Chiến đấu với giá rét và hy vọng về hòa bình

Một phụ nữ bế con di dời dưới mưa ở Beirut, Lebanon, ngày 2/11.

Cố thủ trong giá rét

Gia đình 3 người của anh Fady Nasreldeen vẫn đang ngủ ngoài trời bên bờ biển Địa Trung Hải, họ nằm trong những nhóm người cuối cùng cố thủ sau khi cảnh sát trục xuất hàng trăm người khỏi bờ biển hôm 31/10.

Những người này đã phải di dời, họ dựng lều ở bờ biển sau khi chạy trốn khỏi cuộc không kích của Israel vào quận Dahiyeh thuộc vùng ngoại ô phía nam Thủ đô Beirut của Lebanon. “Có khoảng 400 đến 450 người đã chạy đến bờ biển” – ông Nasreldeen cho biết đồng thời giải thích rằng, gia đình ông không thể tìm được chỗ trong các nơi trú ẩn thưa thớt sẵn có của chính phủ.

Kể từ khi Israel leo thang chiến tranh với Hezbollah vào tháng 9 năm nay, hơn 1,2 triệu người Lebanon đã phải rời bỏ nhà cửa. Hàng chục nghìn người đã lánh nạn trong các trường học mà chính phủ lâm thời của Lebanon đã chuyển đổi thành nơi trú ẩn. Nhưng khi không gian trở nên chật hẹp, nhiều người không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải ở tạm trong các tòa nhà bỏ hoang hoặc ngủ ở những nơi công cộng, chẳng hạn như bên ngoài nhà thờ Hồi giáo hoặc trên vỉa hè.

Chính quyền Lebanon lại đang làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn của người dân khi trục xuất ngày càng nhiều người khỏi các điểm định cư không chính thức, ngay cả khi mùa đông đang đến gần và các cuộc đàm phán ngừng bắn đang bị đình trệ.

Chính quyền Lebanon đã trục xuất người dân khỏi những tòa nhà này – đôi khi theo yêu cầu của chủ đất – mà không cung cấp nơi trú ẩn thay thế. Ông Young - chuyên gia về Lebanon tại Trung tâm Carnegie Trung Đông - tin rằng, chính quyền lâm thời - đang vật lộn với cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và chưa chuẩn bị để giải quyết cuộc khủng hoảng - cuối cùng sẽ cần phải thu hẹp quy mô trục xuất.

“Đến một lúc nào đó, chính phủ sẽ phải dừng các cuộc trục xuất này dù muốn hay không. Mùa đông đang đến và họ không thể đuổi người dân ra ngoài đường dưới tiết trời lạnh giá”, ông Young nói với Al Jazeera và cho biết, ông cũng không hy vọng nhiều về việc chính phủ có thể đưa ra bất kỳ giải pháp lâu dài nào.

“Ở mọi cấp độ, Israel đã tạo ra một vấn đề xã hội lớn mà chính phủ lâm thời Lebanon hoàn toàn không chuẩn bị trước”- ông Young nhận định.

Hy vọng về một lệnh ngừng bắn

Ngôi nhà của ông Nasreldeen đã bị phá hủy bởi các cuộc không kích của Israel nhằm tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah hôm 28/9. Kể từ khi chạy trốn, ông Nasreldeen vẫn chưa trở về Dahiyeh nhưng cho biết, gia đình ông sẽ xây dựng lại căn hộ của mình sau khi chiến tranh kết thúc.

Tuần trước, ông Nasreldeen vẫn còn lạc quan rằng, lệnh ngừng bắn có thể đạt được trước cuộc bầu cử Mỹ hôm 5/11, nhưng các bản tin về khả năng ngừng bắn đã nhanh chóng mất đi sức hấp dẫn. “Vài ngày trước, chúng tôi không nghĩ rằng cuộc chiến sẽ kéo dài, nhưng giờ chúng tôi nghĩ nó có thể kéo dài ít nhất vài tháng nữa”, ông Nasreldeen chia sẻ với Al Jazeera.

Không có lệnh ngừng bắn nào trong tầm mắt, nhiều gia đình phải di dời đang chuẩn bị để sống sót trong một mùa đông lạnh giá. Nasreldeen cho biết, ông có thể dựng một chiếc lều nhỏ để tiếp tục ngủ bên bờ biển.

Lebanon thường có mưa lớn vào mùa đông và nhiệt độ đóng băng, vì vậy một chiếc lều có thể không đủ ấm cho bất kỳ ai ở trong đó, nhưng ông Nasreldeen vẫn kiên quyết thử. “Nếu cảnh sát đến và đuổi chúng tôi ra ngoài lần nữa, thì chúng tôi có thể dựng một trại nhỏ ở đây để trú ẩn trong mùa đông. Chúng tôi không thể làm gì khác?”- ông Nasreldeen nói.

Những gia đình phải di dời khác đang trú ẩn trong những tòa nhà đã bị bỏ hoang hoặc bỏ trống trong nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ. Họ cố gắng sửa sang lại các tòa nhà bằng cách dọn dẹp các phòng và trang bị cho chúng bất cứ thứ gì họ có thể tìm thấy.

Việc thiếu sự hỗ trợ từ chính phủ Lebanon và các phe phái chính trị đã thúc đẩy các nhóm cứu trợ địa phương đi đầu trong công tác ứng phó viện trợ. Tổ chức Farah al-Ataa (có nghĩa là “niềm vui cho đi”) đã mở một nơi mà họ mô tả là nhà khách tại Qarantina - một khu phố thu nhập thấp ở đông bắc Beirut. Nơi đây đang che chở cho khoảng 600 người và sẽ sớm mở rộng để tiếp nhận 1.000 người.

“Chúng tôi đã yêu cầu chính quyền thành phố cung cấp không gian này với tư cách là một tổ chức và họ đã đồng ý. Nhưng thành thật mà nói, chính quyền chỉ có thể giúp đỡ chúng tôi bằng cách này” - cô Cynthia Mahdi, một tình nguyện viên đến từ miền nam Lebanon - cho biết.

Nhiều tình nguyện viên của Farah al-Ataa đã phải di dời do các cuộc ném bom của Israel. Bất chấp những thử thách của bản thân, họ đã cùng nhau nấu những bữa ăn nóng hổi và cung cấp nơi trú ẩn cho những người kém may mắn nhất trong cộng đồng.

Safah - một phụ nữ 40 tuổi - nằm trong số những người được hỗ trợ. Chị đã đến nhà khách hai tuần trước sau khi gia đình chị bị đuổi khỏi một tòa nhà bỏ hoang nơi họ trú ẩn sau khi chạy trốn khỏi nhà ở Dahiyeh vào cuối tháng 9. Dù điều kiện ở nhà khách tương đối tốt, nhưng Safah vẫn khao khát được trở về nhà.

Hà Anh