Châu Âu: AI đang bị dùng làm vũ khí?

Từ những hình ảnh giả được thiết kế để gây ra nỗi sợ hãi về “cuộc xâm lăng” của người nhập cư cho đến các chiến dịch bôi nhọ khác nhắm vào các nhà lãnh đạo như Emmanuel Macron, các đảng cực hữu và các nhà hoạt động trên khắp Tây Âu có vẻ như đang đi đầu trong việc biến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) thành vũ khí chính trị. Các chuyên gia cho biết cuộc bầu cử Quốc hội châu Âu năm nay là bệ phóng cho chiến dịch do AI tạo ra của phe cực hữu châu Âu và chiến dịch này vẫn tiếp tục phát triển kể từ đó.

Trong tháng 11, vấn đề đã đến tay Hội đồng giám sát độc lập của Công ty Meta của tỷ phú Mark Zuckerberg khi cơ quan này mở cuộc điều tra về nội dung chống nhập cư trên Facebook. Cuộc điều tra của Hội đồng giám sát sẽ xem xét một bài đăng từ một tài khoản người Đức có hình ảnh do AI tạo ra với nội dung chống nhập cư.

Ảnh quảng cáo chính trị của đảng National Rally (Pháp) do AI tạo ra.

Đây là một phần của làn sóng nội dung cánh hữu do AI tạo ra trên các mạng xã hội. Các bài đăng ở những nơi khác từ các thái cực chính trị của châu Âu bao gồm từ việc phe cực hữu Italy triển khai hình ảnh “giống như ảnh chụp” về phụ nữ và trẻ em ăn côn trùng để củng cố thuyết âm mưu về ý định của “giới tinh hoa toàn cầu”, cho đến hình ảnh cực hữu Ireland về một cảnh sát giẫm lên quốc kỳ Ireland và các nhận thức kỳ thị Hồi giáo được lan truyền ngay sau vụ giết người bằng dao ở Southport, Anh.

Việc sử dụng cùng một mô hình và chủ đề và cùng một cách tiếp cận để trình bày và đóng gói hình ảnh trên các nền tảng truyền thông xã hội đã tạo ra một thẩm mỹ chung trên khắp biên giới, cũng như ở EU và Anh. Trong hầu hết mọi trường hợp, các đảng phái và phong trào cực hữu đã tránh sử dụng bất kỳ loại hình mờ hoặc mã định danh nào trên hình ảnh AI, theo các chuyên gia. “Những gì chúng ta đang thấy chỉ là phần nổi của tảng băng chìm vì những gì đến từ các cá nhân và ngoài các kênh chính thức thậm chí còn dữ dội hơn”, Salvatore Romano, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại tổ chức phi lợi nhuận AI Forensics, đơn vị đã kiểm tra kết quả của các đảng phái bao gồm National Rally, Reconquête và Les Patriotes của Pháp, cho biết.

William Allchorn, nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Anglia Ruskin, cho biết tính dễ sử dụng của các mô hình AI đang thu hút một nhóm chính trị cực đoan vốn có thái độ “cơ hội thực dụng” đối với công nghệ mới. Văn bản trên hình ảnh nói rằng mọi người nên ngừng đến Đức vì đất nước này không cần thêm "chuyên gia hiếp dâm tập thể" do chính sách nhập cư của đảng Xanh.

Vào tháng 9/2024, chi nhánh Brandenburg của AfD đã sản xuất các quảng cáo chiến dịch do AI tạo ra, đối lập với một nước Đức lý tưởng có những người tóc vàng và mắt xanh với cảnh những người phụ nữ đeo mạng che mặt đi bộ trên phố và một người vẫy cờ LGBTQ+. Reality Defender, một công ty chuyên phát hiện phần mềm thông tin giả có trụ sở tại Mỹ, cho biết hình ảnh này có thể được tạo ra trong vòng vài phút.

Các nhóm ủng hộ AfD khác trên Facebook mà Guardian thấy sử dụng hình ảnh AI có in khẩu hiệu bài xích người bản địa hoặc bài nhập cư. Một nhóm khác cho thấy một con lợn khổng lồ - một loài động vật bị cấm tiêu thụ thịt trong đạo Hồi - đang đuổi theo một nhóm người mặc trang phục Hồi giáo, với khẩu hiệu "Phiên bản phim Arab của Godzilla".

Tại Anh, sau vụ đâm dao ở Southport, khi một thiếu niên giết chết 3 cô gái trẻ, AI đã được triển khai để quảng bá hình ảnh các cuộc biểu tình và đăng nội dung kỳ thị Hồi giáo, dựa trên những giả định sai lầm về danh tính của kẻ tấn công bị cáo buộc. Một hình ảnh mô tả những người đàn ông có râu mặc trang phục Hồi giáo truyền thống bên ngoài tòa nhà quốc hội, một người vung dao, đằng sau một đứa trẻ đang khóc trong chiếc áo phông in hình Union Jack (quốc kỳ Vương quốc Anh). Dòng tweet có chú thích: “Chúng ta phải bảo vệ con mình!”.

Nhà hoạt động cực hữu Tommy Robinson, tên thật là Stephen Yaxley-Lennon, cũng đã xuất hiện trong các hình ảnh do AI tạo ra và có công nghệ này trên các tài khoản mạng xã hội của riêng mình, bao gồm một bài đăng kỷ niệm ngày D-Day đã thu hút sự chế giễu vì nó cho thấy quân đội Thế chiến thứ hai diễu hành khỏi bãi biển và đi xuống biển.

Tại Pháp, hình ảnh AI tạo ra được xác định là một phần không thể thiếu trong chiến lược vận động của các đảng phái chính trị cực đoan trong cuộc bầu cử châu Âu và lập pháp năm nay tại Pháp. Các bài đăng trên X bao gồm hình ảnh mọi người đang tiến đến bãi biển trên thuyền, được trang trí bằng khẩu hiệu chống nhập cư và video chỉ trích Tổng thống Emmanuel Macron. “Chỉ các đảng cực hữu mới liên tục sử dụng hình ảnh do AI tạo ra để xây dựng trang web của họ và tái hiện các sự kiện chân thực như ảnh chưa từng xảy ra, khiến đây trở thành yếu tố đặc biệt và mang tính chiến lược trong các chiến dịch của họ”, chuyên gia Romano của tổ chức AI Forensics cho biết.

Tại Ireland, mặc dù Ireland không có đảng cực hữu thành công nào phản ánh các đảng ở các quốc gia EU khác, nhưng việc sử dụng AI tạo ra đã tăng vọt trong phong trào đường phố cực hữu mới nổi của đất nước sau các cuộc bạo loạn ở Dublin vào tháng 11/2023. Hình ảnh do AI tạo ra đã nhận được 20 triệu lượt xem. Và, một chiến dịch của đảng cực hữu nhỏ People of Ireland đã bao gồm một bài đăng trên X thừa nhận đã sử dụng hình ảnh do AI tạo ra của một "người ủng hộ", nói rằng anh ta "hầu như không nhận ra" nơi anh ta lớn lên.

Tại Italy, đảng dân túy Lega đã công bố những hình ảnh do AI tạo ra với thông điệp chống lại người chuyển giới và Hồi giáo và một hình ảnh có ông Macron được miêu tả là “lính EU” trong thông điệp chống EU. Các quảng cáo chính trị đã được đăng trên Facebook và Instagram và trên các tài khoản mạng xã hội của lãnh đạo Lega Matteo Salvini cũng sử dụng hình ảnh do AI tạo ra.

Trương Hùng (Tổng hợp)