinh phí

Cấp xã cũng không có đủ lực lượng chuyên môn để tổ chức kỳ thi giáo viên dạy giỏi, nếu xã tổ chức cũng tận dụng giáo viên, cơ sở vật chất của các trường không khác gì hội thi cấp trường nhưng phải tốn thêm tiền ban bệ như ban tổ chức, ban giám khảo, chi phí khen thưởng, kinh phí tổ chức,…tốn kém, hình thức mà không hiệu quả.

Không có kỳ thi giáo viên giỏi cấp xã vừa giảm cấp trung gian vừa phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp vừa tiết kiệm chi phí tổ chức, khen thưởng vừa giảm áp lực cho giáo viên.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Minh Khôi