Châu Á tự tin xung đột Iran-Israel sẽ không ảnh hưởng đến nguồn dầu từ vùng Vịnh?

Báo đài quốc tế rầm rộ đưa tin, bình luận về khả năng xảy ra cuộc chiến Iran-Israel. Ảnh AFP

Các nhà máy lọc dầu châu Á từ lâu đã phát triển khả năng miễn dịch nhất định trước những căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông. Cuộc xung đột hiện nay giữa Iran và Israel cho đến nay vẫn chưa dẫn đến tình trạng thiếu hụt hoặc gián đoạn đáng kể nguồn cung dầu thô ở châu Á. An ninh nguồn cung từ Vịnh Ba Tư vẫn rất quan trọng, nhưng nhiều người trong ngành lọc dầu châu Á tin rằng căng thẳng leo thang sẽ không làm gián đoạn dòng chảy dầu vào khu vực này.

Đông Á đang có lập trường địa chính trị trung lập, theo các giám đốc điều hành quản lý hàng hóa và thương nhân có trụ sở tại Thái Lan, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc. Tính trung lập này ngăn cản Iran và Israel làm gián đoạn thương mại dầu mỏ, vì những hành động như vậy có thể làm tổn hại đến sự ổn định địa chính trị của châu Á, và dẫn đến sự can thiệp của các cường quốc quân sự châu Á.

Triển vọng của các nhà máy lọc dầu châu Á

Iran đe dọa trả đũa bằng cách tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng ở Trung Đông nếu Mỹ hoặc các đồng minh tham gia quân sự vào xung đột với Israel, theo một tuyên bố quân sự phát trên truyền hình nhà nước Iran hôm 1/10.

Tuy nhiên, căng thẳng giữa Israel và Iran khó có thể leo thang đến mức gây ra sự gián đoạn lớn trong việc cung cấp dầu thô sang Đông Á. Những hành động như vậy có thể khiến các cường quốc quân sự lớn của châu Á can thiệp, gây nguy hiểm cho tính trung lập địa chính trị của khu vực.

Một nhà phân tích thị trường dầu thô và dầu ngưng tụ tại một công ty thương mại tổng hợp Nhật Bản có trụ sở tại Singapore cho biết: “4 nước nhập khẩu dầu thô hàng đầu ở châu Á (Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản) cũng là 4 nền kinh tế lớn nhất khu vực và nằm trong số 10 cường quốc quân sự và hải quân hàng đầu thế giới. Đây là điều mà Iran và Israel đều đã biết rõ”.

Tầm quan trọng của dầu mỏ Trung Đông ở châu Á

Dầu thô từ Trung Đông vẫn là thành phần thiết yếu đối với ngành lọc dầu tại Đông Á. Các nhà quản lý lọc dầu ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản cho biết, sự can thiệp ngoại giao và quân sự của Đông Á sẽ là không thể tránh khỏi, nếu nền kinh tế khu vực bị đe dọa nghiêm trọng bởi sự gián đoạn đáng kể đối với nguồn cung dầu và dòng chảy thương mại.

Một quản lý bộ phận giao dịch và tồn kho tại một nhà máy lọc dầu quốc doanh Trung Quốc tuyên bố: “Nếu Trung Quốc phải đối mặt với sự gián đoạn nghiêm trọng trong dòng chảy nhập khẩu dầu, tôi không nghĩ rằng Bắc Kinh sẽ ngồi yên. Các biện pháp rất nghiêm ngặt sẽ được thực hiện, chẳng hạn như các hoạt động quân sự”.

Chiến lược nhập khẩu và an ninh

Mặc dù nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc từ Ả Rập Saudi đã giảm trong năm nay, do các nhà máy lọc dầu ưa thích nguồn dầu giá rẻ của Nga và Iran - thường được ngụy trang dưới dạng hàng hóa xuất xứ từ “Malaysia”, nhưng Trung Quốc, nhà mua dầu thô lớn nhất châu Á, vẫn phụ thuộc vào Trung Đông chiếm hơn một nửa nguồn cung dầu thô từ nước ngoài vào nước này.

Theo dữ liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc, thị phần dầu thô từ Trung Đông trong tổng lượng nhập khẩu của nước này vẫn giữ ở mức 54% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 8.

Hoạt động lọc dầu ở Nhật Bản

Nhiều nhà khai thác vận tải biển quốc tế và các nhà máy lọc dầu châu Á đang tìm cách đảm bảo việc vận chuyển dầu từ phương Tây qua kênh đào Suez, và tiếp tục tránh Biển Đỏ, do nguy cơ bị lực lượng phiến quân Houthi của Yemen tấn công. Trong khi đó, nhà máy lọc dầu Taiyo Oil của Nhật Bản cho biết sẽ tiếp tục nạp dầu thô nhẹ từ cảng Yanbu ở Biển Đỏ của Ả Rập Saudi. Một nguồn tin thương mại của công ty cho biết, Taiyo Oil thường nạp dầu thô siêu nhẹ của Ả Rập Saudi từ Yanbu và là người mua duy nhất của loại dầu này ở châu Á.

Thích ứng với rủi ro an ninh

Bất chấp rủi ro an ninh cao, Taiyo Oil sẵn sàng chấp nhận rủi ro bằng cách sử dụng các tàu “được gắn cờ trung lập” để vận chuyển dầu thô nhẹ của Ả Rập Saudi, theo Takahiro Yamamoto, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Taiyo Oil, cho biết tại Hội nghị Thị trường Dầu Châu Á-Thái Bình Dương 2024, do S&P Global Commodity Insights tổ chức vào ngày 9/9.

Ông Yamamoto cho biết thêm, mặc dù Taiyo Oil đã đa dạng hóa nguồn cung cấp dầu thô nhẹ, đặc biệt là ở Đông Nam Á và phụ thuộc vào đối tác thương mại mạnh mẽ trong khu vực là Petronas, nhưng công ty này sẽ không ngừng hoàn toàn việc nhập khẩu dầu thô siêu nhẹ của Ả Rập Saudi qua tuyến vận chuyển Biển Đỏ.

Nhật Bản phụ thuộc nhiều vào dầu thô Trung Đông, là nước nhập khẩu dầu thô lớn thứ 4 ở châu Á. Theo dữ liệu mới nhất của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, nước này đã nhập khẩu 2,19 triệu thùng mỗi ngày từ các nhà cung cấp ở Vịnh Ba Tư trong 8 tháng đầu năm, chiếm hơn 96% tổng lượng dầu thô nhập khẩu trong giai đoạn này.

Đánh giá thị trường dầu mỏ

Platts, một bộ phận của Commodity Insights, đã đánh giá mức chênh lệch giữa giá dầu thô Dubai tháng tới và giá hoán đổi dầu thô Dubai cùng tháng ở mức 1,5 USD/thùng vào ngày 1/10, so với mức chênh lệch trung bình là 2,02 USD/thùng vào tháng 9. Khoảng cách này được coi là chỉ số cho thấy cấu trúc thị trường dầu thô Dubai và được coi là yếu tố chính trong tính toán giá bán chính thức hàng tháng của các nhà khai thác lớn ở Trung Đông.

Nh.Thạch

AFP