Cắt giảm kế hoạch vốn đầu tư công nếu không phân bổ hết

Tổng kế hoạch vốn đầu tư công giao năm 2025 là 885.755,52 tỷ đồng. Ảnh: internet

Hơn 77.600 tỷ đồng kế hoạch vốn chưa phân bổ

Theo Bộ Tài chính, tổng kế hoạch vốn đầu tư công giao năm 2025 bao gồm cả kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, kế hoạch vốn cân đối địa phương giao tăng, kế hoạch các năm trước chuyển sang là 885.755,52 tỷ đồng.

Tổng hợp của Bộ Tài chính cho thấy, tổng số vốn đã phân bổ là 798.251,2 tỷ đồng, đạt 96,65% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao (825.922,3 tỷ đồng). Bao gồm ngân sách trung ương là 313.575,7 tỷ đồng (vốn trong nước là 291.323,9 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 22.251,9 tỷ đồng), ngân sách địa phương là 484.675,5 tỷ đồng. Nếu không tính số kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương các địa phương giao tăng, tổng số vốn đã phân bổ là 748.286,39 tỷ đồng, đạt 90,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ đã giao.

Bộ Tài chính đánh giá, trong quá trình phân bổ, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã ưu tiên bố trí vốn cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc, liên vùng, đường ven biển, dự án trọng điểm khác là 116.965,06 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đến ngày 19/02/2025, có 24/47 bộ, cơ quan trung ương và 49/63 địa phương phân bổ chưa hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Tổng số vốn chưa phân bổ chi tiết là 77.635,9 tỷ đồng, chiếm 9,42% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó, vốn ngân sách trung ương là 36.619,2 tỷ đồng, vốn cân đối ngân sách địa phương là 41.016,6 tỷ đồng.

Có nhiều nguyên nhân của việc chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Bộ Tài chính chỉ ra. Đối với nguồn vốn ngân sách trung ương, tính đến thời điểm báo cáo có 24/47 bộ, cơ quan trung ương và 42/63 địa phương chưa phân bổ với số vốn là 36.619,2 tỷ đồng/350.195 tỷ đồng, chiếm 10,46% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Vốn theo ngành, lĩnh vực chưa phân bổ là 34.826,6 tỷ đồng trong đó, vốn trong nước là 32.519,9 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 2.306,7 tỷ đồng.

Số vốn trên chưa được phân bổ do nhiều dự án khởi công mới chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư nên chưa đủ điều kiện bố trí kế hoạch vốn hoặc dự án chờ điều chỉnh bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025; dự án chưa được cấp có thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian bố trí vốn thực hiện; một số dự án ODA chưa ký kết hoặc chờ gia hạn vay nước ngoài. Bên cạnh đó, một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị trả vốn (bao gồm cả vốn trong nước và vốn nước ngoài) do không có nhu cầu sử dụng.

Trong nguồn vốn ngân sách trung ương nêu trên, vốn chương trình mục tiêu quốc gia chưa phân bổ là 1.792,7 tỷ đồng của 01/02 bộ ngành và 23/48 địa phương. Trong đó, một số cơ quan trung ương và địa phương (Ủy ban dân tộc, Tuyên Quang, Yên Bái, Lai Châu, Điện Biên...) không phân cấp theo cơ chế đặc thù có nhiều dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, do đó chưa phân bổ vốn. Một số địa phương phân bổ đến các đơn vị trực thuộc (Lạng Sơn, Lào Cai, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An...) hiện nay đang rà soát lại đối tượng và nội dung hỗ trợ và sẽ tiếp tục phân bổ khi đủ điều kiện theo quy định.

Bên cạnh nguồn ngân sách trung ương, vốn cân đối ngân sách địa phương là 41.016,6 tỷ đồng của 24/63 địa phương chưa phân bổ do địa phương để lại phân bổ sau, chưa phân bổ hết vốn đầu tư từ nguồn thu sử dụng đất, xổ số, bội chi ngân sách địa phương.

Phân bổ hết vốn trước ngày 31/03/2025

Bộ Tài chính cho rằng, việc chưa phân bổ một lượng vốn tương đối lớn đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025. Trong đó, chủ yếu số vốn chưa phân bổ dự kiến bố trí cho các dự án đang hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Đặc biệt, một số bộ, cơ quan trung ương đã phân bổ chi tiết cho các dự án không đủ điều kiện phân bổ và giải ngân như: chưa được phê duyệt dự toán chuẩn bị đầu tư, chưa có quyết định đầu tư, bố trí vượt tổng mức đầu tư đã duyệt, vượt kế hoạch đầu tư công trung hạn, vượt thời gian bố trí vốn… Bộ Tài chính cho biết đã có văn bản kiểm tra, nhận xét chi tiết đến từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị điều chỉnh, hoàn thiện.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện về việc đôn đốc đẩy mạnh phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương phân bổ chi tiết hết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 trong quý I/2025 theo đúng quy định…

Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thành việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các nhiệm vụ, dự án trước ngày 31/03/2025. Đồng thời, tích cực triển khai thực hiện các nhiệm vụ đẩy mạnh tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Sau ngày 31/03/2025, Bộ Tài chính sẽ báo cáo cấp thẩm quyền cắt giảm để điều chuyển cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn năm 2025 để bố trí cho các dự án quan trọng, cấp bách, các dự án hạ tầng chiến lược có khả năng giải ngân.

Đối với các dự án đã hết thời gian thực hiện thuộc thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian bố trí vốn sang năm 2025 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính đề nghị căn cứ quy định tại Điều 57 Luật Đầu tư công năm 2024, khẩn trương đánh giá, hoàn thiện thủ tục kéo dài thời gian bố trí vốn theo thẩm quyền, làm cơ sở để tiếp tục bố trí vốn cho các dự án.

Trần Huyền