Châu Âu tung lá chắn thép, siết chặt bảo vệ không phận Ukraine

SkyShield: Lá chắn không phận do châu Âu dẫn đầu

SkyShield là một kế hoạch phòng thủ trên không do các chuyên gia quân sự đề xuất, dự kiến triển khai 120 máy bay chiến đấu châu Âu để bảo vệ bầu trời Ukraine trước các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình và UAV của Nga.

Không thuộc NATO nhưng có sự phối hợp giữa nhiều quốc gia châu Âu, SkyShield được kỳ vọng giúp Ukraine đối phó tốt hơn với các mối đe dọa từ trên không mà không trực tiếp kéo NATO vào xung đột với Moscow.

Công nhân dọn dẹp đống đổ nát của một tòa nhà bị phá hủy trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Odesa, Ukraine vào ngày 5/3. Ảnh: GI

Vùng bảo vệ sẽ bao trùm các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine cùng các thành phố chiến lược như Odessa và Lviv, nhưng không mở rộng đến khu vực Donetsk – nơi giao tranh vẫn đang diễn ra ác liệt.

Kế hoạch này có thể giúp Ukraine giải phóng nguồn lực để bảo vệ các thành phố quan trọng như Kharkiv, Dnipro, Zaporizhzhia và Kryvyi Rih. Ngoài ra, việc bố trí lại lực lượng không quân Ukraine có thể hạn chế khả năng Nga sử dụng bom lượn chống lại quân đội Kiev – một yếu tố có thể làm thay đổi cục diện chiến trường.

Một số nhà lãnh đạo châu Âu hoan nghênh kế hoạch này. Nghị sĩ Latvia Rihards Kols cho rằng đây là bước đi cần thiết để bảo vệ Ukraine, trong khi cựu Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nhận định SkyShield sẽ giúp đảm bảo an ninh hiệu quả hơn cho Kiev.

Có lo ngại rằng việc triển khai máy bay chiến đấu châu Âu có thể dẫn đến đối đầu trực tiếp với Nga, đặc biệt trong trường hợp máy bay của một trong hai bên bị bắn hạ. Tuy nhiên, những người ủng hộ SkyShield khẳng định rủi ro này rất thấp vì Nga chưa điều động máy bay chiến đấu ra khỏi chiến tuyến hiện tại kể từ đầu năm 2022.

Kế hoạch này đòi hỏi một liên minh "các quốc gia NATO sẵn lòng" tham gia, dù không nhất thiết phải hoạt động dưới sự bảo trợ chính thức của NATO. Điều này đồng nghĩa với việc SkyShield vẫn cần đến khả năng chỉ huy, kiểm soát, tình báo và cơ sở hạ tầng của NATO để vận hành hiệu quả.

Lá chắn phía Đông: Ba Lan và đồng minh gia cố biên giới NATO

Song song với SkyShield, Ba Lan đang đẩy mạnh sáng kiến "Lá chắn phía Đông" nhằm củng cố biên giới NATO trước Nga. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tiết lộ rằng nhiều nước châu Âu, bao gồm Phần Lan, các quốc gia vùng Baltic và Romania, muốn tham gia vào dự án này để bảo vệ sườn phía đông của châu Âu.

Dự án Lá chắn phía Đông được khởi động từ cuối năm ngoái với mục tiêu củng cố khoảng 800 km biên giới giữa Ba Lan với Nga và Belarus. Với kinh phí hơn 2,5 tỷ USD, Ba Lan mô tả đây là chiến dịch tăng cường phòng thủ lớn nhất tại sườn đông NATO kể từ năm 1945.

Ông Tusk nhấn mạnh rằng châu Âu cần phải chuẩn bị cho một cuộc chạy đua vũ trang với Nga. Ông tuyên bố "châu Âu có thể chiến thắng trong mọi cuộc đối đầu với Moscow dù là về tài chính, kinh tế hay quân sự".

Hoài Phương (theo Newsweek, Sky News)