Châu Âu có thể phải cắt giảm các chương trình phúc lợi để tăng ngân sách quân sự

Tập trận hải quân trong khuôn khổ chiến dịch “Gulf” ở Gdynia (Ba Lan), ngày 3/2/2025. (Ảnh: PAP/TTXVN)

Tờ Financial Times ngày 17/3 nhận định việc tăng chi tiêu quân sự sẽ đòi hỏi các quốc gia châu Âu phải giảm các chương trình hỗ trợ xã hội.

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng của Moody's Analytics, đánh giá châu Âu đã được hưởng "cổ tức hòa bình" trong những thập kỷ qua, vốn đã "giải phóng các nguồn lực kinh tế cho đầu tư tư nhân và cho phép các chính phủ tăng cường hỗ trợ cho phúc lợi xã hội và mạng lưới an toàn tài chính."

Tuy nhiên, giai đoạn này đã kết thúc. Châu Âu sẽ phải đáp ứng yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tăng chi tiêu quân sự để đảm bảo an ninh của chính lục địa này.

Theo báo trên, việc trở lại mức chi tiêu quân sự trong những năm 1980 sẽ đòi hỏi phải thay đổi trong chính sách ngân sách và tăng vay nợ của chính phủ. Nhiều quốc gia châu Âu đang đối mặt với mức nợ công ngày càng tăng.

Ở Italy, tỷ lệ nợ công/GDP đã tăng từ 31% trong thập niên 1960 lên 137% vào năm 2024. Tại Pháp và Anh, nợ công cũng vượt quá quy mô nền kinh tế. Kết quả là, chi phí tái vũ trang cuối cùng sẽ đổ lên vai những người đóng thuế ở châu Âu.

Hội đồng châu Âu cho biết các nước EU đã chi khoảng 326 tỷ euro, hay 1,9% GDP, cho quốc phòng trong năm 2024, tăng từ mức 214 tỷ euro năm 2021 và so với trung bình 150 tỷ euro trong 15 năm đến năm 2019.

Tuy nhiên, theo Klaus Vistesen, chuyên gia tại trung tâm phân tích Pantheon Macroeconomics, tính theo các yêu cầu của Mỹ, châu Âu sẽ phải tăng chi tiêu quốc phòng lên 230-460 tỷ euro hằng năm.

Chuyên gia này cho rằng việc chi tiêu quốc phòng thậm chí có thể đỏi hỏi phái áp dụng thuế chiến tranh ở một số nước châu Âu.

Đồng thời, việc cắt giảm chi tiêu chính phủ cho lương hưu và chăm sóc y tế sẽ là một nhiệm vụ đặc biệt khó khăn, do châu Âu là khu vực già nhất thế giới. Khi số dân trong độ tuổi lao động giảm, chi tiêu xã hội chắc chắn sẽ tăng, trong khi thu ngân sách sẽ giảm.

Trước đó, Tổng thống Trump tuyên bố rằng các nước NATO nên tăng chi tiêu quân sự lên 5% GDP. Theo ông Trump, châu Âu phải chịu gánh nặng đảm bảo an ninh của chính mình.

Hôm 14/3, Pháp, Italy và Anh xác nhận đã đặt mua tên lửa phòng không mới sau khi Mỹ đột ngột thay đổi chính sách trong quan hệ với châu Âu.

Các chính phủ châu Âu đang chịu sức ép phải tăng cường năng lực quốc phòng sau khi Tổng thống Donald Trump đặt câu hỏi liệu Mỹ - quốc gia bảo đảm an ninh cho “Lục địa già” kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai - có nên tiếp tục vai trò trung tâm trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hay không./.

(Vietnam+)