'Cánh tay phải' kín tiếng của Elon Musk

Musk và Davis đã xây dựng mối quan hệ gắn kết nhờ mục tiêu cắt giảm chi phí. Ảnh: New York Times.

Tháng trước, Elon Musk tuyên bố rằng chính phủ liên bang đang thực hiện những hoạt động “hoàn toàn điên rồ". Ông khẳng định 100 tỷ USD đã được phát cho những người không có số an sinh xã hội.

Chỉ 2 ngày sau, một trong những cộng sự thân cận nhất của Musk là Steve Davis bắt đầu gây sức ép lên Sở An sinh Xã hội (SSA) để yêu cầu thông tin. Davis liên hệ với lãnh đạo cơ quan này, kiên quyết đòi quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu chứa thông tin nhạy cảm về công dân Mỹ cho một kỹ sư trẻ thuộc Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) của Musk.

Yêu cầu của Davis bị đánh giá là “chưa từng có tiền lệ". Cựu quan chức SSA Tiffany Flick đã tuyên thệ trong một vụ kiện do các nhân viên liên bang đệ đơn để ngăn chặn DOGE tiếp cận dữ liệu này. Cô cho biết có thể cảm nhận được sự mất kiên nhẫn của Davis khi chờ đợi kỹ sư của DOGE được phép điều tra “câu chuyện hoang đường về gian lận an sinh xã hội trên diện rộng".

Người nhận sứ mệnh tái cấu trúc chính phủ Mỹ

Điều động nhân sự vào các cơ quan liên bang chỉ là một trong nhiều nhiệm vụ mà Davis đang thực hiện cho Musk, theo New York Times. Davis đứng sau hàng loạt động thái quan trọng như chuẩn bị kế hoạch cắt giảm ngân sách trong quá trình chuyển giao chính quyền, loại bỏ các chương trình đa dạng hóa, gặp gỡ các nhà lập pháp và giúp soạn thảo email “Ngã rẽ” (Fork in the Road) gửi đến toàn bộ nhân viên chính phủ, khuyến khích họ từ chức.

Trên thực tế, Davis đã trở thành lãnh đạo điều hành hàng ngày của DOGE. Theo 2 nguồn tin thân cận, ông có quyền lực nhiều hơn cả Amy Gleason, người đang giữ chức quyền quản trị DOGE dưới chính quyền Trump. Thậm chí, Gleason đôi lúc còn không được thông báo về các quyết định của Davis.

Không có gì bí mật về con đường đưa Davis đến vị trí hiện tại. Trong hơn 20 năm, ông đã tận tụy thực hiện mọi mong muốn của Musk, theo chân vị tỷ phú từ công ty này sang công ty khác, cả SpaceX lẫn mạng xã hội X (trước đây là Twitter). Theo lời của 22 người từng là bạn bè, đồng nghiệp và quan chức chính phủ từng tiếp xúc với ông, Davis tin tưởng tuyệt đối rằng Musk sẽ thúc đẩy tiến bộ của nhân loại.

Elon Musk (trái) và Steve Davis (phải) tại sự kiện của The Boring Company ở Los Angeles năm 2018. Ảnh: Bloomberg.

Đối với Musk, Davis là hình mẫu nhân viên lý tưởng, một kỹ sư sẵn sàng lao vào bất kỳ nhiệm vụ nào, ngay cả khi ông không có chuyên môn trong lĩnh vực đó. 2 cựu đồng nghiệp tiết lộ rằng Musk đặc biệt đánh giá cao khả năng cắt giảm chi phí của Davis, thậm chí từng ví ông như một phương pháp điều trị ung thư.

“Steve giống như hóa trị vậy. Một chút hóa trị có thể cứu mạng bạn, nhưng quá nhiều thì có thể giết chết bạn", Musk nói trong một cuộc họp chuyển giao chính quyền trước khi Trump nhậm chức.

Musk và Davis đã xây dựng mối quan hệ gắn kết nhờ mục tiêu cắt giảm chi phí. Ở SpaceX, Davis đã tìm ra cách chế tạo tên lửa với chi phí rẻ hơn. Khi Musk mua lại Twitter, ông cũng giao cho Davis nhiệm vụ cắt giảm ngân sách công ty. Giờ đây, tại DOGE, Davis đang điều phối các nhóm kỹ sư và luật sư để tìm kiếm 2.000 tỷ USD mà Musk cam kết loại bỏ khỏi ngân sách liên bang.

Lòng trung thành của Davis với Musk thể hiện rõ ở cả cuộc sống cá nhân. Ông và bạn đời của mình là Nicole Hollander hiện làm việc tại Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (General Services Administration) với nhiệm vụ cắt giảm chi phí bất động sản của chính phủ. Họ đã thiết lập một “đại bản doanh” tại tầng 6 của cơ quan này ở Washington, được bảo vệ bởi đội an ninh riêng, theo New York Times.

Adam Green từng là bạn của Davis khoảng 10 năm trước khi họ sống tại Washington. Người này cho biết Davis từng là một “người có tư duy sáng tạo, khác biệt", nhưng nay đã trở thành một “kẻ phục tùng mù quáng” của Musk.

Cánh tay phải đắc lực từ những ngày đầu tiên

Davis bắt đầu làm việc cho Musk vào năm 2003. CEO Tesla chọn ông từ chương trình sau đại học ngành hàng không tại Stanford. Ông trở thành nhân viên thứ 14 của SpaceX và nhanh chóng chiếm được lòng tin của vị tỷ phú nhờ tìm ra cách chế tạo linh kiện tên lửa với giá rẻ hơn, bao gồm một bộ phận điều khiển tàu con thoi chỉ tốn 1/100 giá thành thông thường.

Song, tính tiết kiệm thái quá của Davis cũng dẫn đến những sai lầm. Năm 2007, ông đã loại bỏ một số bộ phận trong tên lửa Falcon 1 của SpaceX để giảm chi phí. Nhưng điều này khiến nhiên liệu bên trong bị xáo trộn, làm mất cân bằng tên lửa trong một chuyến bay thử nghiệm. Kết quả là Falcon 1 đã ngừng hoạt động giữa không trung, không thể lên quỹ đạo.

Năm 2008, Davis chuyển đến Washington và trở thành giám đốc dự án tiên tiến của SpaceX. Ông chịu trách nhiệm mua đất tại Boca Chica, Texas, để xây dựng Starbase - căn cứ phóng tên lửa của SpaceX.

Hạ nghị sĩ Aaron Bean, một thành viên Đảng Cộng hòa, đã đăng bức ảnh chụp cùng Musk và Davis với dòng chú thích: “Vừa có một cuộc họp tuyệt vời với @elonmusk và Steve Davis về mục tiêu của @DOGE". Ảnh: X.

Năm 2018, Musk bổ nhiệm Davis lãnh đạo The Boring Company. Start-up này có mục tiêu xây dựng hệ thống hầm chui dưới lòng đất nhằm giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao thông. Tuy nhiên, dự án này chỉ đạt được một ít thành công như một đường hầm được hoàn thành ở Las Vegas vào năm 2021, trong khi những dự án khác gặp rào cản pháp lý.

Căng thẳng trong công việc khiến Davis chịu áp lực lớn. Nhiều người cho biết ông thường xuyên nhổ tóc vì căng thẳng, đặc biệt là khi Musk nổi giận về tiến độ của Boring Company.

Sau khi Musk mua lại Twitter vào năm 2022, Davis giúp cắt giảm chi phí của công ty hơn 500 triệu USD. Ông thậm chí ngủ lại tại trụ sở Twitter cùng bạn đời và đứa con mới sinh, theo New York Times.

Davis cũng giám sát việc lắp đặt một phòng tắm riêng cho Musk, nói với một nhân viên rằng không cần xin giấy phép xây dựng.

"Chúng ta không cần phải tuân theo các quy tắc", Davis nói, theo một vụ kiện năm 2023 của các cựu nhân viên Twitter.

Một số nhân viên đã than phiền về Davis với CEO Linda Yaccarino của X vào năm 2023, yêu cầu bà kiểm soát ông ta. Không lâu sau, Davis rời X.

Thúy Liên