Câu chuyện Chagee: Từ Vân Nam ra thế giới và cỗ máy nhượng quyền tạo gần nửa tỷ USD doanh thu

Khởi đầu từ một thương hiệu trà ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) vào năm 2017, Chagee đã vươn mình trở thành một thế lực toàn cầu trong ngành đồ uống. Đằng sau tốc độ mở rộng nhanh chóng và những con số tài chính ấn tượng là một mô hình kinh doanh dựa gần như hoàn toàn vào nhượng quyền, một chiến lược cho phép phát triển thần tốc nhưng cũng đi kèm những bài toán vận hành phức tạp.

Cận cảnh cửa hàng đầu tiên của Chagee tại Việt Nam. Ảnh: TL

Cận cảnh cửa hàng đầu tiên của Chagee tại Việt Nam. Ảnh: TL

Trong bối cảnh thị trường chuỗi cà phê và trà sữa toàn cầu ngày càng cạnh tranh, sự trỗi dậy của các thương hiệu đến từ châu Á đã định hình lại cuộc chơi. Một trong những đại diện tiêu biểu nhất cho làn sóng này là Chagee (mã niêm yết: CHA trên sàn NASDAQ, Mỹ). Được thành lập vào năm 2017, Chagee đã có một hành trình phát triển nhanh chóng, từ một thương hiệu địa phương trở thành một tập đoàn toàn cầu với hàng nghìn cửa hàng.

Câu chuyện kinh doanh của Chagee là một ví dụ điển hình về việc xây dựng thương hiệu dựa trên một sản phẩm đặc trưng và nhân rộng quy mô thông qua một mô hình được tính toán kỹ lưỡng.

Những con số biết nói về sức khỏe tài chính

Để hiểu quy mô của Chagee, cần nhìn vào các dữ liệu tài chính được công bố. Báo cáo tài chính hợp nhất quý 1 năm 2025 là tài liệu gần nhất cung cấp cái nhìn toàn cảnh về hiệu quả hoạt động của công ty.

Theo đó, tổng doanh thu trong kỳ đạt 467,5 triệu USD, một con số thể hiện sự tăng trưởng 35,4% so với cùng kỳ năm 2024. Lợi nhuận ghi nhận trong quý là 93,3 triệu USD, tăng 13,8% so với cùng kỳ năm trước. Một điểm dữ liệu đáng chú ý là sự chênh lệch giữa tốc độ tăng trưởng của doanh thu và lợi nhuận. Việc doanh thu tăng trưởng ở mức 35,4% trong khi lợi nhuận chỉ tăng 13,8% cho thấy chi phí để tạo ra doanh thu đã tăng lên trong kỳ, bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, và chi phí quản lý doanh nghiệp.

Nhìn lại kết quả kinh doanh cả năm 2024, xu hướng tăng trưởng doanh thu của Chagee đã được thể hiện rõ. Công ty liên tục báo cáo các mức tăng trưởng doanh thu hai chữ số qua từng quý, phản ánh nhu cầu cao từ thị trường và việc mở rộng hệ thống không ngừng. Dữ liệu quý 1/2025 tiếp nối xu hướng này, khẳng định đà tăng trưởng của công ty ít nhất là trong giai đoạn đầu năm.

Giải mã "cỗ máy" nhượng quyền - Động cơ tăng trưởng cốt lõi

Nền tảng cho sự phát triển quy mô của Chagee nằm ở mô hình kinh doanh tập trung vào nhượng quyền thương hiệu (franchise). Phân tích cơ cấu hệ thống và nguồn thu cho thấy sự phụ thuộc lớn vào các đối tác.

Tính đến hết ngày 31/03/2025, hệ thống Chagee bao gồm 6.691 cửa hàng trên toàn cầu. Cơ cấu của hệ thống này như sau:

Cửa hàng tự vận hành: Chỉ có 191 cửa hàng. Đây là các cửa hàng do chính Chagee đầu tư và quản lý trực tiếp, thường được sử dụng làm nơi thử nghiệm sản phẩm mới, đào tạo nhân sự và duy trì tiêu chuẩn thương hiệu.

Cửa hàng nhượng quyền: Lên tới 6.490 cửa hàng, chiếm khoảng 97% toàn bộ hệ thống.

Sự thống trị của mô hình nhượng quyền được phản ánh trực tiếp trong cơ cấu doanh thu. Trong tổng số 467,5 triệu USD doanh thu quý 1, có tới 439,5 triệu USD (tương đương 94%) đến từ mảng nhượng quyền.

Nguồn thu từ các đối tác nhượng quyền của Chagee đến từ nhiều cấu phần:

Phí nhượng quyền ban đầu: Khoản phí mà đối tác phải trả để được quyền sử dụng thương hiệu Chagee và mở cửa hàng.

Doanh thu từ bán hàng hóa: Đây là nguồn thu chính và ổn định nhất. Chagee hoạt động như một nhà cung cấp, bán các sản phẩm và nguyên liệu độc quyền (như lá trà, si-rô, công thức pha chế, bao bì) cho toàn bộ hệ thống gần 6.500 cửa hàng nhượng quyền. Điều này không chỉ tạo ra doanh thu mà còn đảm bảo tính nhất quán của sản phẩm trên toàn cầu.

Phí dịch vụ và các khoản khác: Bao gồm các khoản phí liên quan đến đào tạo, marketing, tư vấn và hỗ trợ vận hành.

Mô hình này khác biệt so với các chuỗi như Starbucks, vốn tập trung vào các cửa hàng do công ty sở hữu. Thay vào đó, mô hình của Chagee lại gần hơn với các chuỗi thức ăn nhanh như McDonald's hay Subway, nơi việc mở rộng quy mô được thúc đẩy bởi vốn đầu tư của các đối tác. Điều này cho phép Chagee phát triển nhanh chóng mà không cần huy động một lượng vốn khổng lồ cho việc đầu tư tài sản cố định.

Hành trình vươn ra thế giới

Thị trường quốc tế là một trụ cột quan trọng trong chiến lược tăng trưởng của Chagee. Công ty đã và đang đẩy mạnh sự hiện diện của mình bên ngoài thị trường Trung Quốc, đặc biệt là tại khu vực Đông Nam Á và Bắc Mỹ.

Báo cáo của công ty cho thấy một chỉ số quan trọng: tổng giá trị giao dịch (GMV) tại các thị trường quốc tế trong quý 1/2025 đã tăng 85,3% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ này cao hơn đáng kể so với tốc độ tăng trưởng trung bình của thị trường nội địa.

Đông Nam Á được xác định là khu vực trọng điểm. Chagee đã thiết lập sự hiện diện vững chắc tại Malaysia, Singapore, Thái Lan và gần đây nhất là Indonesia. Các thị trường này có những điều kiện thuận lợi như dân số trẻ, văn hóa tiêu dùng trà sữa phát triển và thu nhập khả dụng ngày càng tăng.

Các số liệu cụ thể từ việc ra mắt ở các thị trường mới cho thấy sức hút ban đầu của thương hiệu:

Tại Indonesia: Cửa hàng đầu tiên khai trương vào giữa tháng 4/2025 đã bán được hơn 10.000 ly sản phẩm chỉ trong 3 ngày đầu tiên.

Tại Mỹ: Việc tiến vào thị trường cạnh tranh bậc nhất thế giới cũng ghi nhận kết quả khả quan. Cửa hàng đầu tiên mở tại Mỹ vào tháng 5/2025 đã bán được hơn 5.000 ly trong ngày khai trương.

Bài học từ thị trường Việt Nam

Thị trường Việt Nam cung cấp một ví dụ thực tế về các yếu tố vận hành mà Chagee phải đối mặt khi mở rộng.

Vào tháng 3/2025, Chagee đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận tại Việt Nam. Nguyên nhân xuất phát từ việc thương hiệu lựa chọn một mặt bằng tại trung tâm Quận 1, TP.HCM. Một số thông tin bất lợi sử dụng các hình ảnh nhạy cảm đã tạo ra các luồng phản ứng trên mạng xã hội, trong đó có nhiều ý kiến kêu gọi không ủng hộ thương hiệu.

Trước phản ứng của công chúng, Chagee đã không khai trương cửa hàng tại địa điểm nói trên. Biển hiệu của thương hiệu đã được gỡ bỏ khỏi mặt bằng. Sau một thời gian im lặng, Chagee đã có thông báo về một địa điểm kinh doanh mới. Cửa hàng chính thức đầu tiên của Chagee tại Việt Nam sau đó đã được mở tại số 59 Nguyễn Đức Cảnh, phường Tân Hưng, Quận 7, TP.HCM. Diễn biến này minh họa cho thực tế rằng các thương hiệu toàn cầu khi vào một thị trường mới cần phải xem xét các yếu tố đặc thù về văn hóa và xã hội của địa phương đó.

Các dữ liệu được công bố cho thấy Chagee là một doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao, với nền tảng tài chính được củng cố bởi mô hình kinh doanh nhượng quyền quy mô lớn. Các báo cáo tài chính trong tương lai sẽ cung cấp thêm thông tin về việc liệu Chagee có thể duy trì được đà tăng trưởng doanh thu hiện tại hay không. Đồng thời, việc thực thi chiến lược mở rộng tại các thị trường quốc tế sẽ tiếp tục là yếu tố chính quyết định sự phát triển dài hạn của thương hiệu trên bản đồ F&B toàn cầu.

Khánh Ly

Nguồn Doanh nhân & Pháp luật: https://doanhnhan.vn/cau-chuyen-chagee-tu-van-nam-ra-the-gioi-va-co-may-nhuong-quyen-tao-gan-nua-ty-usd-doanh-thu-84437.html
Zalo