Chiến lược FDI của Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Việt Nam hiện thuộc nhóm 15 quốc gia đang phát triển thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất thế giới và đang tiếp tục là điểm đến an toàn, hấp dẫn của các doanh nghiệp, đối tác, nhà đầu tư quốc tế.

MỤC TIÊU THU HÚT 40-50 TỶ USD VỐN FDI MỖI NĂM

Thành tựu thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong gần 4 thập kỷ qua đã minh chứng rõ nét về vai trò quan trọng của khu vực kinh tế FDI đối với tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế và phát triển thịnh vượng của Việt Nam.

Trong giai đoạn 2026-2030, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút mỗi năm khoảng 40 đến 50 tỷ USD vốn FDI, trong đó vốn FDI giải ngân đạt từ 30 đến 40 tỷ USD mỗi năm. Trước các xu thế lớn của thế giới về công nghệ số và chuyển đổi xanh, khu vực kinh tế FDI được kỳ vọng trở thành kênh tiếp thu các công nghệ tiên tiến trên thế giới, tiên phong dẫn dắt ứng dụng và chuyển giao công nghệ, giúp Việt Nam thực hiện nhanh quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Năm năm triển khai Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030, Việt Nam đã thu hút thành công nhiều dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao, đặc biệt một số hãng công nghệ hàng đầu hiện diện tại Việt Nam đã thành lập và đang có kế hoạch thành lập Trung tâm nghiên cứu & phát triển (R&D) tại Việt Nam.

Tuy nhiên, trên bình diện tổng thể, số lượng các dự án FDI có hàm lượng công nghệ cao còn rất hạn chế và vấn đề này đã được Tổng Bí Thư Tô Lâm nêu bật trong bài phát biểu quan trọng tại một Diễn đàn quốc gia về phát triển công nghệ số gần đây.

Điều này cho thấy nhu cầu và yêu cầu đặt ra hiện nay và giai đoạn tới Việt Nam cần có những cơ chế, chính sách đột phá cũng như đáp ứng các điều kiện cần và đủ để có thể thu hút hiệu quả các dự án FDI theo đúng mục tiêu chiến lược đã đặt ra.

LỢI THẾ CỦA 17 HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI THẾ HỆ MỚI

Hiện nay, ASEAN - khu vực “mắt xích” quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang tận dụng lợi thế về lao động giá rẻ, vị trí địa lý thuận lợi và chính sách ưu đãi đầu tư để trở thành trung tâm sản xuất thay thế. Malaysia đang triển khai chương trình “Selangor Soft Landing”, cung cấp văn phòng miễn phí và ưu đãi đầu tư nhằm hỗ trợ doanh nghiệp từ Trung Quốc, Hong Kong và Đài Loan. Thái Lan tập trung cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao như điện tử, xe điện và kỹ thuật số. Chính phủ nước này cũng tích cực mời gọi các “ông lớn” như Amazon, Google, Microsoft xây dựng cơ sở hạ tầng tại nước này.

Và Việt Nam, được nhận định có cơ hội để trở thành trung tâm sản xuất và trung chuyển mới tại khu vực Đông Nam Á. Việt Nam đang có lợi thế của 17 Hiệp định thương mại thế hệ mới (FTA), môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi. Điều quan trọng là Việt Nam cần đáp ứng nhanh các điều kiện cần và đủ của các lĩnh vực đầu tư, đặc biệt lĩnh vực đầu tư mới để không bỏ lỡ các cơ hội. Cùng với đó, các cơ chế chính sách cần có tính đột phá trong gắn kết 2 khu vực kinh tế FDI và kinh tế trong nước cũng sẽ góp phần tạo sức bật đóng góp cho tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam.

Trước thềm phiên toàn thể Diễn đàn Nhịp cầu Phát triển Việt Nam năm 2025 (lần thứ 5) – Vietnam Connect Forum 2025, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang đã có cuộc làm việc với đoàn hiệp hội thương mại và doanh nghiệp FDI tham dự Diễn đàn nhằm trao đổi và lắng nghe chia sẻ của các nhà đầu tư, doanh nghiệp về thực tiễn hoạt động, về tác động của bối cảnh thế giới, trong nước đến chuỗi cung ứng và hoạt động đầu tư, thương mại của doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

Cuộc làm việc đã thu nhận nhiều thông tin giá trị thông qua các ý kiến trao đổi cởi mở, thẳng thắn của cả lãnh đạo Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và lãnh đạo các hiệp hội, doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Việc nắm bắt kịp thời các thông tin thực tiễn, đặc biệt những nhận định và đánh giá từ góc nhìn của các nhà đầu tư về bối cảnh, về cơ chế chính sách, môi trường đầu tư sẽ góp phần quan trọng giúp các nhà hoạch định chính sách định hình rõ các chiến lược và ưu tiên trọng tâm trong chính sách, xác định cách tiếp cận phù hợp nhằm đảm bảo hiệu quả thực thi chính sách trên thực tế.

KHỦNG HOẢNG LÀ CƠ HỘI ĐỂ ĐỊNH HÌNH LẠI CHIẾN LƯỢC

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu trở nên khó đoán định, tâm lý chờ đợi đang bao trùm các nhà đầu tư, đặc biệt là chính sách thuế quan mới của Chính quyền Trump 2.0. Tuy nhiên, theo các chuyên gia đánh giá, một cuộc khủng hoảng thường là cơ hội để định hình lại chiến lược.

Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Việt Nam, dù cũng đang chịu sức ép rất lớn trước các thách thức của bối cảnh, tuy nhiên cũng là cú hích giúp Việt Nam tái cấu trúc cách tiếp cận dòng vốn FDI, không ưu tiên dựa vào lao động giá rẻ và các ưu đãi thông thường như ưu đãi thuế và giá thuê đất mà tập trung tạo dựng một hệ sinh thái đầu tư minh bạch, đồng bộ từ thể chế pháp lý, logistics đến nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo đó, Việt Nam cần có chiến lược đẩy nhanh tốc độ hoàn thiện nhanh các nền tảng cơ bản đáp ứng yêu cầu của các lĩnh vực đầu tư mới như: hạ tầng giao thông, năng lượng, logistics, công nghệ AI, nhân lực kỹ năng cao…và đặc biệt môi trường đầu tư và tính ổn định dài hạn về chính sách. Thực hiện tốt những điều này, Việt Nam có thể mở ra cơ hội tạo làn sóng FDI mới trong thời gian tới.

Phiên toàn thể lần thứ 5 Diễn đàn Nhịp cầu Phát triển Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Việt Nam – Chiến lược FDI trong kỷ nguyên mới” đã tập trung bàn thảo những vấn đề cốt lõi, cấp bách và được kỳ vọng sẽ đóng góp những thông tin hữu ích cho các bên liên quan.