Cao tốc TP.HCM - Mộc Bài có nguy cơ lỗi hẹn khởi công

Phối cảnh Trạm thu phí đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài

Mới phê duyệt được 2 dự án thành phần

Tiến độ khởi công các gói thầu chính của Dự án Đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài vào ngày 2/9/2025 có nguy cơ bị ảnh hưởng, nếu các vướng mắc chậm được tháo gỡ. Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (gọi tắt là Ban Giao thông TP.HCM) có báo cáo gửi UBND TP.HCM về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Dự án.

Về tiến độ các gói thầu, Ban Giao thông TP.HCM cho biết, đến nay, mới có 2 trong tổng số 4 dự án thành phần được phê duyệt, gồm dự án thành phần về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua TP.HCM (Dự án thành phần 3) và đoạn qua tỉnh Tây Ninh (Dự án thành phần 4). Đây mới là phê duyệt phương án tổng thể của UBND Thành phố, còn phương án bồi thường tái định cư cụ thể thì chưa được cấp huyện phê duyệt.

Dự án thành phần 1 (phần đường cao tốc) đang trong giai đoạn hoàn tất thủ tục đầu tư. Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi dự kiến được trình thẩm định trong tháng 5 và phê duyệt trong tháng 6/2025. Sau đó, sẽ lựa chọn nhà đầu tư và ký hợp đồng vào tháng 12/2025. Công trình sẽ khởi công vào tháng 1/2026 và hoàn thành, đưa vào khai thác vào cuối năm 2027.

Đối với Dự án thành phần 2 (xây dựng đường gom 2 bên và cầu vượt), các sở, ngành của TP.HCM đang thẩm định dự án theo quy định, dự kiến phê duyệt trong tháng 5/2025 và khởi công vào tháng 9/2025.

Hàng loạt vướng mắc chưa được giải quyết

Đến nay, dù tiến độ các dự án thành phần được kiểm soát, nhưng Dự án Đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài vẫn đang đối mặt với một số khó khăn kỹ thuật và pháp lý.

Khó khăn đầu tiên là phương án thiết kế giao cắt giữa đường cao tốc với kênh dẫn nước N31A (thuộc hệ thống thủy lợi của huyện Củ Chi) hiện chưa được thống nhất. Ban Giao thông đã nghiên cứu phương án xây dựng cầu 3 nhịp vượt kênh và hầm chui tại Tỉnh lộ 2 để đảm bảo lưu thông thủy lợi, phù hợp quy hoạch tổng thể và đề xuất UBND TP.HCM sớm thống nhất chủ trương để tiến hành các bước tiếp theo nhằm kịp tiến độ Dự án.

Đối với công tác thẩm định, phê duyệt Báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM), Ban Giao thông và đơn vị tư vấn đã cung cấp hồ sơ, làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Sau đó, Hội đồng Thẩm định ĐTM của Dự án sẽ thực hiện kiểm tra hiện trường và tổ chức họp để các đơn vị tư vấn báo cáo, giải trình các nội dung liên quan trước khi Hội đồng có báo cáo đánh giá, thẩm định, trình Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt.

Trong thời gian Bộ Nông nghiệp và Môi trường chưa phê duyệt kết quả thẩm định ĐTM của Dự án, Sở Xây dựng kiến nghị UBND Thành phố chấp thuận cho Ban Giao thông hoàn chỉnh Tờ trình Báo cáo Nghiên cứu khả thi và Sở Xây dựng ban hành thông báo kết quả thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng.

Một thách thức khác đến từ công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Theo quy định tại khoản 3, Điều 87, Luật Đất đai (năm 2024), thời gian niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 30 ngày. Thời gian đối thoại các trường hợp không đồng ý phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 60 ngày. Do đó, thời gian niêm yết, lấy ý kiến, đối thoại, hoàn chỉnh, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án kéo dài hơn 90 ngày, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của Dự án. Bởi vì, muốn khởi công được Dự án, thì phải có mặt bằng để thi công.

Vì vậy, để đảm bảo tiến độ Dự án Đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, Ban Giao thông kiến nghị UBND TP.HCM chấp thuận phương án cho phép thực hiện song song việc niêm yết phương án bồi thường và lấy ý kiến người dân để rút ngắn thời gian. Ban Giao thông cũng đề xuất UBND TP.HCM chỉ đạo huyện Củ Chi hoàn thành thẩm định giá đất, hoàn tất phê duyệt phương án tổng thể bồi thường trước ngày 20/6/2025.

Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Giao thông TP.HCM cho biết, sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án thành phần 3 được phê duyệt, Ban Giao thông sẽ chuyển toàn bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án là 4.300 tỷ đồng để huyện Củ Chi tiến hành chi trả bồi thường, hỗ trợ từ ngày 30/6/2025.

Theo ông Phúc, việc đẩy nhanh tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng là điều kiện tiên quyết để Dự án Đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài khởi công đúng tiến độ và hoàn thành theo đúng kế hoạch đề ra là thông xe vào cuối năm 2027.

Lê Quân