Châu Âu sẽ ra sao khi Liên bang Nga ngừng cung cấp khí đốt từ ngày đầu năm mới 2025

Công nhân vận hành đường ống dẫn khí đốt tại thị trấn Boyarka thuộc vùng Kiev, Ukraine. Ảnh tư liệu: AFP/ TTXVN

Nguồn cung khí đốt tự nhiên của Liên bang Nga tới châu Âu qua đường ống quá cảnh ở Ukraine kết thúc vào đầu năm mới 2025 khi hợp đồng ký trước khi Moskva triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hết hạn.

Đường ống này là tuyến xuất khẩu khí đốt lâu đời nhất của liên bang Nga tới châu Âu, ngừng hoạt động vào ngày 31/12/2024 khi hợp đồng hết hạn.

Dữ liệu từ nhà điều hành vận chuyển khí đốt của Ukraine ngày 31/12 cho thấy Liên bang Nga chưa đăng ký bất kỳ lượng khí đốt nào cho ngày 1/1/2025 qua đường ống dẫn khí quá cảnh qua lãnh thổ Ukraine.

Nhà điều hành cho biết Moskva đã bắt đầu giảm lưu lượng khí đốt qua đường ống chỉ vài giờ trước khi hợp đồng ký vào tháng 12/2019 giữa tập đoàn Gazprom của Liên bang Nga và tập đoàn Naftogaz của Ukraine hết hạn.

Đường ống này vận chuyển khí đốt từ Siberia tới thị trấn Sudzha của Liên bang Nga, hiện nằm dưới sự kiểm soát của các binh sĩ Ukraine ở khu vực Kursk. Sau đó, khí đốt chảy qua Ukraine tới Slovakia, nơi đường ống thời Liên Xô tách ra thành các nhánh dẫn tới Cộng hòa Séc và Áo.

Ukraine nhiều lần tuyên bố sẽ không ký một thỏa thuận mới để thay thế thỏa thuận sắp hết hạn do chiến tranh.

Quyết định này cũng phù hợp với nỗ lực của Kiev và các đồng minh nhằm cắt nguồn tài chính của Điện Kremlin cho cuộc chiến ở Ukraine.

Liên bang Nga từng cung cấp gần một nửa lượng khí đốt tự nhiên của Liên minh châu Âu (EU), nhưng EU đã giảm mạnh sự phụ thuộc vào nguồn cung này sau khi xung đột Nga – Ukraine bùng nổ.

Đường ống dẫn khí đốt tại cơ sở dự trữ khí đốt Bilche-Volytsko-Uherske ở gần làng Bilche, khu vực Lviv, Ukraine. Ảnh: AFP/ TTXVN

Châu Âu đã tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế, bao gồm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ và Qatar, cũng như khí đốt dẫn qua đường ống từ Na Uy.

Các khách hàng còn lại của khí đốt Liên bang Nga qua Ukraine, bao gồm Slovakia và Áo, đã sắp xếp nguồn cung thay thế và các nhà phân tích dự đoán việc ngừng cung cấp này sẽ tác động không đáng kể tới thị trường.

Bộ Năng lượng Áo cho biết nguồn cung khí đốt tự nhiên cho người tiêu dùng được đảm bảo nhờ các hợp đồng mua khí đốt từ Italy và Đức, cùng với việc lấp đầy kho dự trữ.

Theo Bộ Kinh tế Slovakia, nước này cũng sẽ không đối mặt với nguy cơ thiếu hụt, nhưng sẽ phải chịu thêm chi phí 177 triệu euro (184 triệu USD) cho các tuyến đường ống thay thế.

Người phát ngôn Ủy ban châu Âu (EC), Anna-Kaisa Itkonen, cho biết EU đã chuẩn bị cho việc chấm dứt hợp đồng này bằng các biện pháp nâng cao hiệu quả năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo và xây dựng hệ thống khí đốt linh hoạt.

“Hạ tầng khí đốt châu Âu đủ linh hoạt để cung cấp khí đốt không phải của Liên bang Nga tới Trung và Đông Âu qua các tuyến đường ống thay thế. Từ năm 2022, năng lực nhập khẩu LNG mới đã được tăng cường đáng kể”, bà Itkonen nói.

Hậu quả của việc ngừng hoạt động trung chuyển khí đốt đối với Ukraine bao gồm việc mất đi khoảng 800 triệu USD mỗi năm từ phí vận chuyển, trong khi Gazprom sẽ mất gần 5 tỷ USD doanh thu từ việc bán khí đốt cho châu Âu.

Hầu hết các tuyến khí đốt của Liên bang Nga tới châu Âu hiện đã bị đóng, bao gồm Yamal-Europe qua Belarus và các đường ống Dòng chảy phương Bắc (Nord Stream) dưới biển Baltic, vốn bị phá hủy vào năm 2022.

Hungary và một số quốc gia khác vẫn tiếp tục nhận khí đốt Liên bang Nga từ phía Nam qua đường ống TurkStream dưới đáy Biển Đen.

Hungary và Slovakia, những quốc gia duy trì mối quan hệ gần gũi với Điện Kremlin bất chấp chiến tranh, đã rất mong muốn tiếp tục vận chuyển qua tuyến đường Ukraine.

Thành Nam/Báo Tin tức (Theo Reuters/AFP/rferl)