Khơi nguồn sáng tạo, nuôi dưỡng nhân lực công nghệ tương lai

Cuộc thi không chỉ đo lường năng lực lập trình và thiết kế robot, mà còn đánh thức niềm đam mê khoa học ở các em học sinh.

Trí tuệ trẻ vươn mình

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp lần thứ tư, (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) cùng với và robotics đã trở thành lĩnh vực mũi nhọn được đầu tư tại nhiều quốc gia. Ngày nay, những khái niệm như STEM, AI, robotics không còn xa lạ.

Nhưng làm thế nào để những khái niệm ấy trở thành hành động thực tế tại mỗi ngôi trường, mỗi vùng miền thì đó là câu hỏi lớn mà Gia Lai đã trả lời bằng chính hành động của mình.

Tại tỉnh Gia Lai (tỉnh Bình Định cũ), Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Đề án phát triển giáo dục STEM giai đoạn 2025-2030, xác định rõ mục tiêu: hình thành hệ sinh thái giáo dục STEM trong các trường phổ thông, tạo môi trường học tập sáng tạo, nâng cao nhận thức xã hội và phát triển năng lực giảng dạy. Qua đó, từng bước hiện thực hóa tầm nhìn trở thành trung tâm công nghệ cao khu vực miền trung-Tây Nguyên.

Dưới sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Công ty Việt Tinh Anh và tổ chức LEGO Education, cuộc thi Robotacon Gia Lai mở rộng năm 2025 đã chính thức diễn ra tại Trung tâm Khám phá khoa học và Đổi mới sáng tạo.

Tập trung nghiên cứu chiến thuật trước giờ thi đấu.

Sự kiện thu hút hàng trăm học sinh Tiểu học và Trung học cơ sở tham gia, trải nghiệm nhiều bảng thi đấu hấp dẫn như RoboMission, Sumo, Bóng đá robot và Future Innovators. Không khí thi đấu sôi nổi, tinh thần trung thực, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề của các em đã để lại nhiều dấu ấn mạnh mẽ.

Nhiều em học sinh bước vào đấu trường với ánh mắt sáng lấp lánh. Không phải vì giải thưởng, mà vì sự háo hức khi lần đầu được tự tay điều khiển robot do mình thiết kế. Những đứa trẻ mới học lớp 6, lớp 7 nhưng đã mang theo ý tưởng riêng về một tương lai không xa, nơi các em không chỉ học kiến thức mà tự tin chạm tay vào công nghệ.

Một em nhỏ ngồi tỉ mỉ chỉnh từng cánh tay robot trước giờ thi đấu, vừa lo lắng vừa háo hức. Em bảo, robot của tụi em có thể tự động tìm đường vượt qua vật cản, như đi cứu trợ vùng lũ vậy. Em không nghĩ mình có thể làm robot đâu, nhưng thi xong thì em muốn làm kỹ sư thật!

Mỗi trận đấu không chỉ là thử thách kỹ thuật, mà là cách các em học cách suy luận, phối hợp nhóm, vượt qua thất bại, xử lý tình huống. Có những đội hụt hơi vì sai lệnh, có những bạn bật khóc vì robot bị ngắt điện, nhưng rồi cũng cười thật tươi khi bạn khác vỗ vai: “Không sao, lần sau mình làm lại”.

Hai ngày tranh tài, hàng chục đội thi, tiếng reo hò vỡ òa khi robot thực hiện đúng nhiệm vụ. Có em rơm rớm nước mắt khi đội mình dừng bước. Nhưng cũng chính giây phút đó, các em biết mình đã bắt đầu một , học cách thất bại, tư duy lại và vượt qua.

Sự kiện thu hút đông đảo học sinh và phụ huynh tham gia hưởng ứng.

Khởi đầu hành trình làm chủ công nghệ

Năm nay, Robotacon Gia Lai mở rộng được tổ chức dưới sự chấp thuận của LEGO-Education, chính thức trở thành một phần của hệ thống WRO - World Robot Olympiad. Và chính từ sân chơi cấp tỉnh ấy, 4 đội đã được chọn tham dự vòng Chung kết toàn quốc, 3 đội sẽ góp mặt tại Vòng chung kết Khu vực phía nam ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hà, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Gia Lai nhận định, điều giá trị nhất không phải là chiếc cúp vô địch, mà là việc các em tự tin bước vào sân chơi toàn cầu, mang tư duy khoa học và khát vọng đổi mới.

Đây là những bước đi ban đầu để hình thành phong trào học tập theo phương pháp STEM, trong đó có nội dung về STEM robotics tại tỉnh nhà. Chúng tôi hy vọng thông qua các cuộc thi như thế này sẽ kích thích được phong trào học, tìm hiểu và nghiên cứu của các em học sinh trong toàn tỉnh với lĩnh vực này, ông Hà cho biết.

Đồng chí Lâm Hải Giang, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai khẳng định, cuộc thi là một sân chơi khoa học, công nghệ bổ ích và lý thú, nơi khơi dậy và thắp lên ngọn lửa đam mê của các cháu học sinh với lĩnh vực STEM, đặc biệt là robotics. Qua đó, giúp các cháu phát triển những kỹ năng tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề, đó là những năng lực cần thiết cho thế hệ công dân toàn cầu trong tương lai.

Trao giải cho những đội đạt thành tích trong cuộc thi.

Ông Lâm Hải Giang đánh giá cao về đề xuất tổ chức Cuộc thi Robotacon Gia Lai mở rộng năm 2025 do Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì. Đồng thời, đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ cần tiếp tục xây dựng, triển khai các nhiệm vụ để khai thác có hiệu quả công năng, nguồn nhân lực của Trung tâm Khám phá khoa học và Đổi mới sáng tạo trong chương trình STEM cho học sinh trên địa bàn tỉnh, cần nhấn mạnh rằng, hoạt động của trung tâm là mô hình mẫu, chuẩn cấp tỉnh để các trường học tập, triển khai.

Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo cần nhanh chóng xây dựng kế hoạch, chương trình và các điều kiện cần thiết để triển khai Đề án phát triển giáo dục STEM trên địa bàn giai đoạn 2025-2030. Đặc biệt quan tâm đến hoạt động STEM hướng nghiệp, tiếp tục đưa nội dung STEM Robotics vào chương trình trải nghiệm sáng tạo ở các trường học phổ thông.

Cuộc thi Robotacon 2025 không phải là điểm đến mà là điểm khởi hành cho những hành trình dài. Những hành trình từ chiếc bàn học đến phòng lab, từ tiết Toán đến sân chơi robot, từ bản làng đến sân khấu quốc tế.

Với quyết tâm của tỉnh, sự hỗ trợ của ngành khoa học-giáo dục và ý chí của thế hệ trẻ, Gia Lai đang từng bước dựng nên một thế trận công nghệ mạnh mẽ ngay từ những giờ thi đấu, những robot mini lập trình, những câu hỏi “tại sao” và cái nhìn khám phá của thế hệ trẻ.

LƯƠNG TÙNG