Chiếc xe buýt bay - vẻ đẹp lấp lánh của tình bạn

“Chiếc xe buýt bay” – truyện dài của Võ Thị Mai Chi và Huỳnh Bá Long. Ảnh: BÍCH DUYÊN

Những người bạn biết bay

Chiếc xe buýt bay là câu chuyện khoa học viễn tưởng, kể về chuyện Khánh Cận, Bảo, Mi tình cờ tìm thấy chiếc xe buýt biết bay mang tên Otto - một sản phẩm do Mr.Grandpa, một nhà khoa học đại tài, tạo ra vào năm 2222.

Cuộc gặp gỡ tình cờ đã đưa các bạn đến với những chuyến phiêu lưu kỳ thú khi Otto có khả năng dịch chuyển xuyên không gian và thời gian. Chỉ trong chớp mắt, Otto đã đưa ba bạn nhỏ đến với một hòn đảo hoang sơ tuyệt đẹp ở vùng biển Phú Yên. Một lần khác, ba bạn lại được thám hiểm rừng già vừa thú vị vừa “hết hồn”. Rồi ba bạn còn được nhìn thấy quang cảnh hoang tàn của trái đất sau hai trăm năm nữa. Tất cả đều là những thế giới mới mẻ, diệu kỳ với những người bạn nhỏ.

Chiếc xe buýt bay cùng khả năng kỳ diệu của nó ngay lập tức gợi người đọc nhớ đến bảo bối cánh cửa thần kỳ của Doreamon. Nhưng các tác giả đã tạo cho nó những điểm mới lạ để Otto không phải là một phiên bản khác của cánh cửa thần kỳ. Otto được xây dựng là một chiếc xe buýt biết nói, biết bay, có ký ức, có tình cảm. Otto cũng là một đứa trẻ được tạo ra để mang đến niềm vui cho người lớn khi họ cô đơn. Otto không phải là một cỗ máy có phép thuật, mà là một đứa trẻ, là người bạn của trẻ em, hiện thân cho ước mơ và cả trí tưởng tượng bay bổng của trẻ thơ. Otto cùng với Mr.Grandpa chính là ông bụt bà tiên thời hiện đại, nhưng không xa cách, không chỉ biết hỏi “tại sao con khóc” mà biết trò chuyện, tâm tình như những người bạn thực thụ. Ngay cả Bảo với Mi, đối với Khánh Cận, đến cuối cùng, dường như cũng là những người bạn trong giấc mơ, trong trí tưởng tượng của cậu vì sự “biến mất” và xuất hiện đầy bất ngờ của cả hai.

Song trong cái nhìn của trẻ thơ, những người bạn tưởng tượng vẫn luôn là những người bạn có thực. Vì sự gắn kết giữa những người bạn nhỏ và Otto, Mr.Grandpa là kết quả của quá trình đồng hành qua những chuyến phiêu lưu, cùng lắng nghe, sẻ chia ước mơ lẫn niềm vui nỗi buồn. Thế nên, Otto, Mr.Grandpa và những gì mà các nhân vật này mang lại cho nhau đâu chỉ là hiện thực hóa một giấc mơ bay, mà là một tình bạn chân thành. Và cũng vì thế, nên ngay cả khi những người bạn tưởng tượng này bay đi, tình bạn vẫn luôn ở lại với Khánh Cận - người đã luôn ước ao có những người bạn bên mình.

Điều tuyệt vời ở lại

Cuối cùng, Khánh Cận vẫn ở chung cư Mộc Lan. Vào ngày sinh nhật mười tuổi, cậu đã phải đón sinh nhật một mình mà không có Bảo và Mi như dự định. Cả Otto giờ đây cũng chỉ là một chiếc xe buýt cũ bình thường, không có siêu năng lực đặc biệt nào cả. Thế nhưng, cậu đã không thấy quá buồn. Vì lúc này, Bảo, Mi, Otto, Mr.Grandpa, đã ở trong trái tim của cậu. Dẫu cậu không phải là người lựa chọn giữa việc giữ lại Bảo và Mi cho mình hay hạnh phúc của hai bạn, nhưng sự chấp nhận của cậu đã cho thấy tình bạn đó lớn lao đến mức cậu có thể cảm thấy vui ngay cả khi không còn niềm vui có bạn có bè.

Một tình bạn sâu sắc, chân thành đâu có nghĩa phải luôn hiện diện cùng nhau. Một tình bạn lớn lao là biết đặt niềm vui của bạn lên trên nỗi buồn của mình. Tình bạn tuổi thơ trong văn học thiếu nhi là một chủ đề khá quen thuộc, song với việc đặt nhân vật vào một tình huống khó khăn, tâm lý nảy sinh nhiều xúc cảm, nghĩ suy phức tạp, các tác giả đã chuyển tải thông điệp về tình bạn, về sự sẻ chia, thấu hiểu, cảm thông vừa nhẹ nhàng lại vừa rất có chiều sâu.

Qua sự tiếp xúc gần gũi, hiểu được hoàn cảnh, niềm vui, nỗi buồn, ước mơ của hai người bạn mới quen, Khánh Cận còn nhận ra việc không có bạn chơi cùng không hẳn là điều quá đáng buồn. Khi điều ước quý giá nhất của Bảo và Mi là được nhìn lại ba mẹ một lần nữa, dù chỉ là lén nhìn, khi thư viện của Mi chỉ là vài quyển sách cũ mèm, rách gáy, khi hai bạn phải ở nhờ nhà người quen, thì việc được ở trong một căn hộ tươm tất thuộc một chung cư trong thành phố, được ba mẹ yêu thương chăm sóc, được rảnh rỗi vô tư nằm đọc sách đã là một món quà mà cuộc sống ban tặng cho cậu, là niềm khát khao của biết bao bạn nhỏ khác. Lời nhắn gửi của Mr.Grandpa rằng cậu nên trân trọng những gì mình đang có có lẽ đã “hơi thừa” vì Khánh Cận hẳn đã dần nhận ra được điều đó một cách sâu sắc.

Hành trình tình bạn của Khánh Cận và những người bạn vì thế vừa mang đến những trải nghiệm, kỷ niệm tươi đẹp về một mùa hè quá đỗi đặc biệt, vừa giúp cậu trưởng thành hơn trong nhận thức lẫn cảm xúc vì cậu đã vỡ ra được nhiều điều quý giá. Tình bạn đâu chỉ mang lại niềm vui, mà thực sự giúp mỗi người lớn lên khi biết cách đối diện hay đi qua những nỗi buồn. Đó chính là vẻ đẹp lấp lánh ẩn tàng của tình bạn mà tác phẩm trao gửi cho bạn đọc của mình.

Cách kể độc đáo

Chiếc xe buýt bay khai thác một chủ đề không mới, nhưng vẫn thuyết phục người đọc ở thông điệp và cách kể. Bên cạnh lời văn trong sáng, giản dị, giọng điệu linh hoạt, uyển chuyển, hài hước, trữ tình, triết lý đan xen thì điểm nổi bật nhất trong tác phẩm là nghệ thuật tạo tình huống. Tác phẩm là một chuỗi các tình huống đầy bất ngờ, kịch tính nên tạo được sức hấp dẫn để lôi cuốn người đọc dõi theo. Đặc biệt, cách giải quyết tình huống quan trọng nhất, mang tính bước ngoặt trong tác phẩm rất hợp lý và hợp tình, đảm bảo được sự logic trong mạch truyện, trong tâm lý của nhân vật, đồng thời tạo nên kiểu kết cấu vòng tròn khá thú vị.

Chiếc xe buýt bay là hành trình trở thành những người bạn thực thụ của Khánh Cận, Bảo, Mi, xe buýt Otto và cả người tạo ra Otto - Mr.Grandpa. Hành trình đó ngoại trừ có chút hiểu lầm ban đầu giữa Khánh Cận và Bảo thì càng về sau càng trở nên khắng khít đến mức mùa hè năm ấy là khoảng thời gian tuyệt vời không chỉ trong ký ức của riêng Khánh Cận. Nhưng tình bạn đó đã gặp phải một thử thách lớn khi bé Mi đề nghị Mr.Grandpa cho mình được gặp lại ba mẹ một lần nữa trước khi hai người mất vì tai nạn. Gọi là thử thách, vì nếu không thực hiện điều ước, sẽ không có ai vui cả. Còn nếu thực hiện, Bảo và Mi có thể càng thêm đau lòng vì nhớ thương ba mẹ, ba mẹ của Bảo và Mi có thể hốt hoảng vì không hiểu chuyện gì đang xảy ra, Mr.Grandpa có thể phải gặp rắc rối, dòng thời gian có thể bị rối loạn và làm ảnh hưởng đến tương lai…

Toàn bộ nút thắt của câu chuyện được tập trung vào chi tiết này. Và cách tháo gỡ nút thắt đó đã không bị rơi vào các nguy cơ thường thấy khi viết cho thiếu nhi: đơn giản hóa hoặc dễ dãi hóa vấn đề, tạo ra một cái kết có hậu để vỗ về trẻ em bất kể nó có hợp lý hay không. Ngoài ra, cách giải quyết tình huống này còn giúp thông điệp được truyền tải một cách sâu sắc, ý vị và thấm thía hơn.

Qua tác phẩm, bộ đôi tác giả cùng tuổi đã mở ra cho các em một thế giới kỳ thú, nơi các thiết bị công nghệ hay sự phát triển của khoa học kỹ thuật có thể mang lại cho các em những trải nghiệm ý nghĩa song vẫn luôn gắn liền với đời sống thực. Đồng thời, tác phẩm thực sự không ngừng gợi nhắc các em phải biết kết nối và trân trọng bạn bè, gia đình, thiên nhiên, từ đó, có thể tự mình tìm thấy những “chiếc xe buýt bay” riêng và tự do bay đến những chân trời mà mình mong ước.

BÍCH DUYÊN