Chàng trai 'vàng' xứ Nghệ chinh phục đỉnh cao Olympic hóa học quốc tế Mendeleev

Nỗ lực và khát vọng chinh phục

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có ba anh em ở TP Vinh, Nguyễn Ngô Đức sớm bộc lộ niềm đam mê đặc biệt với hóa học.

Những năm tháng tuổi thơ của em gắn liền với sự vắng mặt thường xuyên của bố mẹ, mẹ là giáo viên công tác xa, bố thường xuyên đi công trình khiến Đức cùng các anh em chủ yếu sống dưới sự chăm sóc của ông bà.

Nguyễn Ngô Đức trong phút giây giành chiến thắng tại Kỳ thi "Olympic Hóa học quốc tế Mendeleev". Ảnh: GĐCC

Chính môi trường đó đã sớm rèn cho cậu học trò nhỏ tinh thần tự lập, kỷ luật và ý chí kiên cường, những phẩm chất trở thành nền tảng cho hành trình chinh phục tri thức sau này.

Là học sinh lớp chuyên Hóa khóa 51 Trường THPT chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An), Nguyễn Ngô Đức là một trong số ít học sinh giành giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hai năm liên tiếp (lớp 11 và lớp 12).

Thành tích ấy giúp em lọt vào vòng 2 tuyển chọn đội tuyển Olympic quốc gia. Tuy nhiên, dù có nền tảng vững chắc, cả hai lần Đức đều không được chọn vào đội hình chính thức dự Olympic Hóa học quốc tế để lại nhiều tiếc nuối cho bản thân, thầy cô và gia đình.

Những lúc đó, mẹ chính là người luôn ở bên động viên, tiếp thêm tinh thần cho em. Không nản lòng, Đức tự nhủ: “Thua keo này, bày keo khác”. Và khi có cơ hội tham gia Kỳ thi Olympic Hóa học Mendeleev, đấu trường được mệnh danh là khốc liệt nhất hành tinh em đã dồn hết quyết tâm, nỗ lực để không còn phải tiếc nuối thêm lần nào nữa.

Nguyễn Ngô Đức bên gia đình và thầy cô trong Lễ đón Đội tuyển Việt Nam tham dự Kỳ thi "Olympic Hóa học quốc tế Mendeleev". Ảnh: GĐCC

Năm lớp 11, Đức từng góp mặt trong đội tuyển Việt Nam dự Olympic Hóa học Mendeleev và mang về tấm Huy chương Bạc.

Dù thành tích ấy không hề nhỏ, nhưng với Đức vẫn là một kết quả chưa trọn vẹn. “Em không chấp nhận dừng lại ở vị trí thứ hai. Mình từng thất bại, thì càng có lý do để quay lại và chứng minh khả năng thật sự”, Đức chia sẻ.

Vì thế, khi đứng trước lựa chọn giữa hai kỳ thi quốc tế vào năm lớp 12, Olympic Hóa học Mendeleev tại Brazil và Olympic Abu Rayhan Biruni tại Uzbekistan, Đức không ngần ngại chọn con đường khó hơn là quay lại “đấu trường xưa”, nơi em từng dở dang ước mơ với quyết tâm giành Huy chương Vàng.

Giành vinh quang "đấu trường" quốc tế

Cuộc thi năm nay diễn ra tại thành phố Belo Horizonte với lịch trình dày đặc và múi giờ chênh lệch khiến cả đoàn Việt Nam rơi vào trạng thái mệt mỏi ngay khi đặt chân đến Brazil.

Bước vào vòng thi lý thuyết đầu tiên trong tình trạng thiếu ngủ, Đức gặp nhiều trở ngại. Chỉ khi bước sang phần thi thực hành, thế mạnh của mình, em mới dần lấy lại sự tập trung và nhịp độ quen thuộc.

Nguyễn Ngô Đức cùng đoàn giáo viên và học sinh tham gia Kỳ thi "Olympic Hóa học quốc tế Mendeleev". Ảnh: GĐCC

Mỗi vòng thi kéo dài tới 5 tiếng với nội dung đa dạng, không chỉ kiểm tra kiến thức phổ thông mà còn đòi hỏi khả năng tích hợp kiến thức các ngành liên quan.

Đức thừa nhận, đề thi năm nay đặc biệt "khó nhằn" với những bài toán ứng dụng sâu sắc, chỉ cần sơ sẩy một bước là có thể đi chệch toàn bộ hướng giải. Em biết cơ hội chỉ còn một lần, nên dặn mình phải bình tĩnh.

Khoảnh khắc thí sinh đến từ Việt Nam được xướng lên trong đêm công bố kết quả là một ký ức không thể quên. Cả khán phòng như vỡ òa khi Nguyễn Ngô Đức, chàng trai đến từ xứ Nghệ giương cao lá cờ đỏ sao vàng bước lên bục vinh quang.

"Em như vỡ òa. Đó là khoảnh khắc hạnh phúc và xúc động đến mức không thể nói thành lời. Không phải vì danh hiệu, mà vì cuối cùng em đã làm được điều mình hứa với chính mình từ một năm trước", Đức nhớ lại, nụ cười tươi rạng rỡ.

Đằng sau ánh hào quang chiến thắng là hành trình không ngơi nghỉ của cậu học trò xứ Nghệ, những đêm miệt mài bên trang sách, những chuyến tàu xuyên đêm từ Vinh ra Hà Nội để kịp buổi học cùng đội tuyển quốc gia, và cả những ngày căng mình trước hàng loạt phản ứng hóa học cùng công thức dài đến chóng mặt.

Nhưng với Đức, lớn hơn cả là sự đồng hành lặng lẽ của gia đình, nơi có người mẹ làm giáo viên dạy Toán, luôn là điểm tựa vững chắc nhất. “Tôi không gây áp lực nhưng luôn dạy con nghiêm túc, biết quý trọng thời gian và công sức”, cô Ngô Thị Thanh Hương, mẹ của Đức chia sẻ.

Thầy Lê Văn Tú, người trực tiếp giảng dạy và dẫn dắt Đức trong đội tuyển Hóa học không giấu được tự hào khi nhắc đến cậu học trò đặc biệt: “Đức có tư duy logic sắc sảo, làm việc cẩn thận, cầu thị. Em không ngại thử thách, sẵn sàng làm lại từ đầu nếu thất bại. Tấm Huy chương Vàng lần này là kết quả của nghị lực vượt qua chính mình, một tinh thần đáng quý”.

Nguyễn Ngô Đức cùng đoàn giáo viên và học sinh tham gia Kỳ thi "Olympic Hóa học quốc tế Mendeleev". Ảnh: GĐCC

Kỳ thi Olympic Hóa học Mendeleev từ lâu đã được biết đến là một trong những cuộc thi học thuật khắc nghiệt nhất thế giới dành cho học sinh phổ thông.

Không chỉ là nơi phát hiện tài năng, đây còn là đấu trường để học sinh các nước giao lưu, hợp tác và khẳng định vị thế của nền giáo dục quốc gia. Kỳ thi năm nay quy tụ 192 thí sinh từ 40 quốc gia, trong đó có nhiều nền giáo dục hàng đầu như Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc...

Thí sinh phải vượt qua 3 vòng thi liên tiếp trong 3 ngày, gồm 2 vòng lý thuyết và 1 vòng thực hành; mỗi vòng kéo dài liên tục trong 5 giờ.

Trong một thế giới mà công nghệ và tri thức thay đổi không ngừng, thành tích của Nguyễn Ngô Đức không chỉ là niềm tự hào cá nhân, mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng hội nhập của thế hệ trẻ Việt Nam.

Kỳ thi Olympic Hóa học Mendeleev, mang tên nhà khoa học người Nga Dmitri Mendeleev, người sáng lập bảng tuần hoàn các nguyên tố, là một trong những cuộc thi khoa học lâu đời và uy tín nhất thế giới, dưới sự bảo trợ của UNESCO.

Từ năm 2023, kỳ thi được tổ chức trong khuôn khổ Thập kỷ Khoa học và Công nghệ của Nga, thuộc sáng kiến "Khoa học chiến thắng".

Đoàn học sinh Việt Nam tham gia theo lời mời của Bộ Giáo dục Liên bang Nga, với các thí sinh được tuyển chọn từ kỳ thi Olympic quốc gia và quốc tế năm 2025 do Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG Hà Nội phụ trách tập huấn và tổ chức.

PHẠM NGÂN