Cạnh tranh Mỹ-Trung làm đảo lộn dòng chảy đồng toàn cầu

Cạnh tranh Mỹ-Trung làm đảo lộn dòng chảy đồng toàn cầu. Ảnh minh họa: TTXVN

Trong bảy tháng kể từ đầu năm 2025, Trung Quốc đã xuất khẩu 121.000 tấn đồng sang Mỹ. Các chuyến hàng bắt đầu được thực hiện sau khi Tổng thống Donald Trump công bố cuộc điều tra an ninh quốc gia về sự phụ thuộc nhập khẩu đồng của Mỹ hồi tháng 2/2025. Tuy nhiên, hải quan Mỹ chỉ ghi nhận có 15 tấn đồng tinh luyện nhập khẩu từ Trung Quốc trong nửa đầu năm nay. Điều này cho thấy số đồng xuất khẩu sang Mỹ thực chất là hàng tái xuất, có nguồn gốc từ nước khác chứ không phải sản xuất tại Trung Quốc.

Việc rút hàng khỏi kho ngoại quan đã thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc, buộc nước này phải đa dạng hóa nguồn cung để bù lại phần hàng chảy sang Mỹ.

Trong giai đoạn từ tháng Một đến tháng Bảy năm nay, Trung Quốc xuất khẩu 426.000 tấn đồng tinh luyện, vượt mọi mốc của các năm trước, chỉ đứng sau con số 458.000 tấn của tháng 7/2024. Tồn kho đồng Trung Quốc tại LME chỉ khoảng 400 tấn hồi tháng 2/2024, nhưng đã vọt lên 164.000 tấn vào tháng 8/2024. Với góc nhìn hiện tại, đó giống như một “bước chạy đà” cho cuộc biến động lớn hơn trong năm nay.

Đến tháng 7/2025, mức chênh giá đồng trên Sàn giao dịch hàng hóa Chicago (CME) và LME còn nới rộng gần 3.000 USD/tấn trước khi sụp đổ trong tháng 8/2025, khi Chính phủ Mỹ xác nhận áp thuế với một số sản phẩm đồng nhưng hoãn quyết định với đồng tinh luyện sang năm sau. Các nhà luyện kim Trung Quốc lại tiếp tục đẩy hàng sang LME, khiến tồn kho đồng Trung Quốc tại đây tăng từ 25.000 lên 98.000 tấn chỉ trong tháng 7/2025.

Danh sách thương hiệu đồng đủ chuẩn giao dịch tại CME chủ yếu đến từ Mỹ và Nam Mỹ, đặc biệt là Chile. Mỹ đã nhập hơn 500.000 tấn đồng Chile trong nửa đầu năm nay, so với 650.000 tấn của cả năm 2024.

Phần lớn số kim loại bổ sung này được lấy ra từ các kho LME, kho ngoại quan ở Trung Quốc và chuỗi cung ứng vật chất. Ngược lại, nhập khẩu đồng Chile của Trung Quốc gần như lao dốc. Lượng hàng về dưới 20.000 tấn trong cả tháng Sáu và tháng Bảy vừa qua – lần đầu tiên kể từ năm 2006. Tính đến hết tháng 7/2025, Trung Quốc chỉ nhập 203.000 tấn đồng Chile, giảm gần một nửa so với cùng kỳ 2024.

Người mua Trung Quốc đã chuyển hướng sang Cộng hòa Dân chủ Congo, Nga và Zambia để bù đắp. Congo hiện nổi lên thành nhà cung cấp đồng tinh luyện lớn nhất cho Trung Quốc với 820.000 tấn trong 7 tháng kể từ đầu năm nay, củng cố vị trí dẫn đầu hai năm gần đây.

Nhập khẩu đồng từ Nga cũng tăng mạnh, thường xuyên vượt Chile, đạt 269.000 tấn trong giai đoạn tháng 1-7/2025, tăng 123% so với năm ngoái. Đồng Zambia nhập vào Trung Quốc cũng hơn gấp đôi, lên 95.000 tấn.

Dù xuất khẩu và tái xuất mạnh, Trung Quốc vẫn duy trì cơn khát đồng tinh luyện. Tổng nhập khẩu đồng tinh luyện của nước này đạt 2,2 triệu tấn trong bảy tháng kể từ đầu năm 2025, tương đương cùng kỳ 2024, thậm chí tăng lên trong hai tháng gần đây do tồn kho cảng giảm và các nhà luyện kim bán trực tiếp cho LME cũng như các khách hàng châu Á khác.

Ngoài ra, Trung Quốc đang thiếu nguồn đồng phế liệu tái chế, càng làm tăng nhu cầu nhập đồng tinh luyện. Nhập khẩu phế liệu đồng giảm 1% so với cùng kỳ, trong đó nguồn hàng từ Mỹ – vốn là nhà cung cấp lớn nhất – sụt tới 49% do Trung Quốc áp thuế trả đũa. Riêng tháng 7/2025, Trung Quốc chỉ nhập 930 tấn đồng phế liệu từ Mỹ, thấp nhất trong hơn 20 năm qua.

Trung Quốc đã tăng nhập khẩu đồng phế liệu từ châu Âu, nhưng giải pháp này có thể chỉ mang tính tạm thời, khi Liên minh châu Âu (EU) đang cân nhắc hạn chế xuất khẩu kim loại tái chế.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có thể đã tạm lắng sau khi Mỹ hoãn áp thuế với đồng tinh luyện, song những xáo trộn trong dòng chảy phế liệu toàn cầu nhiều khả năng mới chỉ bắt đầu.

Minh Trang/Bnews/vnanet.vn