Chiến lược 'hòa bình bằng tên lửa' ở Trung Đông

Loạt diễn biến "nóng" nối tiếp nhau

Máy bay quân sự Stratotankers KC-135 của Mỹ tại căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar. Ảnh: U.S. Air National Guard/TTXVN

Tổng thống Donald Trump thông báo về việc quân đội Mỹ tấn công thành công 3 cơ sở hạt nhân của Iran đêm 21/6 (giờ địa phương, tức sáng 22/6 theo giờ Việt Nam). Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh: “Các cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran đã bị xóa bỏ. Mục tiêu của chúng tôi là phá hủy năng lực phát triển vũ khí hạt nhân của Iran và chúng tôi đã đạt được điều đó”.

Ngày 22/6, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho rằng Mỹ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về hậu quả sau những cuộc không kích vào cơ sở hạt nhân của Iran. Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Iran đồng thời khẳng định Tehran sẽ sử dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền, lợi ích và người dân.

Ngày hôm sau, Iran phóng loạt tên lửa nhằm vào căn cứ Al Udeid của Mỹ đặt tại Qatar. Căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar là cơ sở quân sự lớn nhất của Mỹ tại Trung Đông, đồng thời là nơi đồn trú của hàng nghìn quân nhân Mỹ.

Đến tối cùng ngày, Tổng thống Trump tuyên bố Iran và Israel đã nhất trí ngừng bắn. Nhà lãnh đạo Mỹ đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng Iran và Israel đã đồng ý ngừng bắn toàn diện mà ông hy vọng sẽ trở thành lâu dài.

Tổng thống Trump viết: “Israel và Iran hoàn toàn nhất trí sẽ thực hiện một LỆNH NGỪNG BẮN TOÀN DIỆN (dự kiến bắt đầu sau khoảng 6 giờ nữa, khi hai bên giảm bớt căng thẳng và kết thúc các nhiệm vụ cuối cùng đang tiến hành). Lệnh ngừng bắn này sẽ kéo dài 12 tiếng đồng hồ, sau đó cuộc chiến sẽ được coi là KẾT THÚC”.

Theo CNN (Mỹ), Ngoại trưởng Iran đã bắn tín hiệu về việc chấm dứt các động thái thù địch. Trong bài đăng trên mạng xã hội X, ông Araghchi nhấn mạnh: “Chiến dịch quân sự của các lực lượng vũ trang hùng mạnh của chúng ta nhằm trừng phạt hành vi gây hấn từ Israel đã tiếp diễn đến phút cuối cùng, lúc 4 giờ sáng”.

Trước đó, Ngoại trưởng Araghchi tuyên bố Tehran sẽ dừng phản ứng quân sự nếu Israel ngừng không kích vào Iran trước 4 giờ sáng giờ địa phương, vốn chênh lệch sớm hơn so với Israel 30 phút. Bài đăng mới nhất của ông Araghchi xuất hiện ngay sau 4 giờ sáng tại Israel.

Dấu hiệu hạ nhiệt

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Tehran, Iran. Ảnh: THX/TTXVN

Các quan chức Mỹ và Iraq xác nhận Iran đã thông báo trước về cuộc tấn công nhằm vào căn cứ Al Udeid. Các khẩu đội tên lửa Patriot đã bắn hạ tất cả các tên lửa Iran phóng tới tới, ngoại trừ một quả. Không có trường hợp thiệt mạng hoặc bị thương ở Qatar sau vụ phóng tên lửa từ Iran.

Căn cứ Al Udeid cách thủ đô Doha của Qatar khoảng hơn 32km về phía Tây Nam. Al Udeid có vị trí vô cùng quan trọng đối với quân đội Mỹ ở Trung Đông. Đây là trụ sở tiền phương của Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM), đơn vị kiểm soát các hoạt động quân sự trên khắp khu vực Trung Đông.

Theo Tổng thống Trump, Iran đã báo trước cho Mỹ về cuộc tấn công nhằm vào căn cứ Al Udeid. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson trong khi đó nhận định động thái của Iran là “hành động trả đũa nằm trong dự đoán”.

Theo The New York Times (Mỹ), Qatar cũng nhận được cảnh báo trước từ Iran. Hội đồng An ninh Quốc gia Iran khẳng định cuộc tấn công bằng tên lửa của nước này “hoàn toàn không đe dọa quốc gia bạn hữu, anh em Qatar hay người dân đáng kính”.

Bà Helima Croft tại ngân hàng RBC Capital Markets (Canada) nhận định với CNBC rằng thực chất đây là chiến lược đạt hòa bình thông qua sức mạnh.

Nói cách khác, có khả năng căng thẳng Trung Đông có thể hạ nhiệt sau các cuộc tấn công được cân nhắc kỹ lưỡng, mang tính tượng trưng và thể hiện sức mạnh từ tất cả các bên. Dựa trên biến động trên thị trường chứng khoán và dầu mỏ của Mỹ, có thể thấy các nhà đầu tư thực sự hy vọng chiến lược “hòa bình bằng tên lửa” sẽ có hiệu quả.

Giá dầu giảm mạnh trong phiên giao dịch ngày 23/6 tại Mỹ sau khi cuộc tấn công của Iran vào Qatar không ghi nhận thương vong. Giá dầu thô của Mỹ giảm 7,22%, đóng cửa ở mức 68,51 USD/thùng, trong khi dầu Brent giảm 7,18% xuống còn 71,48 USD/thùng. Bản thân Tổng thống Trump vào ngày 23/6 đã yêu cầu "mọi người" giữ giá dầu ở mức thấp nếu không họ sẽ làm lợi cho kẻ thù. Nhà lãnh đạo Mỹ không nêu rõ ông đang ám chỉ đến ai, nhưng có vẻ như ông đang nói đến các nhà sản xuất dầu của Mỹ.

Cùng phiên giao dịch ngày 23/6, thị trường chứng khoán Mỹ ghi nhận sắc xanh khi các nhà đầu tư kỳ vọng vào hạ nhiệt căng thẳng quân sự Israel-Iran. Chỉ số S&P 500 tăng 0,96%, Dow Jones tăng 0,89% và Nasdaq Composite tăng 0,94%.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc