Cầu thủ trẻ Việt Nam bao giờ mới lại xuất ngoại?

Từ chuyện của Đình Bắc

Đúng thời điểm này 1 năm trước, câu chuyện chuyển nhượng xoay quanh tiền vệ Nguyễn Đình Bắc ầm ĩ trên giới truyền thông và mạng xã hội. Cầu thủ sinh năm 2004 nhất quyết từ chối ký hợp đồng với Hà Nội FC, dù rằng anh đã đến tập luyện ít ngày tại đại bản doanh của CLB. Chủ tịch, Tổng giám đốc và Giám đốc điều hành của Hà Nội FC đều gặp Đình Bắc để thương thảo. HLV Daiki Iwamasa đánh giá rất cao triển vọng của tiền vệ chuyển tới từ Quảng Nam. Báo chí khi đó còn khẳng định Đình Bắc được tự đề xuất mức lương theo nguyện vọng.

Đình Bắc không thể đến J.League theo nguyện vọng.

Tuy nhiên, tiền vệ này nhất quyết không ký hợp đồng với Hà Nội FC. Nhiều tờ báo khi đó chia sẻ, lý do khiến Đình Bắc và Hà Nội FC không tìm được tiếng nói chung là bởi cả hai bất đồng về thời hạn hợp đồng. Đình Bắc chỉ muốn chơi cho đội bóng Thủ đô nửa mùa giải, thay vì 1,5 năm như trên điều khoản. Trong khi đó, Hà Nội FC muốn giữ chân Đình Bắc nhiều hơn như thế. Sau này, một thông tin uy tín khác tiết lộ, lý do thứ 2 khiến cầu thủ này không ký hợp đồng với Hà Nội FC đến từ điều khoản giải phóng. Theo đó, nếu 1 đội bóng muốn có Đình Bắc, họ sẽ phải chi ra tới vài chục tỷ đồng.

Không muốn bản thân bị "trói chân" tại Hà Nội FC, Đình Bắc nhất quyết đòi về Quảng Nam với nguyện vọng tiếp tục cống hiến, bất chấp HLV Văn Sỹ Sơn liên tục đăng đàn trách cậu học trò ảo tưởng, hay bị mê hoặc bởi những lời đường mật của người đại diện hay môi giới.

Ẩn khuất trong câu chuyện này đúng là có sự hiện diện của bên thứ 3. Thực tế ngay sau khi chơi hay trong trận Việt Nam gặp Nhật Bản, Đình Bắc đã nhận được sự quan tâm của Kashima Antlers. Trước đó, đội bóng này thực ra đã "bắt sóng" thị trường cầu thủ Việt Nam, thông qua một vài lời đề nghị. Nhưng phải đến khi Đình Bắc trở thành hiện tượng tại VCK ASEAN Cup 2023, Kashima Antlers mới thật sự nghiêm túc. Họ muốn đưa Đình Bắc đến Nhật Bản, có thể là tiếp tục để anh xuống chơi J.League 2 theo diện cho mượn một thời gian để tích lũy. Đổi lại, Kashima Antlers sẽ cho cầu thủ này hưởng mức lương 8.000 USD (khoảng hơn 200 triệu đồng) cùng một số chế độ theo tiêu chuẩn ở J.League.

Tất nhiên, câu chuyện sau cùng không thành. Đình Bắc không đến Hà Nội cũng chẳng xuất ngoại sang Nhật Bản. Anh cũng mắc kẹt tại Quảng Nam một thời gian trước khi CLB Công an Hà Nội vào cuộc. Bằng một số cuộc nói chuyện ở tầm thượng tầng, cầu thủ này đã chuyển tới đội bóng ngành Công an vào tháng 4/2024, khép lại phi vụ chuyển nhượng phức tạp bậc nhất lịch sử và tiêu tốn giấy mực của báo chí suốt 1 tháng.

Vấn đề xuất ngoại của cầu thủ trẻ Việt Nam

Câu chuyện của Đình Bắc thực ra không chỉ dừng lại ở bản thân anh hay CLB Hà Nội, Quảng Nam. Mở rộng hơn, điều đó là vấn đề của cả V.League lẫn bóng đá Việt Nam. Sau trường hợp của Đoàn Văn Hậu năm 2019 với việc sang Heerenveen theo dạng cho mượn, Việt Nam không có thêm một trường hợp nào xuất ngoại ở độ tuổi teen cho tới hiện nay. Họa chăng vào cuối năm 2024, thủ môn Ngô Tùng Hân, ở tuổi 22, được CLB Đà Nẵng cho sang Singapore với bản hợp đồng kéo dài 4 tháng!

Như chi tiết trong vấn đề hợp đồng từ Đình Bắc, các CLB V.League luôn muốn "trói chân" tài năng trẻ càng lâu càng tốt. Họ có thể đưa ra một thời hạn hợp đồng kéo dài đến năm 23, 25 hoặc thậm chí 27 tuổi với "gà nhà". Họ cũng có thể đưa ra một điều khoản với số tiền giải phóng hợp đồng lên tới cả chục tỷ đồng. Thực tế, một cầu thủ rất giỏi của Việt Nam thực sự đã được liên hệ bởi Getafe từ Tây Ban Nha. Nhưng trước khi lên máy bay, anh đã nhận cuộc gọi từ phía đội bóng, với yêu cầu phải đáp ứng đủ số tiền theo điều khoản giải phóng thì mới có thể xuất ngoại. Sau cùng, cầu thủ ấy lại phải tiếp tục chơi bóng ở V.League.

Mới đây, trong một cuộc trò chuyện với báo giới, cựu hậu vệ Patrick Owomoyela của Dortmund khẳng định xuất phát điểm ở tuổi 15-17 ở cầu thủ Việt Nam không thua kém các quốc gia châu Á và xấp xỉ trình độ tại châu Âu. Nhưng về lâu dài, ở môi trường có tính cạnh tranh không bằng, đẳng cấp của cầu thủ Việt Nam sẽ có phần chênh lệch so với những gương mặt ở những giải đấu lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu.

Song việc cầu thủ Việt Nam xuất ngoại sớm để có môi trường đủ cạnh tranh là điều không dễ dàng. Quy định của FIFA không cho phép cầu thủ xuất ngoại dưới 18 tuổi nếu không có sự bảo hộ và đồng hành từ phụ huynh, người giám hộ hợp pháp. Nhưng ở mốc 18-19 tuổi, các cầu thủ đã sớm bị "trói chân" bằng những bản hợp đồng đào tạo trẻ hay hợp đồng chuyên nghiệp có điều khoản cống hiến từ các CLB V.League.

Đó cũng là lý do mà ngay cả khi xuất ngoại, họ cũng chỉ có thể chơi cho CLB nước ngoài với bản hợp đồng cho mượn hữu hạn. Hẳn nhiên, khi không phải thứ tài sản có thể sở hữu và nâng tầm giá trị theo tương lai, các đội bóng tại châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng chẳng thể mặn mà mà "phô" hết bài vở hay tận dụng tối ưu nguồn lực của cầu thủ Việt Nam.

Vòng luẩn quẩn của bóng đá Việt Nam trong câu chuyện xuất ngoại vẫn đang diễn ra mà chưa có giải pháp hợp lý. Đội bóng nước ngoài không thể chi tiền tấn để giải phóng hợp đồng cho một cầu thủ đến từ môi trường bóng đá thấp hơn. Trong khi cầu thủ cũng không thể mạo hiểm chi ra số tiền khổng lồ để giải phóng hợp đồng và sẵn sàng sang nước ngoài, trong bối cảnh yếu tố rủi ro nhiều hơn là an toàn…

An Khánh