CEO Intel từ chức: Ông lớn công nghệ Mỹ khủng hoảng trước sức ép từ Nvidia và TSMC

Quyết định này được đưa ra sau khi hội đồng quản trị của công ty mất niềm tin vào chiến lược đầy tham vọng nhưng chưa hiệu quả của ông để xoay chuyển tình thế cho Intel. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt lớn đối với gã khổng lồ công nghệ từng thống trị thị trường chip toàn cầu, nhưng hiện tại đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức trong cuộc cạnh tranh khốc liệt.

CEO Intel Pat Gelsinger - Ảnh: Reuters

Gelsinger đảm nhận vị trí CEO Intel vào tháng 2.2021 trong bối cảnh công ty sa sút sau nhiều năm sai lầm về chiến lược và vận hành. Là nhân viên lâu năm của Intel từ năm 18 tuổi, Gelsinger được kỳ vọng sẽ khôi phục lại vị thế dẫn đầu của công ty trong ngành sản xuất chip. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông đã nhanh chóng trở thành tâm điểm của những tranh cãi khi Intel không đạt được những tiến bộ cần thiết trong bối cảnh các đối thủ như TSMC và Nvidia đang tăng trưởng mạnh mẽ.

Kế hoạch tái cấu trúc của Gelsinger, được công bố vào giữa năm 2021, tập trung vào việc biến Intel thành một công ty sản xuất theo hợp đồng nhằm cạnh tranh trực tiếp với TSMC. Đồng thời, Intel cũng đặt mục tiêu đưa sản xuất chip tiên tiến trở lại Mỹ, với sự hỗ trợ từ các khoản trợ cấp lớn của chính phủ. Tuy nhiên, tiến độ chậm chạp và các khó khăn trong thực hiện đã khiến hội đồng quản trị Intel ngày càng mất kiên nhẫn. Trong một cuộc họp gần đây, hội đồng đã buộc Gelsinger phải lựa chọn giữa việc tự nguyện từ chức hoặc bị cách chức. Cuối cùng, ông chọn từ chức.

Một trong những dấu ấn quan trọng trong nhiệm kỳ của Gelsinger là việc ông cam kết đầu tư 20 tỉ USD để xây dựng một loạt nhà máy sản xuất chip ở bang Ohio. Đây được xem là nỗ lực nhằm khôi phục vị thế của Intel trên bản đồ sản xuất bán dẫn toàn cầu. Tuy nhiên, khoản đầu tư này diễn ra đúng lúc thị trường PC và máy tính xách tay sụt giảm mạnh sau đại dịch, khiến biên lợi nhuận của Intel rơi xuống mức thấp kỷ lục.

Dưới thời Gelsinger, Intel cũng tăng cường chi tiêu để mở rộng lực lượng lao động lên tới 132.000 người, một con số cao kỷ lục. Tuy nhiên, kết quả tài chính không mấy khả quan. Cổ phiếu Intel đã mất hơn 60% giá trị trong nhiệm kỳ của ông, và công ty bị loại khỏi chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones. Những khó khăn này không chỉ làm suy yếu lòng tin của các nhà đầu tư mà còn khiến ban lãnh đạo chia rẽ sâu sắc.

Hơn nữa, kế hoạch phát triển chip trí tuệ nhân tạo (AI) của Intel cũng không đạt được kỳ vọng. Trong khi Nvidia tiếp tục thống trị thị trường AI với các sản phẩm GPU tiên tiến, Intel lại không đưa ra được một đối thủ cạnh tranh hiệu quả. Những sản phẩm như chip Gaudi, vốn được quảng cáo là giải pháp thay thế cho Nvidia, không tạo ra tác động đáng kể trên thị trường.

Gelsinger cũng gặp phải nhiều chỉ trích liên quan đến cách tiếp cận trong quan hệ đối tác. Một ví dụ đáng chú ý là mối quan hệ căng thẳng giữa Intel và TSMC. Trong một phát biểu vào năm 2021, Gelsinger ám chỉ rằng việc dựa quá nhiều vào TSMC, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, là một rủi ro lớn. Tuyên bố này không chỉ khiến TSMC khó chịu mà còn dẫn đến việc công ty này cắt giảm các ưu đãi dành cho Intel, làm tăng đáng kể chi phí sản xuất.

Trong khi đó, Gelsinger liên tục thúc đẩy tầm nhìn về việc Intel trở thành một xưởng đúc đẳng cấp thế giới, cung cấp chip cho các công ty lớn như Microsoft và Amazon. Tuy nhiên, mô hình này đòi hỏi lượng đơn đặt hàng lớn để đạt được lợi nhuận, điều mà Intel chưa thể đạt được. Sự thiếu tiến triển rõ ràng trong lĩnh vực này càng làm gia tăng áp lực từ hội đồng quản trị.

Sự ra đi của Gelsinger đã để lại một khoảng trống lớn trong ban lãnh đạo của Intel. Hiện tại, công ty đã bổ nhiệm giám đốc tài chính David Zinsner và giám đốc điều hành cấp cao Michelle Johnston Holthaus làm đồng CEO tạm thời trong khi tiến hành tìm kiếm một CEO lâu dài. Đây là một giai đoạn chuyển giao quan trọng, khi Intel cần đưa ra những quyết định chiến lược để khắc phục những sai lầm trong quá khứ và đối mặt với những thách thức phía trước.

Một trong những thách thức lớn nhất mà người kế nhiệm phải đối mặt là sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt từ các đối thủ. Nvidia, với sự dẫn đầu trong lĩnh vực AI, đã trở thành công ty công nghệ giá trị nhất trên thế giới, với trị giá thị trường lớn hơn Intel gấp 30 lần. Trong khi đó, TSMC tiếp tục củng cố vị trí thống trị trong lĩnh vực sản xuất chip tiên tiến, cung cấp sản phẩm cho các công ty lớn như Apple, AMD và Qualcomm.

Mặc dù Gelsinger không thể hoàn thành sứ mệnh của mình, nhưng một số di sản của ông có thể trở thành nền tảng cho sự phục hồi của Intel trong tương lai. Việc đầu tư vào các nhà máy sản xuất mới và nỗ lực đưa sản xuất chip trở lại Mỹ là những bước đi táo bạo và phù hợp với chiến lược dài hạn nhằm giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Hơn nữa, sự hỗ trợ từ chính phủ Mỹ, gồm cả khoản trợ cấp gần 8 tỉ USD gần đây, mang lại cho Intel cơ hội tiếp tục đổi mới và cạnh tranh.

Frank Yeary, Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Intel nhấn mạnh: "Mặc dù chúng tôi đã đạt được một số tiến bộ, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để khôi phục niềm tin của nhà đầu tư".

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Intel cần một nhà lãnh đạo mới với tầm nhìn chiến lược rõ ràng và khả năng thực hiện mạnh mẽ. Người kế nhiệm Gelsinger sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn, từ việc tái cấu trúc tổ chức đến định hình lại chiến lược sản phẩm, để đảm bảo Intel không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong bối cảnh ngành công nghệ ngày càng biến động.

Hoàng Vũ