Châu Âu muốn dùng 800 tỷ euro để tái vũ trang

Gói dự thảo chính sách mới nhất do Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen công bố trước thềm hội nghị thượng đỉnh đặc biệt vào giữa tuần này. Ảnh: Zuma Press Wire/Rex/Shutterstock.

“Đây là thời khắc quyết định của châu Âu, và chúng tôi sẵn sàng hành động”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói hôm 4/3 khi công bố bản dự thảo. Kế hoạch này có thể “huy động gần 800 tỷ euro chi tiêu quốc phòng vì một châu Âu an toàn và bền bỉ”, bà cho biết.

Mang tên "ReArm Europe" (Tạm dịch: Tái vũ trang châu Âu), dự thảo trên bao gồm 150 tỷ euro dưới dạng khoản vay cho các quốc gia thành viên để đầu tư vào năng lực quốc phòng chung trên phương diện phòng không, pháo binh, tên lửa, đạn dược, UAV, và các nhu cầu khác.

Ngoài ra, Brussels sẽ đề xuất nới lỏng các quy định tài khóa để cho phép các nước EU tăng chi tiêu quân sự mà không vi phạm các quy định nghiêm ngặt về thâm hụt ngân sách. Nếu các nước thành viên tăng ngân sách quốc phòng thêm 1,5% GDP/năm, EU có thể tạo ra “không gian tài khóa” gần 650 tỷ euro trong vòng bốn năm tới, theo bà von der Leyen.

Dự thảo còn đặt mục tiêu huy động vốn từ khu vực tư nhân.

Lãnh đạo EU công bố kế hoạch trên ngay sau khi chính quyền Mỹ tuyên bố tạm dừng tất cả viện trợ quân sự cho Ukraine. Quan hệ Mỹ - Ukraine trở nên căng thẳng sau màn “đấu khẩu” giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng vào cuối tuần trước.

“Một kỷ nguyên mới đã đến. Châu Âu đang đối mặt với mối đe dọa hiện hữu ở quy mô mà chúng ta chưa từng chứng kiến trong đời”, bà von der Leyen viết trong thư gửi các lãnh đạo EU, dường như ẩn ý về nguy cơ Washington có thể quay lưng lại với đồng minh châu Âu.

Ngoài các khoản vay, dự thảo mới của EU còn đề xuất thành lập cơ chế mua sắm chung để giảm chi phí, giảm độ manh mún, tăng cường năng lực sản xuất quốc phòng. “Với công cụ này, các nước thành viên có thể mạnh mẽ tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine”, bà von der Leyen khẳng định.

Lãnh đạo EU dự kiến thảo luận về kế hoạch này tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ở Brussels vào ngày 6/3. Tuy nhiên, giới ngoại giao nhận định các bên khó có khả năng đi đến đồng thuận ngay lập tức và sẽ chỉ dừng lại ở mức độ cam kết chính trị.

Lạc Chi