Chiến binh giữa đời thực, hồi sinh hơn 100 'con sông chết'

Các tình nguyện viên của nhóm Hà Nội Xanh nỗ lực trục vớt rác ở các dòng sông.

Hành trình hồi sinh những “con sông chết”

Thành lập từ tháng 12/2022, đến nay, Hà Nội Xanh đã kêu gọi được hơn 500 bạn trẻ tham gia, cùng chung tay làm sạch môi trường. Vào mỗi dịp cuối tuần, nhóm tình nguyện lại chọn một con sông hoặc ao, hồ bị ô nhiễm bởi rác thải trôi nổi để thực hiện hoạt động dọn dẹp, tái tạo màu xanh trong lành cho dòng nước.

Những buổi dọn dẹp như thế này thường bắt đầu vào 8 giờ sáng và kéo dài đến hết cả ngày dài. Ngoài trục vớt rác tại những con sông ô nhiễm, nhóm cũng triển khai dọn sạch ven đường và gần đây nhất là buổi dọn rác thủ công tại khu vực phường Kiến Hưng - Hà Đông.

Anh Nguyễn Tiến Huy (ngoài cùng bên trái) - Trưởng nhóm Hà Nội Xanh đang phân chia công việc. (Ảnh: Phương Ngân)

Vào 8 giờ sáng chủ nhật, các tình nguyện viên nhóm Hà Nội Xanh tập trung tại phường Kiến Hưng - Hà Đông, mang theo nhiều dụng cụ cần thiết để tránh các rủi ro như mũ nón, găng tay, khẩu trang và đặc biệt là các bao tải – dụng cụ thiết yếu để chứa hàng trăm cân rác thải. Không ai biết trước mình sẽ tìm thấy gì, một số tình nguyện viên chia sẻ đã từng dọn rất nhiều vật nguy hiểm như kim tiêm, mảnh sành, thậm chí là cả bàn thờ.

Các thành viên trong nhóm trang bị các thiết bị bảo hộ để đảm bảo an toàn cho bản thân. (Ảnh: Phương Ngân)

Trước những nguy hiểm ấy, anh Tiến Huy - Trưởng nhóm Hà Nội Xanh cho hay: “Điều quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho những thành viên tham gia, tất cả các tình nguyện viên trong dự án trước tiên đều được đi tiêm phòng hết. Bên cạnh đó, bọn mình luôn có những buổi tập huấn cho nhóm chuyên lội sông vớt rác để chia sẻ những kinh nghiệm khi hoạt động trong môi trường nguy hiểm như vậy để đảm bảo an toàn".

Những vật dụng nguy hiểm các bạn tình nguyện vớt được dưới những lòng sông đen. (Ảnh: Phương Ngân)

Với mong muốn lan tỏa thông điệp chung tay làm sạch môi trường này, nhóm Hà Nội Xanh đã ghi lại những hình ảnh, video và chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội. Những khoảnh khắc ấy nhanh chóng thu hút sự chú ý và tạo hiệu ứng tích cực, đặc biệt trong cộng đồng sinh viên trẻ trên khắp cả nước.

Anh Quân, 21 tuổi, thành viên nhóm Hà Nội Xanh chia sẻ:“Mình đã tham gia câu lạc bộ được một năm rồi. Ban đầu, bố mẹ mình có ngăn cản vì sợ mình tiếp xúc với môi trường nguy hiểm. Thế nhưng, sau khi theo dõi thấy các bạn trẻ trong nhóm rất nhiệt tình, hăng hái, không quản ngại khó khăn, vất vả, không ngại bẩn thì bố mẹ đã có cái nhìn khác về câu lạc bộ và đồng ý cho mình tham gia.”

Bất chấp chỉ trích, kiên định với mục tiêu lớn lao

Mặc dù phải trực tiếp đối mặt với chất thải bốc mùi khó chịu và tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh, các thành viên của nhóm Hà Nội Xanh vẫn nhiệt tình cống hiến cho công việc dọn sạch những con sông ô nhiễm và các khu dân cư.

Bên cạnh những sự ủng hộ, nhóm cũng từng phải đối diện với không ít ý kiến tiêu cực. Những lời như "Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng" hay "Đem muối bỏ biển" đã từng là các nhận xét khiến nhiều thành viên băn khoăn. Ngoài ra, có phản hồi còn cho rằng nhóm chỉ đang "câu view, câu tương tác".

Trước thực tế đó, anh Tiến Huy chia sẻ: “Công việc đi làm sạch ở những dòng sông, dòng kênh ấy cũng chỉ là phần ngọn, còn quan trọng nhất vẫn là ý thức người dân. Sau khi vớt sạch rác ở đâu, chúng tôi đều quay lại khảo sát những khu vực đó để xem mức độ hiệu quả ra sao. Và vui nhất là những nơi Hà Nội Xanh đi qua, trong 10 khu vực thì đến 8-9 khu vực đã không còn tình trạng người dân vứt rác quay trở lại nữa.”

Các tình nguyện viên của nhóm Hà Nội Xanh mất rất nhiều công sức để làm sạch các dòng sông. (Ảnh: Hà Nội Xanh cung cấp)

Tính đến nay, nhóm tình nguyện Hà Nội Xanh đã thực hiện hơn 200 đợt ra quân, dọn sạch trên 100 "điểm đen" ô nhiễm tại khắp các địa bàn của Hà Nội, đặc biệt là ở những dòng sông nổi tiếng vì mức độ ô nhiễm nặng như sông Tô Lịch, sông Tích, sông Nhuệ,... Mỗi lần hoạt động, lượng rác thu gom trung bình lên đến 500 kg - 1 tấn, thời điểm cao nhất có thể đạt tới 10 tấn.

Những nỗ lực không mệt mỏi của nhóm đã mang lại nhiều thành quả ý nghĩa, trong đó có giải thưởng Tình nguyện Quốc gia năm 2023. Ngoài ra, cá nhân Nguyễn Tiến Huy cũng được vinh danh là 1 trong 7 gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt năm 2023.

Công việc dẫu vất vả nhưng với các bạn trẻ nhóm Hà Nội Xanh đó là những đóng góp thiết thực bảo vệ môi trường (Ảnh: Hà Nội Xanh cung cấp)

Với tình yêu lớn dành cho môi trường, Nguyễn Tiến Huy đang không ngừng ấp ủ và triển khai các dự án nhằm nâng cao ý thức người dân về bảo vệ môi trường. Tại những địa điểm mà nhóm đặt chân đến, họ không chỉ làm nhiệm vụ dọn dẹp mà còn tiến hành lắp đặt thùng rác công cộng để khuyến khích người dân vứt rác đúng nơi quy định. Ngoài ra, phao tam giác cũng được đặt tại các dòng sông để chặn rác thải nhựa trôi nổi.

Bên cạnh đó, nhóm cũng làm những công tác giáo dục về môi trường, làm diễn giả ở những trường học về vấn đề về rác thải nhựa và bảo vệ môi trường. Mục đích lớn nhất của nhóm qua những hành động ấy là có thể truyền cảm hứng tới những bạn trẻ, thế hệ tương lai của đất nước và đi sâu vào ý thức người dân trong vấn đề bảo vệ môi trường.

Không dừng lại ở đó, tổ chức Hà Nội Xanh đang lên kế hoạch thành lập một quỹ cộng đồng từ nguồn đóng góp của xã hội. Quỹ này sẽ hỗ trợ phần nào chi phí sinh hoạt cho các tình nguyện viên, giúp họ có thể gắn bó lâu dài hơn với tổ chức, bởi “khi nỗi lo cơm áo gạo tiền còn thường trực thì khó có thể nghĩ đến làm tình nguyện”. Khi thu hút thêm được những người có năng lực đồng hành cùng nhóm trong tương lai, Nguyễn Tiến Huy kỳ vọng Hà Nội Xanh sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn và tiếp tục đóng góp thiết thực cho cộng đồng.

Hải Yến - Thanh Hiền - Phương Ngân - Thu Minh