'Chăm sóc bản thân thật sự': Cuốn sách 'chữa lành' cho phụ nữ

Bằng trải nghiệm sâu sắc của bản thân và với kiến thức, tâm huyết của một bác sĩ tâm thần, tác giả Pooja Lakshmin đã chia sẻ với người đọc như vậy trong quyển sách “Chăm sóc bản thân thật sự” của mình.

Bạn có bị thao túng bởi chăm sóc bản thân giả tạo?

Là một bác sĩ chuyên về sức khỏe tâm thần của nữ giới, đã điều trị cho rất nhiều phụ nữ bị kiệt sức, tuyệt vọng, trầm cảm và lo âu, Pooja Lakshmin cho rằng gần đây chúng ta thường xuyên bắt gặp khái niệm “chăm sóc sức khỏe bản thân” được phổ biến trên mạng xã hội hoặc trong văn hóa tiêu dùng - Từ phương pháp thanh lọc bằng nước trái cây, lớp yoga, đến mua đồ xa xỉ, spa đắt tiền, đến các lớp học hoặc nghỉ dưỡng tốn kém… được xem như “liều thuốc chữa bách bệnh” cho hầu hết các vấn đề của phụ nữ.

Tuy nhiên, theo tác giả, nhiều phương pháp chỉ mang tính giả tạo, sáo rỗng, không giải quyết được gốc rễ vấn đề; không chỉ cá nhân mà còn là các vấn đề xã hội như áp lực công việc, bất bình đẳng kinh tế, bất bình đẳng trong gia đình, phân biệt giới tính… Khi tập trung vào những phương pháp chăm sóc bản thân giả tạo, chúng ta đã hiểu sai hoàn toàn về khái niệm chăm sóc bản thân. Đồng thời, tác giả cũng hướng dẫn người đọc phương pháp chăm sóc bản thân thực thụ (real self-care) dựa trên các mục tiêu, giá trị, nhu cầu thực sự của bản thân.

Để biết cách chăm sóc bản thân thật sự, chúng ta cần nhận thức được cảm xúc: hiểu được mình đang gặp áp lực gì, đang cảm thấy gì, hiểu được điều gì làm mình hạnh phúc; hiểu được các giá trị cốt lõi, ưu tiên cho các giá trị quan trọng của bản thân khi đưa ra các quyết định, chứ không phải chạy theo sự kỳ vọng của người khác.

Từ đó, chúng ta biết cách thiết lập các ranh giới bảo vệ mình, như học cách nói không với những điều không cần thiết, biết cách bảo vệ năng lượng, thời gian, không gian riêng của mình Cuối cùng là biết cách tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng, các chuyên gia, bạn bè, người thân, gia đình.

Theo tác giả, các giá trị không chỉ định hình cách bạn muốn sống cuộc đời mình, mà còn là lý do đằng sau những quyết định bạn đưa ra. Mỗi người chúng ta đều có những bộ giá trị khác nhau. Việc kết nối với các giá trị của bạn sẽ giúp bạn cảm nhận, và việc có thể cảm nhận những cảm xúc của mình là có tác động rất quan trọng trong quá trình thực hành chăm sóc bản thân thực thụ.

Bạn cần xây dựng danh sách giá trị, biết cách chọn giá trị ưu tiên. Việc đưa ra một quyết định rõ ràng và hiểu lý do vì sao bạn đưa ra quyết định này sẽ khiến bạn tràn trề năng lượng. Khi có thể chủ động đưa ra lựa chọn thay vì cảm thấy như cuộc sống buộc bạn phải chọn, đó là lúc bạn đang thực hành chăm sóc bản thân thực thụ.

Làm gì để có thể chăm sóc bản thân thực thụ?

Pooja Lakshmin không chỉ đưa ra các khái niệm, mà còn nêu nhiều dẫn chứng sinh động từ thực tế đời sống; chia sẻ với người đọc những công cụ thiết thực, các chiến lược cụ thể để người đọc có thể thực hành tạo ra những thay đổi tích cực.

Những thay đổi đó, theo tác giả, không chỉ để tự bảo vệ mình mà còn để thay đổi những hệ thống không giúp ích cho phụ nữ. Để thuyết phục thêm, tác giả dẫn lời của Angela Davis “Bất cứ ai muốn tạo ra sự thay đổi trên thế giới đều phải học cách chăm sóc bản thân”.

Để giúp mỗi người giành lại quyền kiểm soát bản thân, tác giả đã hệ thống bốn nguyên tắc và giới thiệu một La bàn chăm sóc bản thân thực thụ.

Bốn nguyên tắc đó là: Chăm sóc bản thân thực thụ đòi hỏi sự rõ ràng về ranh giới và vượt qua cảm giác tội lỗi (khi ưu tiên bản thân). Chăm sóc bản thân thực thụ có nghĩa là đối xử với bản thân bằng lòng trắc ẩn. Chăm sóc bản thân thực thụ giúp bạn sống đúng với bản chất con người mình. Chăm sóc bản thân thực thụ là sự khẳng định quyền tự chủ.

Theo tác giả, chăm sóc bản thân thực thụ đưa bạn đến gần hơn với chính mình. Hãy hướng vào bên trong thay vì tìm kiếm ở bên ngoài. Hãy sử dụng các giá trị của bạn để hiểu rõ hơn về những gì bạn muốn và cần, để có được một cuộc sống trọn vẹn. Chăm sóc bản thân thực thụ là một cách để làm chủ cuộc đời. Theo đó, bạn sẽ giành lại những thứ thuộc về bạn và tạo nên sự thay đổi.

Các hệ thống xã hội vốn luôn đề cao các khuôn mẫu và xem nhẹ ý nghĩa sống cũng như hy vọng của chúng ta, khiến chúng ta tin rằng mình không có khả năng thay đổi hệ thống. Nhiệm vụ của chúng ta là vững tâm định hình lại câu chuyện về sức mạnh của mình. Bằng cách này, chúng ta có thể giữ quyền tự chủ và thực hiện những thay đổi cần thiết trong các mối quan hệ, nơi làm việc và hệ thống của chúng ta.

La bàn chăm sóc bản thân thực thụ được tác giả xây dựng dựa trên ba câu hỏi: làm gì, như thế nào và tại sao. Nó giúp chúng ta định hướng rõ nhu cầu, mục tiêu chăm sóc bản thân thực thụ. Và đây là lời khuyên: Hãy sử dụng La bàn chăm sóc bản thân thực thụ để định hướng cho các quyết định hằng ngày về cách bạn sử dụng thời gian và năng lượng của mình, cũng như khi bạn cân nhắc những quyết định lớn hơn trong cuộc sống. Hãy kiên trì thực hiện La bàn đó. Và hãy nhớ rằng chăm sóc bản thân thực thụ không phải là một việc phải làm. Đó là một cách sống.

Quá trình hồi phục và giúp bệnh nhân mình chữa trị theo phương pháp chăm sóc bản thân thật sự đã giúp tác giả nhận ra rằng: sức mạnh được hình thành từ những nghịch cảnh tàn khốc nhất trong cuộc đời. Chăm sóc bản thân thực thụ có nghĩa là trân trọng cả niềm hi vọng lẫn nỗi đau.

Cuối quyển sách, tác giả trải lòng với người đọc: Là phụ nữ, chúng ta luôn phải sống trong tình trạng căng thẳng và lo lắng, phải đấu tranh giữ lấy chính mình giữa cơn bão đang dồn ép chúng ta từ bỏ và đầu hàng. Chăm sóc bản thân giả tạo khiến chúng ta như đang vùng vẫy giữa biển- kiệt sức, mệt mỏi và tuyệt vọng. Ngược lại, chăm sóc bản thân thực thụ, tình thế sẽ thay đổi và chúng ta sẽ nhận ra được sức mạnh tiềm ẩn của mình.

First News -Trí Việt/VOV.VN